Μακεδονία: Οι 8.000 μετακλητοί εργάτες γης και ο φόβος της Covid-19

Οι αγροτικές περιοχές των νομών Πέλλας, Ημαθίας, Πιερίας και Χαλκιδικής ήταν οι πρώτες που εμφάνισαν αύξηση κρουσμάτων κορωνοϊού στο τέλος του καλοκαιριού και στις αρχές του φθινοπώρου του 2020, στην έναρξη της πορείας προς το εφιαλτικό για τη Βόρεια Ελλάδα δεύτερο κύμα της πανδημίας.

Σημαντικό ρόλο στην έξαρση του φαινομένου έπαιξε ο κύκλος της αγροτικής παραγωγής που βρίσκεται στο φουλ την περίοδο του καλοκαιριού, τόσο στο χωράφι όσο και στη μεταποίηση, με πολλές χιλιάδες εργατικά χέρια να εργάζονται στη συγκομιδή, τη συλλογή, τη μεταφορά, την επεξεργασία και την κονσερβοποίηση των καλοκαιρινών φρούτων.

Οι νομοί Πέλλας και Ημαθίας συναποτελούν ένα από τα τρία μεγαλύτερα κέντρα παραγωγής, μεταποίησης και διακίνησης ροδάκινου σε παγκόσμιο επίπεδο και στηρίζουν στο συγκεκριμένο προϊόν μεγάλο μέρος της τοπικής οικονομίας. Η Πιερία είναι από τους σημαντικότερους παραγωγούς ακτινίδιου, η Χαλκιδική έχει απέραντους ελαιώνες με την ξακουστή επιτραπέζια πράσινη ελιά.

Για τη συγκομιδή των φρούτων γίνονται κάθε καλοκαίρι μετακλήσεις περίπου 15.000 εργατών γης από την Αλβανία. Φέτος η κατάσταση είναι αρκετά διαφορετική. Η παραγωγή ροδάκινου αναμένεται μειωμένη στο μισό, λόγω του παγετού που χτύπησε τους οπωρώνες την άνοιξη. Τα εργατικά χέρια για τη συγκομιδή θα είναι λιγότερα, όπως και οι βάρδιες παραγωγής στα εργοστάσια κονσέρβας, ενώ η περσινή εμπειρία έκανε όλους σοφότερους και περισσότερο προσεκτικούς. Καθησυχαστικούς παράγοντες αποτελούν επίσης το ικανοποιητικό επίπεδο ανοσίας που έχει επιτευχθεί λόγω εμβολιασμών, η σημαντική ύφεση της πανδημίας στην Αλβανία και τα μέτρα που λαμβάνονται στις πύλες εισόδου των εργατών γης.

8.000 μέχρι τώρα στους οπωρώνες

Μέχρι σήμερα έχουν καταφτάσει και εργάζονται στις δύο Περιφερειακές Ενότητες περίπου 8.000 Αλβανοί μετακλητοί εργάτες γης, οι οποίοι στο σύνολό τους επέδειξαν αρνητικό PCR τεστ στα σύνορα. Μετά τα βερίκοκα και τα κεράσια, η συντριπτική τους πλειονότητα συγκομίζει αυτές τις μέρες ροδάκινα, τόσο επιτραπέζια για την εγχώρια και διεθνή αγορά, όσο και συμπύρηνα για κομποστοποίηση. Ο αριθμός τους αναμένεται να αυξηθεί όσο προχωρά το καλοκαίρι, αλλά δεν αναμένεται να ξεπεράσει τις 10.000 άτομα. Ένα μέρος αυτών θα μετακινηθεί στις αρχές φθινοπώρου στους νομούς Πιερίας και Χαλκιδικής για εργασία στη συγκομιδή ακτινιδίου και ελιάς, αντίστοιχα.

Η διαδικασία της ανάκλησης γίνεται φέτος ηλεκτρονικά, μέσω της σχετικής πλατφόρμας που άνοιξε πρόσφατα. «Συμπληρώνουμε εκεί την υπεύθυνη δήλωση, υπάρχει η δήλωση ΟΣΔΕ, επισυνάπτουμε σκαναρισμένο το διαβατήριο και το πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης του ανθρώπου που προσκαλούμε, βάζουμε το Ε9 του ακινήτου όπου θα φιλοξενηθεί. Όλα είναι πιο εύκολα και οργανωμένα», είπε στο iatronet ο πρόεδρος της Κοινοπραξίας Συνεταιρισμών και Ομάδων Παραγωγών Ημαθίας Χρήστος Γιαννακάκης.

Σε ό,τι αφορά την πανδημία, εξέφρασε την πεποίθηση ότι φέτος δεν θα επαναληφθούν οι περσινές συρροές, οι οποίες όπως λέει αφορούσαν κυρίως σε εργοστάσια, όπου εργάζονται Έλληνες και μετανάστες που μένουν μόνιμα στην Ελλάδα. «Οι περισσότεροι είναι εμβολιασμένοι, θα υπάρχει και οδηγία για όσους εργαστούν στις μονάδες και όλοι θα προσέχουν περισσότερο», σημείωσε.

Χρήστος Γιαννακάκης, πρόεδρος Κοινοπραξίας Συνεταιρισμών Ημαθίας

Τα μέτρα στα σύνορα και στα χωράφια

Οι μετακλητοί εργάτες εισέρχονται κυρίως από τον μεθοριακό σταθμό της Κρυσταλλοπηγής Φλώρινας, που άνοιξε στα τέλη Μαΐου γι' αυτόν τον σκοπό και με ανώτατο όριο τα 400 άτομα ημερησίως. Στην Κακαβιά Ιωαννίνων το όριο είναι 750 άτομα καθημερινά για κάθε αιτία διέλευσης και στο Μαυρομάτι Θεσπρωτίας, 250.

Οι εισερχόμενοι προσκομίζουν αρνητικό μοριακό τεστ 72 ωρών ή πιστοποιητικό πλήρους εμβολιασμού τουλάχιστον 14 ημερών ή βεβαίωση νόσησης 2 έως 9 μηνών. Επιπλέον διενεργούνται rapid test κατά την είσοδο στους μεθοριακούς σταθμούς.

«Τα τεστ είναι δειγματοληπτικά και η θετικότητα ελάχιστη ως μηδαμινή. Το θετικό είναι πως η Αλβανία έπειτα από μακρά περίοδο έξαρσης, όπου νόσησαν και έφυγαν από τη ζωή πολλοί άνθρωποι, σήμερα δεν έχει κρούσματα», ανέφερε ο τελωνειακός στα Ιωάννινα και πρόεδρος της Ένωσης Τελωνειακών Δυτικής Ελλάδας Πέτρος Λυκίδης.

Πέτρος Λυκίδης, πρόεδρος τελωνειακών Δυτικής Ελλάδας

Όσον αφορά τη διαμονή, όπως είπε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Σπήλιος Λιβανός, απαντώντας σε σχετική ερώτηση στη Βουλή, ρητά έχει προβλεφθεί στην τροπολογία που ψηφίστηκε τον Μάρτιο, ότι το κατάλυμα πρέπει να πληροί τις απαιτούμενες από τις κείμενες υγειονομικές διατάξεις προδιαγραφές υγείας και ασφάλειας, οι οποίες είναι υπό τον έλεγχο των αρμόδιων υπηρεσιών.

«Οι εργάτες είναι άνθρωποι που δουλεύουν χρόνια εδώ και τους ξέρουμε. Έρχονται με όλα τα προβλεπόμενα μέτρα, μένουν 7 μέρες χωρίς να βγαίνουν και μετά δουλεύουν σε εξωτερικούς χώρους και κάνουν τα τεστ που προβλέπονται. Προσέχουμε όλοι και φοβόμαστε. Έχουμε χάσει δικούς μας ανθρώπους από τον κορωνοϊό, έχουμε εμβολιαστεί για να προστατευτούμε, δεν παίζουμε με αυτά», σημείωσε ο πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Βέροιας Τάσος Χαλκίδης.

Τάσος Χαλκίδης, πρόεδρος Αγροτικού Συλλόγου Βέροιας

Ανάβουν οι μηχανές στα εργοστάσια

Στα 17 εργοστάσια μεταποίησης φρούτων, μέλη της Ένωσης Κονσερβοποιών Ελλάδας (ΕΚΕ), εργάζονται κάθε χρόνο περίπου 11.000 εποχικοί εργάτες και άλλοι 2.000 μόνιμοι. Φέτος, λόγω του παγετού και του χαλαζιού που μείωσαν την παραγωγή κατά τουλάχιστον 50%, αναμένεται να περιοριστούν οι ώρες λειτουργίας των εργοστασίων και ο αριθμός του προσωπικού.

Όπως είπε στο iatronet ο πρόεδρος της ΕΚΕ Κώστας Αποστόλου, οι μηχανές αναμένεται να μπουν σε λειτουργία από τις 8-10 Ιουλίου, για την έναρξη της φετινής καμπάνιας στο ροδάκινο. «Η χρονιά θυμίζει το καταστροφικό 2013. Τότε είχαμε παραγωγή 8,5 εκατομμυρίων κιβωτίων, έναντι 14-15 εκατομμυρίων που έχουμε σε μια κανονική σεζόν. Αν φτάσουμε φέτος την παραγωγή εκείνης της χρονιάς, θα είμαστε ευχαριστημένοι», είπε.

Κώστας Αποστόλου, πρόεδρος Ενωσης Κονσερβοποιών Ελλάδος

Αναφορικά με το ενδεχόμενο επανάληψης των περσινών συρροών σε μονάδες κομπόστας (σ.σ. καταγράφηκαν δύο μεγάλες συρροές στα τέλη Αυγούστου και στις αρχές Σεπτεμβρίου), ο κ. Αποστόλου τόνισε πως λαμβάνεται κάθε δυνατό μέτρο αποφυγής. «Όλοι οι εργαζόμενοι θα κάνουν τακτικά self-test, ενώ υπάρχει οδηγία για εμβολιασμό. Αυτό δεν μπορούμε να το επιβάλλουμε, εκτός αν υπάρξει κυβερνητική απόφαση. Από κει και πέρα, φροντίζουμε ώστε οι περισσότεροι εργαζόμενοι να προέρχονται από την τοπική δεξαμενή που τη γνωρίζουμε και να περιοριστούν οι μετακινήσεις με λεωφορεία από άλλους νομούς», ανέφερε.