Οι τοποθετήσεις στο Southeast Europe Energy Forum 2021

Με επιτυχία ολοκληρώθηκε το 5ο Southeast Europe Energy Forum, την Παρασκευή 10 Σεπτεμβρίου 2021, στο ξενοδοχείο ΜΕΤ στη Θεσσαλονίκη. Το κορυφαίο θεσμικό Συνέδριο της χώρας για τον κλάδο της Ενέργειας πραγματοποιήθηκε, για πέμπτη διαδοχική χρονιά, από το Ελληνο-Αμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο και την Ελληνική Εταιρεία Ενεργειακής Οικονομίας σε συνεργασία με την Αμερικανική Πρεσβεία στην Ελλάδα και τη στρατηγική υποστήριξη του Atlantic Council και του U.S. Chamber of Commerce.

Οπως σημειώνεται στη σχετική ανακοίνωση, στην ατζέντα του 5ου Southeast Europe Energy Forum κυριάρχησε ο ρόλος της Ελλάδας και οι επενδυτικές προοπτικές της στον ενεργειακό κλάδο, ενώ παράλληλα, παρουσιάστηκαν τα σχέδια και οι υπηρεσίες για την αξιοποίηση της πράσινης ενέργειας. Στο επίκεντρο του συνεδρίου, βρέθηκαν, επίσης, οι νέες συνεργασίες και η ανάπτυξη της πράσινης καινοτομίας, η πρόοδος στον τομέα των υλικών και διαδικασιών που σχετίζονται με την ενέργεια, των έξυπνων εργαλείων για τη διαχείριση ενέργειας, καθώς και εργαλείων και υποδομών για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και τη διατήρηση των οικοσυστημάτων.

Οι ισχυρές συνεργασίες του Ελληνο-Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου με το θεσμικό και επιχειρηματικό οικοσύστημα των ΗΠΑ, σε συνδυασμό με την παρουσία κορυφαίων προσωπικοτήτων της πολιτικής, επιχειρηματικής και ακαδημαϊκής κοινότητας από την Ελλάδα και την Ευρώπη, διαμόρφωσαν τις προϋποθέσεις για έναν ουσιαστικό και επιδραστικό διάλογο, χαράσσοντας το χάρτη της επόμενης ημέρας. Οι Αμερικανοί πρέσβεις στην Ελλάδα, τη Βουλγαρία, την Αλβανία, τη Βόρεια Μακεδονία και τη Σερβία, υπογράμμισαν τη σημασία που έχει για τις ΗΠΑ, ο ενεργειακός τομέας στη ΝΑ Ευρώπη και τη ΝΑ Μεσόγειο ευρύτερα. Μέσα από τον διάλογο που αναπτύχθηκε, ανέδειξαν την επενδυτική προοπτική για την επόμενη ημέρα και παρουσίασαν τις ενεργειακές εξελίξεις στην περιοχή.

Ο Νικόλαος Μπακατσέλος, Πρόεδρος του Ελληνο-Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητήριου, δήλωσε: «Οι περιφερειακές συμμαχίες και συνεργασίες στο ενεργειακό πεδίο καθορίζουν τις γεωπολιτικές εξελίξεις στην περιοχή της ΝΑ Ευρώπης. Η κλιματική αλλαγή δημιουργεί πλέον νέα δεδομένα τα οποία πρέπει να αντιμετωπιστούν άμεσα και ουσιαστικά. Στην ατζέντα του 5ου Southeast Europe Energy Forum, κυρίαρχη θέση κατέχουν, οι ευκαιρίες και οι κίνδυνοι που φέρνουν οι γεωπολιτικές εξελίξεις, ο ρόλος των περιφερειακών αγορών στην ΝΑ Ευρώπη στις επενδυτικές πρωτοβουλίες, η αξιοποίηση των εναλλακτικών πηγών ενέργειας, το European Green Deal, η αύξηση του κόστους ενέργειας και της εφοδιαστικής αλυσίδας, καθώς και το πώς επηρεάζεται ο κλάδος της ενέργειας από την ψηφιοποίηση και αυτοματοποίηση. Ο ρόλος της Ελλάδας και οι επενδυτικές προοπτικές της έχουν αναβαθμιστεί, δίδοντας σημαντική ώθηση στην οικονομία της χώρας. Η Ελλάδα καλείται να αντιμετωπίζει τις νέες προκλήσεις και να αξιοποιήσει το γεωπολιτικό της πλεονέκτημα για να ξανακερδίσει μία σταθερή ανάπτυξη».

Ο Ηλίας Σπυρτούνιας, Γενικός Διευθυντής του Ελληνο-Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου, ανέφερε: «Είμαστε θεατές βαθέων αλλαγών στον ενεργειακό τομέα, με το πετρέλαιο και το αέριο να σκαρφαλώνουν σε υψηλές τιμές, κάτι που σε συνδυασμό με τις αυξανόμενες τιμές στις πρώτες ύλες επηρεάζει τις τιμές των αγαθών και όλη την αλυσίδα, με ανησυχητικές συνέπειες αυτή τη στιγμή για τις οικονομίες στην Ευρώπη και αλλού. Τα έκδηλα σημάδια της κλιματικής αλλαγής οδηγούν την ΕΕ, τις ΗΠΑ και τις περισσότερες από τις αναπτυγμένες χώρες να νομοθετήσουν ακόμη μεγαλύτερη μείωση των εκπομπών αέριων ρύπων και αυτό οδηγεί σε ραγδαία ανάπτυξη των εναλλακτικών και κυρίως ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και σε μία έκρηξη καινοτόμων νέων τεχνολογιών, στην αυτοκινητοβιομηχανία, στη ναυτιλία και τις μεταφορές ευρύτερα στον τομέα της ενεργειακής εξοικονόμησης».

Ο Κώστας Ανδριοσόπουλος, Πρόεδρος της Επιτροπής Ενέργειας του Ελληνο-Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου, σημείωσε: «Πολλά από τα έργα για την προώθηση των οποίων εργαστήκαμε, παρουσιάζοντάς στα προηγούμενα φόρουμ, πραγματικά υλοποιούνται. Η συνεργασία ανάμεσα στην Ελλάδα και τις γειτονικές της χώρες σε έργα υποδομών φυσικού αερίου που είχαμε συζητήσει, ή διασυνδέσεις ηλεκτρικής ενέργειας, γίνονται πραγματικότητα».

Ο Kurt Donnelly, υφυπουργός Οικονομικής Διπλωματίας στο αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών, ανώτατος αξιωματούχος (SBO) στο Γραφείο Ενεργειακών Πόρων των Ηνωμένων Πολιτειών, τόνισε: «Έχουμε με την Ελλάδα τον διμερή στρατηγικό διάλογο, για να προάγουμε τα κοινά μας συμφέροντα σε πολλά πεδία και πρώτα και κύρια στην ενέργεια. Συναντηθήκαμε το καλοκαίρι και συζητήσαμε επιτεύγματα όπως η ολοκλήρωση του Νότιου Διαδρόμου Αερίου, αλλά και τη στήριξη του ρόλου της Ελλάδας ως "οδηγού" του περιφερειακού μετασχηματισμού και συνεργασίας. Συζητούσα με τον κ. Σκρέκα και τον συνεχάρην για το όραμα που η Ελλάδα έφερε σε αυτό το ζήτημα, αναδυόμενη ως ηγέτιδα και δείχνοντας τον δρόμο ως ένα καλό παράδειγμα για το πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αυτά τα θέματα μαζί. Θα συναντηθούμε ξανά τον επόμενο μήνα στον στρατηγικό διάλογο και θα εργαστούμε πάνω σε νέες προτεραιότητες, όπως το υδρογόνο, οι βέλτιστες πρακτικές για την εισαγωγή των ΑΠΕ στα ενεργειακά μας μίγματα, το πολύ δύσκολο, αλλά και σημαντικό θέμα της κυβερνοασφάλειας, και μετά κάτι που και οι δύο στηρίζουμε πολύ σθεναρά, την "Πρωτοβουλία των Τριών Θαλασσών».

Την κοινή εκτίμηση ότι η συνεργασία της Ελλάδας με τους γείτονές της στα Βαλκάνια είναι το κλειδί για την επιτυχία της στην παροχή εναλλακτικών λύσεων στο παραδοσιακό ρωσικό μονοπώλιο φυσικού αερίου, αξιοποιώντας τις πολλές ευκαιρίες που προσφέρει η ενεργειακή μετάβαση, διατύπωσαν από το βήμα του 5ου Southeast Europe Energy Forum 2021 οι πρέσβεις των ΗΠΑ, στην Ελλάδα Geoffrey R. Pyatt, στην Αλβανία Yuri Kim, στη Βόρεια Μακεδονία Kate Mary Byrnes, στη Βουλγαρία Herro Mustafa και στη Σερβία Anthony F. Godfrey.

Ο Geoffrey R. Pyatt, Αμερικανός πρέσβης στην Ελλάδα, δήλωσε: «Η ανάγκη για διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας δεν αποτελεί ζήτημα μόνο της εθνικής ατζέντας αλλά απασχολεί την ευρύτερη περιοχή. Ο ρόλος της Ελλάδας είναι κρίσιμος για την ανάπτυξη ενός δικτύου σχέσεων με τους γείτονές της, με στόχο τη διασφάλιση ενός ενεργειακού μέλλοντος για την ευρύτερη περιοχή απαλλαγμένου από μονοπώλια».

Η πρέσβης των ΗΠΑ στη Βόρεια Μακεδονία Kate Mary Byrnes σημείωσε: «Κανείς δεν μπορεί να προχωρήσει μόνος. Ακόμη και μια μικρή χώρα όπως η Βόρεια Μακεδονία, μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στη διαδικασία της ενεργειακής μετάβασης».

Ο πρέσβης των Ηνωμένων Πολιτειών στη Σερβία Anthony F. Godfrey ανέφερε: «Η Σερβία, αποτελεί μια μεγάλη αγορά με σπουδαίες προκλήσεις και ευκαιρίες. Η εξάρτηση της Σερβίας από τον λιγνίτη σε ό,τι αφορά την παραγωγή ενέργειας φτάνει έως και το 70%».

Από την πλευρά της, η Yuri Kim, πρέσβης των ΗΠΑ στην Αλβανία, είπε: «Η παραγωγή ενέργειας στην Αλβανία προέρχεται σχεδόν αποκλειστικά από υδροηλεκτρικούς σταθμούς και παρότι πρόκειται για μια ανανεώσιμη πηγή ενέργειας, ωστόσο εξαρτάται κατά κύριο λόγο από τις καιρικές συνθήκες και ειδικότερα από την ποσότητα των ετήσιων βροχοπτώσεων, γεγονός που καθιστά τη χώρα ελλειμματική σε ηλεκτρική ενέργεια».

Η πρέσβης των ΗΠΑ στη Βουλγαρία Herro Mustafa υπογράμμισε: «Η ενεργειακή ασφάλεια είναι και εθνική ασφάλεια. Εάν η Βουλγαρία καταφέρει να διαφοροποιήσει τις πηγές ενέργειας της, αυτό σημαίνει μια πιο ισχυρή Βουλγαρία, μια πολύ πιο ισχυρή περιοχή».

Αξίζει να σημειωθεί ότι στο πλαίσιο του 5ου Southeast Europe Energy Forum, συμφωνία συνεργασίας για την ανάπτυξη και την κατασκευή του διασυνδετήριου αγωγού φυσικού αερίου Ελλάδας - Βόρειας Μακεδονίας υπέγραψαν ο ΔΕΣΦΑ και η NER JSCSKOPJE. Συγκεκριμένα, η συμφωνία υπεγράφη μεταξύ της CEO του ΔΕΣΦΑ, Maria Rita Galli, και του Executive Director της NER JSC SKOPJE,Bajram Rexhepi, παρουσία του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Ελλάδας, Κώστα Σκρέκα, του πρέσβη των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Geoffrey R. Pyatt και της πρέσβη των ΗΠΑ στη Βόρεια Μακεδονία, Mary Kate Byrnes. Η συμφωνία συνεργασίας θεσπίζει τις αρχές συνεργασίας, σύμφωνα με τις οποίες ο ΔΕΣΦΑ και η NER σκοπεύουν να συντονίσουν τις κύριες φάσεις, τις αντίστοιχες δεσμεύσεις και τα συνοδευτικά ορόσημα της ανάπτυξης του έργου διασύνδεσης του αγωγού φυσικού αερίου, συμπεριλαμβανομένης της έναρξης του δεσμευτικού Market Test αργότερα εντός του έτους, σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις, όπως αυτές θα εγκριθούν από τη ΡΑΕ, και μετά από τη θετική Τελική Επενδυτική Απόφαση (FID) και από τις δύο πλευρές, η οποία αναμένεται το πρώτο εξάμηνο του 2022, διευκολύνοντας την έγκαιρη και αποτελεσματική ολοκλήρωση της κατασκευής του έργου, βάσει ενός συμφωνημένου χρονοδιαγράμματος.

Η Maria Rita Galli, Διευθύνουσα Σύμβουλος του ΔΕΣΦΑ, επεσήμανε: «Η σημερινή υπογραφή της Συμφωνίας Συνεργασίας μεταξύ του ΔΕΣΦΑ και της NER δίνει σημαντική ώθηση για την ανάπτυξη ενός αμοιβαία επωφελούς έργου για την Ελλάδα και τη Βόρεια Μακεδονία, ενώ καθιερώνει περαιτέρω τον ρόλο του ΔΕΣΦΑ ως καταλύτη για τη μετάβαση της περιοχής της Νοτιοανατολικής Ευρώπης σε ένα διασυνδεδεμένo και βιώσιμο ενεργειακό μέλλον. Ο ΔΕΣΦΑ παραμένει πιστός στο όραμά του να θέσει την Ελλάδα στον πυρήνα των ενεργειακών εξελίξεων, με το άνοιγμα νέων ενεργειακών δρόμων και την ανάδειξη της χώρας σε διεθνή ενεργειακό κόμβο μιας βιώσιμης, ασφαλούς και οικονομικά αποδοτικής ευρωπαϊκής αγοράς».

Από την πλευρά του, ο Bajram Rexhepi, Executive Director της NER JSC SKOPJE, ανέφερε: «Η υπογραφή αυτής της συμφωνίας μεταξύ των δύο εταιρειών είναι από τα τελευταία και πολύ σημαντικά βήματα προς τον τελικό μας στόχο, την αρχή της πραγματοποίησης της διασύνδεσης φυσικού αερίου».

Ο Κώστας Σκρέκας, υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, από το βήμα του 5ου Southeast Europe Energy Forum, δήλωσε: «Ο διασυνδετήριος αγωγός φυσικού αερίου Ελλάδας - Βόρειας Μακεδονίας θα αναβαθμίσει ακόμα περισσότερο τον γεωπολιτικό ρόλο της Ελλάδας που με σταθερά βήματα καθιερώνεται ως ενεργειακό σταυροδρόμι και κόμβος φυσικού αερίου στη νοτιοανατολική Ευρώπη. Δίνουμε τη δυνατότητα στον βόρειο γείτονά μας να μειώσει το περιβαλλοντικό του αποτύπωμα, με τη σταδιακή αντικατάσταση πιο ρυπογόνων πηγών ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο και να συμβάλλει στον γενικότερο ευρωπαϊκό στόχο για μια κλιματικά ουδέτερη ευρωπαϊκή οικονομία έως το 2050. Το έργο είναι σημαντικό καθώς θα αποτελέσει μοχλό ανάπτυξης για τις οικονομίες των δύο χωρών, με τη δημιουργία χιλιάδων θέσεων εργασίας κατά τη διάρκεια κατασκευής του αγωγού».

Η Αλεξάνδρα Σδούκου, Γενική Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, υπογράμμισε: «Θα παρουσιάσουμε ένα σχέδιο νόμου τις επόμενες εβδομάδες με περαιτέρω απλουστεύσεις στη διαδικασία αδειοδοτήσεων. Έχουμε συμπληρώσει αυτή τη δουλειά και θα προχωρήσουμε σε συζήτηση με τα ενδιαφερόμενα μέρη προτού το φέρουμε στη Βουλή. Πιστεύουμε στο υπουργείο ότι ένα σχήμα που θα υποστηρίζει τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να αυξήσουμε την ανάπτυξή τους».

Ο υπουργός Ενέργειας της Βουλγαρίας Andrey Zhivkov επεσήμανε: «Η βελτίωση των υποδομών στην περιοχή και στον ενεργειακό τομέα είναι προϋπόθεση για την εμβάθυνση της οικονομικής συνεργασίας μεταξύ των χωρών, η διαδικασία αυτή έχει μακροπρόθεσμα αποτελέσματα, δημιουργεί νέες αλυσίδες εφοδιασμού, νέες θέσεις εργασίας, βελτίωση της ευημερίας της κοινωνίας».

Η υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας της Κυπριακής Δημοκρατίας Νατάσα Πηλείδου μίλησε μέσω βιντεοδιάσκεψης και σημείωσε: «Το φυσικό αέριο παίζει ένα σημαντικό ρόλο στην περιοχή, θα επιτρέψει τη μετάβαση της Κύπρου και των χωρών της περιοχής στην πράσινη ενέργεια. Όλες οι χώρες στην περιοχή δίνουν προτεραιότητα σε αυτό το ζήτημα και κάνουν γρήγορα και εντυπωσιακά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση».

Σε βιντεοσκοπημένο χαιρετισμό της, η Zorana Mihajlovic, αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Ενέργειας της Σερβίας, είπε: ««Η πρόσφατη αύξηση στην τιμή του φυσικού αερίου υπενθυμίζει ότι μπορούμε να έχουμε ενεργειακή ασφάλεια και σταθερότητα μόνο αν εφοδιαζόμαστε από διαφορετικούς αγωγούς και προμηθευτές».

Η ενδιαφέρουσα συζήτηση ολοκληρώθηκε με τις τοποθετήσεις του Κωνσταντίνου Φραγκογιάννη, υφυπουργός Οικονομικής Διπλωματίας και Εξωστρέφειας και της Maria DiGiulian, Acting Deputy Assistant Secretary for Europe, Eurasia, Africa, and the Middle East U.S. Department of Energy, αναδεικνύοντας τον ρόλο του κλάδου της Ενέργειας στις διπλωματικές σχέσεις των χωρών. Συντονιστής του πάνελ ήταν ο Ηλίας Σπυρτούνιας, Γενικός Διευθυντής του Ελληνο-Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου.