Πώς αποκτά «μάτια» στο Διάστημα το ελληνικό δημόσιο

Ο φορέας «TOTALVIEW O.E.» είναι οριστικός ανάδοχος του έργου «Υπηρεσία Προγραμματισμού Δορυφορικών Αποστολών Παρατήρησης Γης» και ήδη προχώρησε στην υπογραφή συμφωνίας-πλαισίου με το Ελληνικό Κέντρο Διαστήματος (ΕΛ.ΚΕ.Δ. ΝΠΙΔ).

Το έργο υλοποιεί το ΕΛΚΕΔ μετά από σχετική απόφαση του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, στο οποίο υπάγεται το ΕΛΚΕΔ, και με χρηματοδότηση ύψους 2.108.000 ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Με το έργο αυτό, το ΕΛΚΕΔ αποκτά τη δυνατότητα προγραμματισμού δορυφορικών λήψεων για απεικόνιση επιλεγμένων περιοχών της ελληνικής επικράτειας, με απευθείας πρόσβαση σε μεγάλο πλήθος δορυφόρων και οργάνων παρατήρησης υψηλής ευκρίνειας.

Μέσω του συγκεκριμένου έργου καλύπτονται ανάγκες που αφορούν:

• Χαρτογράφηση της ελληνικής επικράτειας μέσω δορυφορικών εικόνων για τις ανάγκες του Ελληνικού Δημοσίου.
• Πρόληψη, αντιμετώπιση και αποκατάσταση φυσικών ή ανθρωπογενών καταστροφών και επικίνδυνων καιρικών φαινομένων.
• Παρακολούθηση καταπατήσεων και αυθαίρετης δόμησης.
• Παρακολούθηση περιοχών, ιδιαίτερα προστατευμένων, για την αναγνώριση διαχρονικών φυσικών ή ανθρωπογενών μεταβολών.

Σκοπός - Στόχοι έργου 

Την τελευταία δεκαετία υπάρχει μια ολοένα αυξανόμενη ανάγκη του ευρύτερου Δημόσιου Τομέα για την πρόσβαση σε δορυφορικά δεδομένα Παρατήρησης Γης υψηλής και πολύ υψηλής χωρικής, χρονικής και φασματικής ανάλυσης τόσο για συστηματικές ανάγκες (π.χ. χαρτογραφήσεις, εφαρμογή Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, κ.λπ.) όσο και για έκτακτες ανάγκες (π.χ. φυσικές καταστροφές, παρακολούθηση δόμησης, κ.λπ.).

Στο πλαίσιο της στρατηγικής του ΕΛΚΕΔ και της δέσμευσης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης για την εφαρμογή της Εθνικής Στρατηγικής για τον Ψηφιακό Μετασχηματισμό, με επίκεντρο τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της ποιότητας των υπηρεσιών του ευρύτερου Δημόσιου Τομέα, το προτεινόμενο Έργο αφορά την πρόσβαση σε Υπηρεσία Προγραμματισμού Δορυφορικών Αποστολών Παρατήρησης Γης για την κάλυψη αναγκών συστηματικής χαρτογράφησης και αναγκών έκτακτης παρακολούθησης περιοχών και θεματικών κατηγοριών για ποικίλες εφαρμογές Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Πολιτικής Προστασίας, Χαρτογραφικών αναγκών του Ελληνικού Δημοσίου, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ.λπ.

Η πρόσφατη τεχνολογική πρόοδος έχει οδηγήσει σε σημαντικές εξελίξεις σε όλους τους τομείς της Τηλεπισκόπησης και Παρακολούθησης της Γης από το διάστημα, όπως:

• Δημιουργία νέων σχηματισμών δορυφόρων με αποτέλεσμα την σημαντική μείωση του χρόνου επανεπισκεψιμότητας (Temporal resolution)
• Βελτίωση της χωρικής ακρίβειας (Spatial resolution)
• Βελτίωση της ποιότητας και του αριθμού των φασματικών καναλιών (Spectral resolution)
• Ανάπτυξη δορυφορικών συστημάτων για την καταγραφή ακολουθιών βίντεο και μετεωρολογικών δεδομένων υψηλής χωρικής ανάλυσης
• Την δημιουργία περιφερειακών σταθμών εδάφους προγραμματισμού και συλλογής δορυφορικών δεδομένων, που μειώνουν τον απαιτούμενο χρόνο πρόσβασης στις νέες λήψεις.
• Την ανάπτυξη αλγορίθμων και υπολογιστικών υποδομών, που μειώνουν τον απαιτούμενο χρόνο επεξεργασίας των δορυφορικών δεδομένων.
• Την ανάπτυξη τεχνολογιών αξιοποίησης των δεδομένων, ώστε να παράγονται ποιοτικά γεωχωρικά προϊόντα για ποικίλες εφαρμογές.

Το ΕΛ.ΚΕ.Δ., στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του, στοχεύει στην αξιοποίηση των παραπάνω σημαντικών χαρακτηριστικών για την εξυπηρέτηση των διαρκώς αυξανόμενων προκλήσεων, με ολοκληρωμένο και οικονομικά αποδοτικό τρόπο. Τελικοί Χρήστες του Ευρύτερου Δημόσιου Τομέα, οι οποίοι αντικειμενικά και τεκμηριωμένα έχουν ανάγκες δορυφορικών δεδομένων παρατήρησης γης για πληθώρα εφαρμογών, αποτελούν για παράδειγμα: ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ, TEE, ΟΦΥΠΕΚΑ, ΟΠΕΚΕΠΕ, κοκ.

Στόχοι του έργου

Αντικείμενο του έργου είναι η παροχή της δυνατότητας στην Αναθέτουσα αρχή να λειτουργήσει ως κεντρικός φορέας παροχής τηλεπισκοπικών δορυφορικών δεδομένων, με σκοπό την ολοκληρωμένη και συνδυαστική κατά το δυνατόν κάλυψη πολλαπλών αναγκών Υπουργείων και Οργανισμών της Ελληνικής Κυβέρνησης αλλά και της χώρας γενικότερα.

Συγκεκριμένα, οι παραπάνω Τελικοί Χρήστες δεν καλύπτονται πλήρως από τα ανοικτά τηλεπισκοπικά και γεωχωρικά δεδομένα (π.χ. δορυφορικές αποστολές Copernicus) καθώς έχουν τεκμηριωμένες απαιτήσεις για υψηλότερη χωρική και χρονική ανάλυση. Επίσης, η προμήθεια των απαιτούμενων εμπορικά διαθέσιμων τηλεπισκοπικών δεδομένων πραγματοποιείται κατακερματισμένα χωρίς κεντρικό συντονισμό με συνέπεια μια σειρά από επιβαρύνσεις (π.χ. καθυστερήσεις στην προμήθεια των απαραίτητων δεδομένων, παράλληλη προμήθεια ίδιων συνόλων δεδομένων, κ.α.) τόσο στην εύρυθμη ολοκλήρωση της αποστολής των Τελικών Χρηστών όσο και της Δημόσιας Διοίκησης.

Η υλοποίηση μιας Υπηρεσίας Προγραμματισμού Δορυφορικών Αποστολών Παρατήρησης Γης θα ενισχύσει μια ενιαία και κεντρικά διαχειριζομένης πρόσβαση σε υπηρεσία προγραμματισμού δορυφορικών αποστολών με σκοπό την πρόσβαση, με τους καλύτερους όρους π.χ. νεφοκάλυψη, σε εμπορικά διαθέσιμα δορυφορικά τηλεπισκοπικά δεδομένα υψηλής και πολύ υψηλής χωρικής ανάλυσης (ήτοι από 15 εκατοστά έως και 10 μέτρα κατά τη στιγμή της λήψης). Επίσης, θα εξασφαλιστεί η δυνατότητα για συνδυαστικό προγραμματισμό λήψεων με υψηλή χρονική ανάλυση (δυνατότητα πολλαπλών λήψεων μέσα στην ημέρα).

Οι υπηρεσίες (κατ’ απαίτησης) προγραμματισμού δορυφόρων παρέχουν τη δυνατότητα απευθείας ελέγχου των δορυφόρων, για την πραγματοποίηση συλλογής δεδομένων για μια συγκεκριμένη περιοχή ενδιαφέροντος σύμφωνα με συγκεκριμένες παραμέτρους και απαιτήσεις, επιτυγχάνοντας με αυτό τον τρόπο την καλύτερη ποιοτικά συλλογή δεδομένων για την κάθε εφαρμογή βελτιστοποιώντας τα αποτελέσματα και την ακρίβεια των αναλύσεων που βασίζονται σε αυτά τα δεδομένα.

Η κάλυψη των παραπάνω αναγκών θα πρέπει να υλοποιηθεί με συνδυασμό διαφορετικών πηγών δεδομένων, τα οποία θα πρέπει να παρέχουν σημαντική διασπορά χαρακτηριστικών όπως αισθητήρες, αναλύσεις, ελάχιστο χρόνο συλλογής/παράδοσης, ιστορικότητας και ταχύτητα επανεπισκεψιμότητας, εξασφαλίζοντας την βέλτιστη τιμή για συγκεκριμένα ζητούμενα τεχνικά και ποσοτικά χαρακτηριστικά

Διάρκεια συμφωνίας-πλαισίου - Χρόνοι παράδοσης

Η διάρκεια της συμφωνίας-πλαισίου είναι 32 μήνες. Για την ομαλότερη διεξαγωγή του έργου, ζητούνται τμηματικές παραδόσεις, οι οποίες αφορούν είτε σε μικρότερα χρονικά διαστήματα είτε σε παραδόσεις ανά κατηγορία λύσεων.