Στα «σκαριά» νέες φορολογικές ελαφρύνσεις για τις εταιρείες

Με τέσσερα νέα φορολογικά μέτρα να βρίσκονται ήδη στο τραπέζι, η κυβέρνηση ετοιμάζει το νέο «πακέτο» στήριξης των επιχειρήσεων, το οποίο θα ανακοινωθεί το νέο έτος και θα εφαρμοστεί από το 2027.

Οι νέες φοροελαφρύνσεις για τα νομικά πρόσωπα θα συνοδευτούν και από ένα νέο σύστημα φορολόγησης των επιχειρηματικών ομίλων, στην κατεύθυνση εναρμόνισης με τα πρότυπα του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και απώτερο στόχο τη μετεξέλιξη της χώρας σε επενδυτικό προορισμό.

Αξίζει να αναφερθεί ότι η Ελλάδα δεν διαθέτει ακόμα γενικό καθεστώς ενδοομιλικής φορολόγησης. Με το προωθούμενο σχέδιο, οι όμιλοι θα μπορούν να εξισορροπούν ζημίες και κέρδη εντός του ομίλου, μειώνοντας τον επιχειρηματικό κίνδυνο και ενισχύοντας την επενδυτική τους δυνατότητα, χωρίς απαραίτητα την ανάγκη των συγχωνεύσεων.

Παράλληλα, θα εφαρμοστούν αυστηροί κανόνες για την αποφυγή καταχρήσεων και τεχνητών μεταφορών κερδών, όπως κριτήρια ιδιοκτησίας, περίοδος διακράτησης και αυστηρή τεκμηρίωση συναλλαγών.

Αφετηρία των νέων ελαφρύνσεων θα αποτελέσει η μείωση της προκαταβολής φόρου, που είναι ένα από τα αιτήματα του επιχειρηματικού κόσμου καθώς θα ενισχύσει τη ρευστότητά τους. Η προκαταβολή φόρου υποχρεώνει τις επιχειρήσεις να προπληρώνουν μέρος του φόρου που θα αναλογεί στα κέρδη της επόμενης χρήσης, αποτελώντας τροχοπέδη για τις δραστηριότητές τους.

Η προκαταβολή ανέρχεται στο 80% του ποσού του φόρου εισοδήματος, αφού πρώτα έχει αφαιρεθεί οποιοδήποτε ποσό παρακράτησης φόρου. Για τους ελεύθερους επαγγελματίες (φυσικά πρόσωπα) έχει μειωθεί στο 55% και για τις νεοσυσταθείσες επιχειρήσεις υπολογίζεται στο 50% του φόρου εισοδήματος για τις τρεις πρώτες χρήσεις (εξαιρούνται τα νομικά πρόσωπα που προέρχονται από μετατροπή ή συγχώνευση).

Όπως τονίζεται από την πλευρά του επιχειρηματικού κόσμου, μικρότερη προκαταβολή σημαίνει περισσότερος χώρος για την κάλυψη λειτουργικών εξόδων και εντέλει αποφυγή λουκέτων. Σημειώνουν ότι συνολικά η μείωση θα λειτουργούσε ως ένεση ρευστότητας στην αγορά, με πιθανό δημοσιονομικό κόστος βραχυπρόθεσμα, αλλά θετικές επιδράσεις στην ανάπτυξη και στα δημόσια έσοδα μεσοπρόθεσμα.

Σχεδόν βέβαιη είναι και η οριστική κατάργηση του μνημονιακού Τέλους Επιτηδεύματος, κάτι που αποτελεί πάγιο αίτημα της επιχειρηματικής κοινότητας, καθώς θεωρείται ένας αντιαναπτυξιακός φόρος.

Το τέλος, το οποίο επιβάλλεται ετησίως σε όλες τις επιχειρήσεις ανεξαρτήτως κερδοφορίας, λειτουργεί ως πρόσθετο βάρος ιδιαίτερα για μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Η κατάργησή του θα μείωνε το σταθερό κόστος λειτουργίας, θα ενίσχυε την ανταγωνιστικότητα και θα έστελνε ένα θετικό μήνυμα για στήριξη της επιχειρηματικότητας. Παράλληλα, θα βελτίωνε το επιχειρηματικό περιβάλλον, κάνοντάς το πιο ελκυστικό για επενδύσεις.

Αν και το δημοσιονομικό κόστος είναι υπαρκτό, μπορεί να αντισταθμιστεί από την αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας και τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης που θα φέρει η ανάπτυξη νέων βιώσιμων επιχειρήσεων.

Στη δέσμη μέτρων και η αύξηση του ακατάσχετου επαγγελματικού λογαριασμού, ο οποίος αποτελεί βασικό εργαλείο στήριξης των επιχειρήσεων και των ελεύθερων επαγγελματιών, καθώς διασφαλίζει ότι μέρος των εσόδων τους παραμένει διαθέσιμο για την κάλυψη βασικών λειτουργικών αναγκών, ακόμη και σε περίπτωση ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο ή τα ασφαλιστικά ταμεία.

Σκοπός του ακατάσχετου λογαριασμού είναι βασικά η διατήρηση της ρευστότητας και η αποφυγή ασφυξίας που προκαλούν οι κατασχέσεις τραπεζικών υπολοίπων. Ο ακατάσχετος λογαριασμός για επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες είναι έως 1.250 ευρώ, ποσό το οποίο κλιμακώνεται υπό προϋποθέσεις.

Ενδοομιλική φορολογία

Ιδιαίτερο βάρος θα δώσει η κυβέρνηση στο καθεστώς της ενδοομιλικής φορολόγησης καθώς σήμερα είναι ουσιαστικά ανύπαρκτο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη διαφάνεια στη λειτουργία των ίδιων των ομίλων, τα κρατικά έσοδα και τον περιορισμό της φοροδιαφυγής.

Ήδη το οικονομικό επιτελείο έχει προχωρήσει στην ανάθεση εξειδικευμένης μελέτης σε ιδιωτική εταιρεία, τα συμπεράσματα της οποίας θα αποτελέσουν την «πρώτη ύλη» για τη διαμόρφωση των επικείμενων νομοθετικών παρεμβάσεων.

Σύμφωνα με τη σχετική απόφαση, στόχος είναι η πλήρης «χαρτογράφηση» των συστημάτων φορολόγησης των μεγάλων επιχειρηματικών σχημάτων σε άλλες ευρωπαϊκές και διεθνείς οικονομίες, η ανάλυση του τρόπου τιμολόγησης των ενδοομιλικών συναλλαγών και η παρουσίαση λύσεων προσαρμοσμένων στις ανάγκες της ελληνικής αγοράς.

Η πρωτοβουλία εντάσσεται στον ευρύτερο σχεδιασμό της κυβέρνησης για εναρμόνιση με τα πρότυπα του ΟΟΣΑ και της ΕΕ, αλλά και για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της χώρας ως επενδυτικού προορισμού.

«Η Ελλάδα οφείλει να διαθέτει ένα πλαίσιο απολύτως συμβατό με τις καλύτερες πρακτικές της ΕΕ, ώστε να παρέχει προβλεψιμότητα στις επιχειρήσεις και να περιορίζει τις «γκρίζες ζώνες» στις ενδοομιλικές συναλλαγές. Στο πλαίσιο αυτό η Γενική Γραμματεία Φορολογικής Πολιτικής παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, έτσι ώστε το ελληνικό σύστημα να μην υστερεί σε σχέση με τα πιο εξελιγμένα ευρωπαϊκά μοντέλα», σημειώνουν αρμόδιες πηγές.

Η μελέτη θα επιχειρήσει να απαντήσει σε δύο κρίσιμα ερωτήματα: πώς πραγματοποιούνται και τεκμηριώνονται σήμερα οι ενδοομιλικές συναλλαγές και ποιο μοντέλο φορολόγησης ομίλων μπορεί να υιοθετήσει η Ελλάδα ώστε να γίνει ταυτόχρονα πιο δίκαιο, πιο διαφανές και πιο ανταγωνιστικό το επιχειρηματικό περιβάλλον.

Η εξέταση των πρακτικών άλλων κρατών κρίνεται καθοριστική, καθώς χώρες εντός και εκτός ΕΕ έχουν προχωρήσει τα τελευταία χρόνια σε σύγχρονα σχήματα ομαδοποιημένης φορολόγησης, γεγονός που αποτελεί οδηγό για τη διαμόρφωση ενός αποτελεσματικού ελληνικού πλαισίου.

Όπως διευκρινίζουν οι ίδιες πηγές, οι ενδοομιλικές συναλλαγές δεν αφορούν μόνο μεγάλους ομίλους ή εταιρείες αλλά όλες τις επιχειρήσεις που είναι συνδεδεμένες μεταξύ τους, όπως για παράδειγμα, μικρές εταιρείες που έχουν κοινό εταίρο ή κοινό μέτοχο με σημαντικό ποσοστό, κοινή διοίκηση κ.λπ. Έτσι μια εταιρεία μπορεί να αγοράζει, να πουλά, να δανείζει, να παρέχει υπηρεσίες ή να μεταβιβάζει δικαιώματα σε μια άλλη εταιρεία που ανήκει στον ίδιο όμιλο, οπότε αυτή η πράξη είναι ενδοομιλική συναλλαγή.

Η Ελλάδα δεν διαθέτει ακόμη γενικό καθεστώς ενδοομιλικής φορολόγησης. Με το νέο σύστημα, οι όμιλοι θα μπορούν να εξισορροπούν ζημίες και κέρδη εντός του ομίλου, μειώνοντας τον επιχειρηματικό κίνδυνο και ενισχύοντας την επενδυτική τους δυνατότητα, χωρίς απαραίτητα την ανάγκη των συγχωνεύσεων.

Παράλληλα, θα εφαρμοστούν αυστηροί κανόνες για την αποφυγή καταχρήσεων και τεχνητών μεταφορών κερδών, όπως κριτήρια ιδιοκτησίας, περίοδος διακράτησης και αυστηρή τεκμηρίωση συναλλαγών, γι’ αυτό ο ΟΟΣΑ και η ΕΕ έχουν θεσπίσει αυστηρό πλαίσιο κανόνων, με έμφαση στην καταπολέμηση της φοροαποφυγής.