Οι αλλαγές στο κλίμα αλλά και οι ανησυχίες για την ενεργειακή ασφάλεια αλλάζουν άρδην τον τρόπο λειτουργίας των επιχειρήσεων ηλεκτρικής ενέργειας, σύμφωνα με έρευνα της PwC.

Η παγκόσμια έρευνα υπό τον τίτλο "A World of Difference" πραγματοποιείται από την PricewaterhouseCoopers (PwC), για 16η διαδοχική χρονιά και σε αυτή συμμετέχουν 118 ανώτατα στελέχη επιχειρήσεων από 37 χώρες της υφηλίου, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.

Στις αναμενόμενες αλλαγές περιλαμβάνονται ένα εντελώς διαφορετικό τεχνολογικό τοπίο και δομή του κλάδου στο μέλλον.

Υπάρχουν μεγάλες προσδοκίες ότι το ευρύ φάσμα τεχνολογιών -αιολική, ηλιακή, γεωθερμική, ο συνδυασμός θέρμανσης και ηλεκτρικού ρεύματος, άλλες μορφές διανεμόμενης ενέργειας και μία γκάμα τεχνολογίες για παραγωγή καύσιμης ανανεώσιμης και ενέργειας από απόβλητα- θα έχουν σημαντικό αντίκτυπο στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας για εταιρικούς πελάτες μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια.

Το ποσοστό των συμμετεχόντων στην έρευνα που περιμένει ότι ο μεγαλύτερος αντίκτυπος θα έρθει από τις τεχνολογίες διανεμόμενης ενέργειας έχει διπλασιαστεί - από 24% μόλις δύο χρόνια πριν στο 49% στη φετινή έρευνα.

Ακόμη πιο εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι το ποσοστό εκείνων που αναμένουν ότι οι ηλιακές εγκαταστάσεις παραγωγής ενέργειας θα είναι αυτές που θα έχουν μεγαλύτερο αντίκτυπο έχει αυξηθεί από 20% σε 54% τη συγκεκριμένη περίοδο.

Επίσης, μέσα σε διάστημα μόλις 12 μηνών υπάρχει μεγάλη αλλαγή στις εκτιμήσεις σχετικά με το πώς βλέπουν οι εταιρίες τη μελλοντική δομή του κλάδου.

Στην έρευνα του 2007 μόνο το 33% των συμμετεχόντων προέβλεπε ότι θα επένδυε άμεσα στην παραγωγή ενέργειας. Το 2008 το ποσοστό αυτό αυξήθηκε στο 51%.

Παρ’ όλα αυτά, οι εταιρίες ηλεκτρικής ενέργειας αντιμετωπίζουν μία σημαντική πρόκληση όσον αφορά στην υλοποίηση αυτών των φιλοδοξιών.

Αντιμετωπίζουν έντονο ανταγωνισμό από σημαντικές πετρελαϊκές εταιρίες για τη διασφάλιση κεφαλαίων για επενδύσεις στην παραγωγή αερίου και οι κρατικές εθνικές εταιρίες πετρελαίου και αερίου θα θελήσουν να μεγιστοποιήσουν τον έλεγχό τους στα περιουσιακά τους στοιχεία.

Η απειλή από εταιρίες πετρελαίου και αερίου που εισέρχονται στον χώρο της διανομής ενέργειας υπολογίζεται ότι είναι μεγαλύτερη απ' ό,τι τα προηγούμενα χρόνια.

Επιπλέον, για πρώτη φορά, η απειλή του ανταγωνισμού από εταιρίες που δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στην ενέργεια και παράγουν μόνες τους την ενέργεια που χρειάζονται υπολογίζεται ότι είναι το ίδιο μεγάλη όσο και η απειλή που προέρχεται από άλλες εταιρίες κοινής ωφελείας.

Ο κ. Σωκράτης Λεπτός-Μπούρτζη, utilities leader της PricewaterhouseCoopers στην Ελλάδα, δήλωσε χαρακτηριστικά: "Πρόκειται για μεγάλες αλλαγές με μία χωρίς προηγούμενο γκάμα τεχνολογικών επενδύσεων.

Καθώς οι πιέσεις από την κλιματική αλλαγή και την ενεργειακή ασφάλεια εντείνονται, οι συνθήκες ωριμάζουν για μία διαφοροποίηση των τεχνολογιών παραγωγής ενέργειας.

Είναι επίσης πιθανόν να δούμε σημαντικές αλλαγές στη δομή του κλάδου λόγω της σύγκλισης των αλυσίδων παραγωγής καυσίμων και της αγοράς της διανομής ενέργειας, που υποκινείται από την επιθυμία διασφάλισης της παροχής και διασφάλισης της αγοράς.

Παρόμοιες αλλαγές συμβαίνουν και στους τομείς του εξοπλισμού και της τεχνολογίας με τις εταιρίες παροχής ηλεκτρικής ενέργειας και τους προμηθευτές εξοπλισμού να αναζητούν τρόπους να εξασφαλίσουν την ιδιοκτησία των τεχνολογικών περιουσιακών στοιχείων και των μεριδίων αγοράς.

Σαφώς, με τόσο έντονο ανταγωνισμό, υπάρχει το ενδεχόμενο για μερικές μεγάλες συμμαχίες, για κοινές πρωτοβουλίες ή συγχωνεύσεις".

Η μελέτη δείχνει ότι η τεχνολογία από μόνη της θα παίξει ρόλο στην αλλαγή της δομής του κλάδου. Για παράδειγμα, η διαδικασία "παγίδευσης και αποθήκευσης του διοξειδίου του άνθρακα" (carbon capture) συνδυάζει τόσο τον υπέργειο κόσμο των εργοστασίων των εταιριών παραγωγής και τον υπόγειο κόσμο των ορυχείων όσο και τον κλάδο του πετρελαίου και του φυσικού αερίου.

Παρ’ όλα αυτά, η μελέτη σπεύδει να προειδοποιήσει σχετικά με τις προοπτικές για μείωση του φαινομένου του θερμοκηπίου:

α. Οι συμμετέχοντες στην έρευνα από εταιρίες ηλεκτρικής ενέργειας περιμένουν ότι η πυρηνική παραγωγή και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα έχουν τον μεγαλύτερο αντίκτυπο στον περιορισμό της εκπομπής αερίου του θερμοκηπίου, με την πυρηνική ενέργεια να βρίσκεται στην κορυφή.

β. Όμως, δεδομένου ότι ο άνθρακας αναμένεται ευρέως να συνεχίσει να αποτελεί κύριο στήριγμα και, επιπλέον, εκτιμάται ότι θα αυξηθεί στο μίγμα καυσίμων παραγωγής ενέργειας παγκοσμίως, η συνεισφορά του carbon capture και η έκταση στην οποία οι καθαρότερες εγκαταστάσεις παραγωγής αερίου μπορούν να αντικαταστήσουν τη λιγότερο καθαρή παραγωγή άνθρακα είναι και οι δύο ζωτικής σημασίας στην πρόβλεψη της εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου.

γ. Μόνο το 26% και το 14% των συμμετεχόντων στην έρευνα περιμένουν ότι κάθε μία από αυτές τις εξελίξεις θα παίξει σημαντικό ρόλο στη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου, ακόμη και μέχρι το 2050.

δ. Μόνο το ένα τέταρτο (25%) αναμένει ότι η carbon capture του άνθρακα θα έχει μεγάλο αντίκτυπο μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια, αλλά προκαλεί έκπληξη ότι το ποσοστό αυτό αλλάζει ελάχιστα και φτάνει στο 26% όταν οι ερωτώμενοι κοιτούν προς το 2050 και απαντάνε ότι η τεχνολογία carbon capture θα έχει τον μεγαλύτερο αντίκτυπο στα αέρια του θερμοκηπίου στη μέση του αιώνα.

Ο κ. Λεπτός σχολίασε: "Η συνεχιζόμενη σημασία του άνθρακα μας υπενθυμίζει ότι η πιο σημαντική αλλαγή δεν θα είναι το πεδίο των καπνοδόχων, αλλά η τεχνολογία μέσα στην καμινάδα.

Ο ρυθμός αλλαγής των τεχνολογιών carbon capture και αποθήκευσης θα βασιστεί στο οικονομικό κόστος της αλλαγής, στην ύπαρξη και αποτελεσματικότητα οικονομικών ενδείξεων για τη μελλοντική τιμή του άνθρακα και στην προθυμία κυβέρνησης και κοινωνίας να απορροφήσουν τις παραπάνω δαπάνες".

Για πρώτη φορά, η ετήσια έρευνα περιλαμβάνει τις απόψεις ανώτερων στελεχών από εταιρίες τεχνολογίας και κατασκευής εξοπλισμού για τον χώρο της ενέργειας. Οι εταιρίες από αυτούς τους τομείς ενισχύουν τη σημασία των οικονομικών στοιχείων στη διαμορφούμενη αλλαγή στο μίγμα των μεθόδων παραγωγής ενέργειας και τη δυνατότητα για μελλοντικές αλλαγές στη δομή του τομέα.

Άλλα σημαντικά σημεία της μελέτης είναι τα εξής:

α. Το ποσοστό αυτών που υποστηρίζουν ότι οι κυβερνήσεις και όχι οι εταιρίες παραγωγής θα πρέπει να ηγηθούν της προσπάθειας για καλύτερη χρήση της ενέργειας αυξήθηκε στο 59%. Η άποψη αυτή είναι ιδιαίτερα ισχυρή σε στελέχη από την Ευρώπη και στην Ασία αλλά ακόμη και στην Αμερική μόνο το 25% των συμμετεχόντων απάντησε ότι οι επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να ρυθμίσουν τον ρυθμό στην κατανάλωση ενέργειας.

β. Οι επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενέργειας περιμένουν οι ρυθμιστικές εξελίξεις να συνεχίσουν να προκαλούν αλλαγές ανά χώρα και σε ολόκληρη την αλυσίδα αξιών. Αυτό συμβαίνει ιδιαίτερα στην Ευρώπη.

γ. Μέσα σε 10 χρόνια το 48% όλων των συμμετεχόντων στην έρευνα αναμένεται να έχει επανατοποθετηθεί διεθνώς και το 42% μέσα στην αλυσίδα αξιών θα έχει αντιδράσει στις ρυθμιστικές εξελίξεις, όταν τα αντίστοιχα ποσοστά είναι 38% και 28% αντίστοιχα.

δ. Όλο και περισσότερες εταιρίες με παγκόσμια εμπορικά σήματα θα ηγούνται της αγοράς των επιχειρήσεων ηλεκτρικής ενέργειας. Οι εταιρίες που έχουν την περισσότερη επιτυχία θα είναι αυτές με το μεγαλύτερο ισοζύγιο που θα κάνουν τις τεράστιες επενδύσεις οι οποίες απαιτούνται σε τεχνολογίες πυρηνικής ενέργειας, carbon capture, αποθήκευσης και σε άλλες.