Σημαντική καθυστέρηση στα μέτρα της Ελλάδας και επτά ακόμη χωρών μελών, για μείωση των υπερβολικών εκπομπών μικροσκοπικών αιωρούμενων σωματιδίων, διαπιστώνει η Κομισιόν, στέλνοντας σχετική προειδοποίηση.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προειδοποίησε σήμερα οκτώ κράτη μέλη που συνεχίζουν να μην βελτιώνουν την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα. Απεστάλησαν προειδοποιητικές επιστολές στην Αυστρία, το Βέλγιο, τη Δανία, την Ελλάδα, τη Γαλλία, την Ουγγαρία, τη Σλοβακική Δημοκρατία και τη Ρουμανία. Οι προειδοποιήσεις αφορούν τις υπερβολικές εκπομπές μικροσκοπικών αιωρούμενων σωματιδίων, γνωστών ως PM10.

Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, μέχρι το 2005 έπρεπε να επιτευχθεί η τήρηση συγκεκριμένων ορίων. Πολλά κράτη μέλη ζήτησαν να παραταθεί μέχρι τον Ιούνιο 2011 η προθεσμία για την τήρηση των σχετικών με τα PM10 προτύπων και εγκρίθηκαν παρατάσεις για ορισμένες χώρες που σαφώς καταβάλλουν προσπάθειες για την πληρέστερη συμμόρφωσή τους. Οι επιστολές που απεστάλησαν σήμερα απευθύνονται σε χώρες που κρίθηκε ότι έχουν καθυστερήσει. Επιπλέον η Γαλλία θα λάβει χωριστή επιστολή επειδή δεν ελέγχει τις εκπομπές διοξειδίου του θείου.

Ο αρμόδιος για το περιβάλλον Επίτροπος Σταύρος Δήμας δήλωσε τα εξής: «Η ατμοσφαιρική ρύπανση που προκαλούν τα σωματίδια έχει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου και απαιτούνται αυστηρά πρότυπα. Τα πρότυπα αυτά πρέπει να εφαρμόζονται για να προστατεύονται οι πολίτες σε όλη την ΕΕ και, κατά συνέπεια, καλώ τα οκτώ κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν αυτές τις ελλείψεις και να βελτιώσουν την προστασία των πολιτών το συντομότερο δυνατόν. Η ανθρώπινη υγεία είναι ύψιστη προτεραιότητα. Δεν επιδέχεται καθυστερήσεις.»

Πολυετής καθυστέρηση

Στην Αυστρία, το Βέλγιο, τη Δανία, την Ελλάδα, τη Γαλλία, την Ουγγαρία, τη Σλοβακική Δημοκρατία και τη Ρουμανία απεστάλησαν πρώτες γραπτές προειδοποιήσεις, επειδή καθυστέρησαν να τηρήσουν τις απαιτήσεις για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα.

Βάσει της ευρωπαϊκής νομοθεσίας τα κράτη μέλη υπέχουν την υποχρέωση θέσπισης οριακών τιμών για τα PM10 μέχρι το 2005. Ως όρια έχουν καθοριστεί τιμή ετήσιας συγκέντρωσης (40 μg/m3) και τιμή ημερήσιας συγκέντρωσης (50 μg/m3), των οποίων δεν επιτρέπεται η υπέρβαση περισσότερο από 35 φορές ανά ημερολογιακό έτος.

Οι χώρες έχουν τη δυνατότητα να υποβάλουν αίτημα για να εξαιρεθούν από τις οριακές τιμές για τα PM10 έως τον Ιούνιο του 2011, αλλά για τις εξαιρέσεις αυτές ισχύουν αρκετές προϋποθέσεις. Τα κράτη μέλη πρέπει να αποδείξουν ότι έχουν λάβει μέτρα για να επιτύχουν τη συμμόρφωση μέχρι τη λήξη της παρατεταμένης προθεσμίας και ότι εφαρμόζουν σχέδιο για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα, στο οποίο καθορίζονται τα μέτρα μείωσης των εκπομπών για κάθε ζώνη ποιότητας του ατμοσφαιρικού αέρα.

Η Αυστρία, το Βέλγιο, η Δανία, η Ελλάδα, η Γαλλία, η Ουγγαρία και η Σλοβακία είχαν υποβάλει αιτήματα παράτασης, αλλά η Επιτροπή δεν πείστηκε για τα μέχρι τώρα ληφθέντα μέτρα.

Σύμφωνα με τις ετήσιες εκθέσεις ποιότητας του αέρα που υπέβαλαν τα εν λόγω κράτη μέλη για το 2008, είναι συνεχής η υπέρβαση των οριακών τιμών σε αρκετές ζώνες και, ως εκ τούτου, η Επιτροπή κρίνει ότι τα εν λόγω επτά κράτη μέλη δεν τηρούν τις υποχρεώσεις τους.
Η προειδοποίηση προς τη Ρουμανία αφορά την κοινοποίηση που δεν υπέβαλε ως τα τέλη Μαρτίου 2009, ως όφειλε. Για τον λόγο αυτό η Επιτροπή απέστειλε πρώτη γραπτή προειδοποίηση.

Ιστορικό: επιπτώσεις στην υγεία

Τα αιωρούμενα σωματίδια (PM10) περιέχονται κυρίως στις ρυπογόνες εκπομπές από τη βιομηχανία, την οδική κυκλοφορία και την οικιακή θέρμανση. Είναι δυνατόν να προκαλέσουν άσθμα, καρδιαγγειακά προβλήματα, καρκίνο των πνευμόνων και πρόωρο θάνατο.
Δικαστική διαδικασία

Το άρθρο 226 της Συνθήκης εξουσιοδοτεί την Επιτροπή να κινεί δικαστική διαδικασία κατά των κρατών μελών που δεν τηρούν τις υποχρεώσεις τους.

Όταν η Επιτροπή θεωρεί ότι στοιχειοθετείται παραβίαση του κοινοτικού δικαίου, που δικαιολογεί την κίνηση διαδικασίας επί παραβάσει, απευθύνει «επίσημη προειδοποιητική επιστολή» (πρώτη γραπτή προειδοποίηση) στο συγκεκριμένο κράτος μέλος, με την οποία το καλεί να της υποβάλει τις παρατηρήσεις του εντός ορισμένης προθεσμίας, συνήθως δίμηνης.

Με βάση την απάντηση, ή ελλείψει απαντήσεως, του κράτους μέλους, η Επιτροπή δύναται να αποφασίσει να του αποστείλει «αιτιολογημένη γνώμη» (τελική γραπτή προειδοποίηση). Σε αυτήν αναπτύσσονται ρητά και κατηγορηματικά οι λόγοι για τους οποίους η Επιτροπή θεωρεί ότι έχει υπάρξει εν προκειμένω παράβαση του κοινοτικού δικαίου και καλείται το κράτος μέλος να συμμορφωθεί εντός ορισμένης προθεσμίας, κατά κανόνα δίμηνης.

Εάν το κράτος μέλος δεν συμμορφωθεί με την αιτιολογημένη γνώμη, η Επιτροπή δύναται να αποφασίσει την παραπομπή της υπόθεσης στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Εάν το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο κρίνει ότι υπήρξε παράβαση των διατάξεων της Συνθήκης, το κράτος μέλος που ευθύνεται για την παράβαση καλείται να λάβει τα αναγκαία μέτρα για να συμμορφωθεί προς τις εν λόγω διατάξεις.

Το άρθρο 228 της Συνθήκης εξουσιοδοτεί την Επιτροπή να λαμβάνει μέτρα κατά κράτους μέλους που δεν συμμορφώνεται με προηγούμενη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Το άρθρο αυτό εξουσιοδοτεί επίσης την Επιτροπή να ζητεί από το Δικαστήριο την επιβολή χρηματικής ποινής στο ενεχόμενο κράτος μέλος.