* Ο αναλυτικός πίνακας με στοιχεία για τις ακάλυπτες επιταγές και τις απλήρωτες συναλλαγματικές στην αγορά δημοσιεύεται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".

Σε νέα μάχη μέχρις εσχάτων προκειμένου να διατηρήσουν τα κεκτημένα τους στην αγορά και να μη μετρήσουν και νέες απώλειες λόγω της οικονομικής κρίσης έχουν επιδοθεί οι εταιρείες.

Απορρόφηση του ΦΠΑ, συγκράτηση των τιμών, αλλά και κλιμάκωση των προσφορών είναι η απάντηση των επιχειρήσεων στο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τόσο οι καταναλωτές όσο και οι ίδιες.

Στο πλαίσιο αυτό, η Carrefour Μαρινόπουλος επιστρέφει μέσω της κάρτας της το 15% της αξίας σε 10.000 προϊόντα και δίνει 40.000 επιταγές των 50 ευρώ όλο τον Μάρτιο, ενώ η Lidl, η Αldi και η Γρηγόρης Μικρογεύματα αποφάσισαν να απορροφήσουν την αύξηση του ΦΠΑ. Την ίδια ώρα, η ΑΒ Βασιλόπουλος, συνεχίζοντας την εμπορική πολιτική την οποία ασκεί τα τελευταία χρόνια στον τομέα των τιμών, προσφέρει περισσότερα από 3.500 προϊόντα σε τιμή κάτω από 1 ευρώ.

Ανάλογα αντανακλαστικά έδειξαν και οι παραγωγικές επιχειρήσεις, όπως η Coca Cola 3E που αποφάσισε να «παγώσει» τις τιμές για το 2010, ενώ η Pepsico - ΗΒΗ συνεχίζει ακάθεκτη το πρόγραμμα μειώσεων τιμών στα αναψυκτικά της. Στον «πόλεμο» των προσφορών συμμετέχουν και αρκετές εμπορικές εταιρείες αλλά και βιομηχανίες. Μεταξύ αυτών και η Chiquita Hellas, η οποία τους τελευταίους μήνες ακολουθεί επιθετική εμπορική πολιτική που περιλαμβάνει και μείωση κατά 27,7% στις τιμές χονδρικής στις μπανάνες της.

Των κινήσεων αυτών από τις εμπορικές και τις παραγωγικές επιχειρήσεις είχαν προηγηθεί οι εκκλήσεις εμπορικών συλλόγων και φορέων της αγοράς οι οποίοι έχουν συστήσει στα μέλη τους να προχωρήσουν σε απορρόφηση της αύξησης του ΦΠΑ. Αυτές οι εκκλήσεις, αν και φαίνεται ότι έπιασαν τόπο, μέχρι στιγμής δεν έχουν φέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα καθώς η αγορά παραμένει νεκρωμένη.

--- Η άλλη όψη

Πάντως, υπάρχει και η άλλη όψη του νομίσματος. Όπως έχουν καταγγείλει ήδη με κοινή δήλωσή τους οι πρόεδροι του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου της Αθήνας κ. Κ. Μίχαλος και του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου της Αθήνας κ. Π. Ραβάνης, τα εν λόγω επιμελητήρια έχουν γίνει αποδέκτες πλήθους καταγγελιών από επιχειρήσεις-μέλη τους για μεθόδους τις οποίες ακολουθούν μεγάλες αλυσίδες καταστημάτων λιανικού εμπορίου κάνοντας χρήση της δεσπόζουσας θέσης τους στην αγορά, με αφορμή την αύξηση του ΦΠΑ.

Συγκεκριμένα, όπως έχουν καταγγείλει οι ίδιοι, ήδη αλυσίδες λιανικού εμπορίου έχουν εκδηλώσει την πρόθεση να μεταφέρουν την αύξηση του ΦΠΑ από το 19% στο 21% στην ελληνική παραγωγή. Μάλιστα, όπως έχουν υποστηρίξει, την τακτική αυτή ακολουθούν και για προϊόντα τα οποία έχουν ήδη προμηθευτεί με τον παλαιό συντελεστή (19%), ζητώντας το επιπλέον 2% που ισχύει στην κατανάλωση από τις 15 Μαρτίου 2010 να τους δοθεί αναδρομικά ως έκπτωση. Αυτό συμβαίνει κυρίως στα είδη ένδυσης, υπόδησης και σε άλλα διαρκή καταναλωτικά αγαθά, στα οποία οι αλυσίδες έχουν το περιθώριο να ασκήσουν τέτοιες πιέσεις στις επιχειρήσεις.

--- Ντόμινο προβλημάτων

Την ίδια ώρα, απογοητευτική είναι η πραγματικότητα που βιώνουν οι μικρομεσαίες κυρίως εταιρείες της χώρας. Πρόσφατη έρευνα που διενήργησε η MARC για λογαριασμό του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Αθήνας αποκάλυψε ότι 4 στις 10 επιχειρήσεις-μέλη του ΒΕΑ, κυρίως από τους κλάδους της ένδυσης, της υπόδησης, των οικοδομικών δραστηριοτήτων και των συνεργείων αυτοκινήτων, εκτιμούν ότι είναι αρκετά ή πολύ πιθανό το επόμενο διάστημα να αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα, ακόμη και να αναγκαστούν να βάλουν λουκέτο.

Παράλληλα, και με τον φόβο ότι θα υποχρεωθούν να κλείσουν την εταιρεία τους, αυξάνεται ο αριθμός των επιχειρηματιών που δήλωσαν στην έρευνα ότι είναι διατεθειμένοι να προσφύγουν στον τραπεζικό δανεισμό ακόμη και αν οι όροι είναι οι δυσμενέστεροι σε σχέση με το παρελθόν.

Αγκάθι στην εύρυθμη λειτουργία των επιχειρήσεων, πέρα από την κρίση και την πτώση της κατανάλωσης, είναι η αύξηση της καθυστέρησης πληρωμής από τους πελάτες, καθώς 7 στους 10 που συμμετείχαν στην εν λόγω έρευνα έχουν δηλώσει ότι εισπράττουν τις οφειλές σε 3 - 4 μήνες. Την ίδια ώρα, τριγμούς προκαλεί και ο περιορισμός της απασχόλησης στις εταιρείες του κλάδου, αφού ήδη πέρυσι 1 στις 4 αναγκάστηκε να μειώσει το προσωπικό της κατά τουλάχιστον ένα άτομο, με αποτέλεσμα στο σύνολο να χαθούν 25.000 θέσεις εργασίας.
 
Ακόμη πιο «μαύρα» είναι τα πράγματα για τη φετινή χρονιά, αφού 4 στις 10 επιχειρήσεις δηλώνουν πλέον ότι θα μειώσουν το προσωπικό τους το επόμενο διάστημα. Εκτός όμως όλων των άλλων προβλημάτων, μία από τις σημαντικότερες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι επιχειρηματίες-μέλη του επιμελητηρίου είναι και η κάλυψη των ασφαλιστικών εισφορών τους για 4 στους 10, ενώ οι 2 στους 10 αδυνατούν να πληρώσουν έγκαιρα τα ενοίκια και τους λογαριασμούς ΔΕΚΟ, οι 3 στους 10 τους μισθούς του προσωπικού τους, ενώ ποσοστό 35% δήλωσε ότι καθυστερεί τις πληρωμένες προς τους προμηθευτές του.

* Ο αναλυτικός πίνακας με στοιχεία για τις ακάλυπτες επιταγές και τις απλήρωτες συναλλαγματικές στην αγορά δημοσιεύεται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".

** Αναδημοσίευση από το 627ο φύλλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ, 26 - 30 Μαρτίου 2010.