Δύσκολες μέρες διάγει ο κλάδος της κινητής τηλεφωνίας. Πρόκειται για ένα γεγονός που οι αριθμοί επιβεβαιώνουν με τον πλέον σαφή τρόπο και για τις εταιρίες του κλάδου ισχύει το "κάθε πέρυσι και καλύτερα".

Η βαριά φορολόγηση του κλάδου από την πλευρά της Πολιτείας, σε συνδυασμό με το γραφειοκρατικό και πολύπλοκο νομοθετικό πλαίσιο μέσα στο οποίο είναι υποχρεωμένες να λειτουργούν οι εταιρίες, προκαλεί σοβαρό προβληματισμό ακόμη και για τις θέσεις εργασίας.

Μάλιστα, αν στα παραπάνω προστεθεί και το δεδομένο της βαριάς οικονομικής κρίσης, που έχει ως συνέπεια τον περιορισμό της δαπάνης για υπηρεσίες κινητής τηλεφωνίας από την πλευρά των καταναλωτών, δημιουργείται ένα εκρηκτικό κοκτέιλ, το οποίο θα έχει απρόβλεπτες συνέπειες για τη λειτουργία ενός κλάδου που προσέφερε και συνεχίζει να προσφέρει τεράστια υποστήριξη στην εθνική οικονομία.

Κίνδυνος απώλειας 14.000 θέσεων εργασίας

Οι εταιρεες κινητής τηλεφωνίας κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, επισημαίνοντας ότι, αν δεν υπάρξουν ριζικές αλλαγές μέσα στο περιβάλλον όπου είναι υποχρεωμένες να λειτουργούν, τότε η μείωση του επενδυτικού τους πλάνου, που είναι ήδη μια πραγματικότητα, θα συνεχιστεί και θα έχει ως συνέπεια την απώλεια 14.000 θέσεων εργασίας μέσα στην επόμενη τριετία.

Αντίθετα, αν το οικονομικό περιβάλλον γίνει περισσότερο φιλικό για τον κλάδο, τότε υπολογίζεται ότι μπορεί η κινητή τηλεφωνία να συνεισφέρει αύξηση 2,2% του ΑΕΠ, δημιουργία 14.000 νέες θέσεις εργασίας και επιπλέον δημοσιονομικά έσοδα της τάξης των 250 εκατ. ευρώ.

Προς το παρόν, πάντως, η Πολιτεία δεν εμφανίζεται διατεθειμένη να συνδράμει, αφού σε κάθε ευκαιρία αυξάνει τη φορολογική επιβάρυνση, η οποία εν τέλει, σε πολύ μεγάλο βαθμό, μετακυλίεται στους καταναλωτές, ενώ στο επίπεδο άρσης των στρεβλώσεων, που η ίδια έχει δημιουργήσει, περιορίζεται σε απλές διαπιστώσεις, χωρίς όμως να δίνει λύσεις.

Η χρήση αυξάνεται, όχι όμως και τα έσοδα

Σύμφωνα με την επικαιροποιημένη μελέτη "Αποτίμηση του κλάδου της κινητής τηλεφωνίας στην Ελλάδα", που διεξήγαγαν από κοινού η ICAP και το Πανεπιστήμιο Αθηνών για λογαριασμό της Ένωσης Εταιρειών Κινητής Τηλεφωνίας, οι αιτίες της κρίσης που μαστίζει τον κλάδο είναι:

-Η δυσλειτουργία της δημόσιας διοίκησης.
-Η απουσία ολοκληρωμένου ρυθμιστικού περιβάλλοντος.
-Η αύξηση της φορολογίας και ειδικότερα το τέλους κινητής τηλεφωνίας.
-Η απορρόφηση της έμμεσης φορολογίας από τις εταιρίες κινητής.
-Η οικονομική ύφεση.

Από τα δημοσιευμένα στοιχεία των εταιριών κινητής τηλεφωνίας προκύπτει μείωση τόσο του κύκλου εργασιών κατά 16,5% και των service revenues σε ποσοστό 17,7% από το προηγούμενο έτος όσο και του EBITDA κατά 26,1% σε σχέση με την περυσινή περίοδο.

Η εξέλιξη αυτή αποτελεί κυρίως ελληνικό φαινόμενο, αφού τα καθαρά κέρδη του κλάδου στην Ελλάδα μειώθηκαν σε ποσοστό 39% το 2009, εμφανίζοντας πολύ χειρότερη εξέλιξη από τον κλάδο στην Ε.Ε., ενώ η απόκλιση οποία συνεχίζεται και το 2010.

Μάλιστα, συμβαίνει και το εξής παράδοξο η χρήση των υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας αυξάνεται λόγω της μείωσης των τιμών, την ίδια όμως ώρα τα έσοδα ανά χρήστη (ARPU) και ανά λεπτό μειώνονται με γρήγορους ρυθμούς. Το διάστημα Ιανουαρίου 2009 - Ιουνίου 2010 η μείωση τιμών προ φόρων ανέρχεται σε 24% ή 17,6% συμπεριλαμβανομένων των φόρων.

Οι Έλληνες πληρώνουν την πιο βαριά φορολογία για τις υπηρεσίες κινητής

Η Ελλάδα έχει σήμερα την υψηλότερη συνολική φορολόγηση υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας (ΦΠΑ+ειδικό τέλος) από όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι συνεχείς αυξήσεις του τέλους κινητής τηλεφωνίας επιβαρύνουν σημαντικά τους λογαριασμούς, αντισταθμίζοντας τις ωφέλειες που οι καταναλωτές έχουν από τις μειώσεις τιμών στις οποίες προχωρούν οι εταιρίες ως συνέπεια της άσκησης επιθετικής εμπορικής πολιτικής.

Η υπερβολική φορολογία είχε ως αποτέλεσμα το 42% των λογαριασμών συμβολαίων και το 35,5% των καρτοκινητών να αντιπροσωπεύουν έμμεσους φόρους του κράτους, ενώ συνεπάγεται και τη χαμηλότερη χρήση των υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας, γεγονός που μεταφράζεται σε μειωμένα έσοδα για το κράτος.
 
Την ίδια ώρα, πιστεύεται πως ενδεχόμενη μείωση του ειδικού τέλους κινητής τηλεφωνίας θα είχε ως αποτέλεσμα οι καταναλωτές να αυξήσουν τη χρήση των υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας και το κράτος θα αύξανε τα έσοδά του έχοντας περισσότερα έσοδα από τον ΦΠΑ. Ενδεικτικά, πτώση του ειδικού τέλους κατά 25% θα ενίσχυε τη συνεισφορά του κλάδου στο ΑΕΠ κατά 0,1%, θα είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία 4.000 νέων θέσεων εργασίας και θα αύξανε τα δημόσια έσοδα κατά 3 εκατ. ευρώ. 

52 μήνες για να πάρει έγκριση μία κεραία

Πέρα από το αφιλόξενο φορολογικό περιβάλλον, τροχοπέδη στην ανάπτυξη του κλάδου της κινητής τηλεφωνίας θέτει η Πολιτεία και τη διαδικασία αδειοδότησης των σταθμών βάσης (κεραιών κινητής τηλεφωνίας), που χαρακτηρίζεται… όργιο αυθαιρεσίας και γραφειοκρατίας.

Η Ελλάδα έχει τον μεγαλύτερο αριθμό εμπλεκόμενων αρχών στην έγκριση σταθμών βάσης, ενώ η διαδικασία αδειοδότησης διαρκεί περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη χώρα της Ε.Ε. με τυπικό χρόνο ολοκλήρωσης τα 2 έτη και καθυστερήσεις που φτάνουν ακόμη και τους 52 μήνες, την ώρα όπου οι αντίστοιχες διαδικασίες στις χώρες της Ε.Ε. ολοκληρώνονται μόλις σε διάστημα 7 μηνών.

1.000 δίκες τον χρόνο για τις κεραίες

Η ανεπάρκεια του ρυθμιστικού περιβάλλοντος και της αδειοδοτικής διαδικασίας έχει ως αποτέλεσμα τη δυσλειτουργία των δικτύων κινητής τηλεφωνίας, όμως είναι και πηγή οικονομικής αιμορραγίας για τις εταιρίες, αφού ευθύνεται για την κατασπατάληση πόρων ύψους 35 εκατ. ετησίως σε περίπου 1.000 δίκες για υποθέσεις που αφορούν σε σταθμούς βάσης, σε διαδικασίες απεγκατάστασης εξοπλισμού και στην εκ νέου εγκατάστασή τους αλλά και στην πληρωμή προστίμων που, κατά κύριο λόγο επιβάλλονται για τυπικούς λόγους.

Έπειτα από 18 και πλέον χρόνια λειτουργίας της κινητής τηλεφωνίας στη χώρα μας, την ώρα όπου η διείσδυση της κινητής τηλεφωνίας στον πληθυσμό ξεπερνά το 125%, μόνο το 30% των κεραιών είναι τυπικά αδειοδοτημένο, παρότι όλες οι κεραίες λειτουργούν εντός των εγκεκριμένων ορίων Η/Μ ακτινοβολίας.
 
Από το 2006 μέχρι σήμερα, η Περιφέρεια Αττικής έχει εκδώσει 350 εγκρίσεις μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τις 1.700 αιτήσεις που έχουν κατατεθεί, με ρυθμό περί τις 200 εγκρίσεις ετησίως. Η συμπεριφορά αυτή της Πολιτείας δημιουργεί σοβαρή δυσπιστία στην κοινωνία αναφορικά με το θέμα των κεραιών, το οποίο σε περιόδους προεκλογικών περιόδων όπως αυτή που διανύουμε γίνεται αντικείμενο σοβαρής εκμτάλλευσης.

Προτάσεις

Για την αντιμετώπιση της κατάστασης αυτής οι εταιρίες προτείνουν:

-Προώθηση σχεδίου νόμου για την παράταση και τη νομιμοποίηση των υφιστάμενων δικτύων.
-Εντός εξαμήνου υποβολή σχετικού σχεδίου νόμου για τη ριζική απλοποίηση της αδειοδοτικής διαδικασίας - η οποία θα προβλέπει ολοκλήρωση της αδειοδότησης σταθμών εντός έξι μηνών.
-Άμεση έκδοση των ΚΥΑ που εκκρεμούν από το 2005.
-Θέσπιση του Παρατηρητηρίου Ηλεκτρομαγνητικής (ΗΜ) Ακτινοβολίας.