Υπό την ασφυκτική πίεση του χρόνου και των αντιδράσεων των πολιτών, το υπουργείο Υποδομών, οι κατασκευαστικές κοινοπραξίες και οι χρηματοδότριες τράπεζες ετοιμάζονται να καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων προκειμένου να επιλύσουν τα προβλήματα που έχουν προκύψει στην υλοποίηση των συμβάσεων παραχώρησης των πέντε οδικών αξόνων και να συμφωνήσουν στη μείωση της τιμής των διοδίων.

Έχοντας χαθεί πολύτιμος χρόνος εξαιτίας των παλινωδιών της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου, η Πολιτεία και ιδιώτες επενδυτές θα πρέπει πλέον μέσα σε σύντομο διάστημα να παρουσιάσουν ένα συγκεκριμένο και αξιόπιστο σχέδιο απεμπλοκής, που θα εξασφαλίζει την ομαλοποίηση σε ό,τι αφορά την εκτέλεση των έργων, ταυτόχρονα δε την αναπροσαρμογή των τιμών των διοδίων σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα από τα σημερινά, ώστε να εξαλειφθεί το κίνημα των πολιτών που αρνούνται να καταβάλουν το ισχύον τέλος χρήσης των αυτοκινητοδρόμων.

Η διαπραγμάτευση μεταξύ του υπουργείου και των παραχωρησιούχων, αν και τυπικά δεν έχει ξεκινήσει ακόμη, επί της ουσίας βρίσκεται σε εξέλιξη εδώ και αρκετό διάστημα, καθώς τα διογκούμενα προβλήματα υποχρέωναν τις δύο πλευρές να έχουν συχνές επαφές για τη διευθέτησή τους.

Ωστόσο, το υπουργείο δεν αναλάμβανε πρωτοβουλία ώστε να τεθούν σε νέες βάσεις για συμβάσεις παραχώρησης, το οποίο τελικά δεν απέφυγε μετά τις έντονες αντιδράσεις των πολιτών για το ύψος και τη συχνότητα των διοδίων.

Από την πλευρά των κατασκευαστών δεν υπάρχει πρόθεση να εγκαταλείψουν τα έργα, ωστόσο καθοριστικό ρόλο στις εξελίξεις θα διαδραματίσουν οι χρηματοδότριες τράπεζες.

Σημειώνεται ότι την περίοδο 2006 - 2007, όταν υπογράφηκαν οι συμβάσεις παραχώρησης, το επιτόκιο δανεισμού κινούνταν σε σαφώς χαμηλότερα επίπεδα από τα σημερινά και αυτό φυσικά οι τράπεζες θα ήθελαν να το…διορθώσουν με την ευκαιρία της αλλαγής όρων των συμβάσεων.

Πάντως, επιδίωξη του υπουργείου Υποδομών και των κατασκευαστών είναι να μην αυξηθεί το κόστος των έργων, αλλά ταυτόχρονα να διασφαλιστεί η ομαλή χρηματοδότησή τους.

Μάλιστα, θα προσπαθήσουν να λύσουν αυτήν την "εξίσωση" μέσα σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα γιατί πλέον η όποια καθυστέρηση φέρνει επικίνδυνα κοντά το ενδεχόμενο καταγγελίας των συμβάσεων παραχώρησης.

Κλειδί η χρονική επέκταση, ίσως και η Εγνατία Οδός

Η αλλαγή των όρων των συμβάσεων χωρίς να υπάρξουν ιδιαίτερες επιπτώσεις για τα έργα, σύμφωνα τουλάχιστον με τους κατασκευαστές, θα μπορούσε να διευκολυνθεί με τη χρονική επιμήκυνση των παραχωρήσεων κατά 10 ή ακόμη και κατά 20 χρόνια (σήμερα προβλέπεται παραχώρηση για 30 έτη).

Το υπουργείο εξετάζει σοβαρά μια τέτοια προοπτική υπό την προϋπόθεση ότι το όφελος για τους πολίτες και το Δημόσιο θα ήταν σημαντικό. Με άλλα λόγια, δεν θα είχε αντίρρηση να αυξηθεί η ισχύς των συμβάσεων εφόσον διασφαλιστεί η ουσιαστική μείωση του κόστους των διοδίων και παράλληλα διατηρηθούν κατά το δυνατόν τα έσοδα που θα αποκομίζει το κράτος.

Τελευταία, από την πλευρά του υπουργείου έχουν γίνει σκέψεις και για την εμπλοκή στην όλη υπόθεση του έργου της Εγνατίας Οδού, το οποίο ήδη έχει αποφασιστεί να παραχωρηθεί προς εκμετάλλευση σε ιδιώτες.

Σύμφωνα με τις σκέψεις αυτές, η Εγνατία Οδός θα μπορούσε να αποτελέσει το αντιστάθμισμα στο αίτημα για χαμηλότερα διόδια και την αλλαγή όρων των υπογεγραμμένων συμβάσεων, μέσω της παραχώρησης τμημάτων της προς διαχείριση στις κοινοπραξίες των πέντε αυτοκινητοδρόμων.
 
Σημειώνεται ότι στην Εγνατία Οδό των 670 χιλιομέτρων λειτουργεί σήμερα μόλις ένας σταθμός διοδίων (στον Πολύμυλο Κοζάνης) και υπάρχει πρόβλεψη για τη δημιουργία τουλάχιστον άλλων δώδεκα σταθμών.