Με έντονο ενδιαφέρον περιμένουν οι Έλληνες επιχειρηματίες να δουν τον τρόπο αντίδρασης των αγορών απέναντι στις αποφάσεις της χθεσινής ευρωπαϊκής συνόδου κορυφής.

Το μόνο βέβαιο είναι πως αυτήν τη φορά δεν επικρατεί στις τάξεις των επιχειρηματιών το ίδιο πανηγυρικό κλίμα που επικρατούσε σε τράπεζες και επιχειρήσεις την επομένη της 21ης Ιουλίου.

Το ανοιχτό μέτωπο των τραπεζών (μετά την ανάγκη κεφαλαιακής ενίσχυσης κατά 30 δισ. ευρώ των ελληνικών και κατά 3,587 δισ. ευρώ των κυπριακών), σε συνδυασμό με τον κίνδυνο πολιτικής αστάθειας (ιδίως μετά την επιμονή της Γερμανίδας καγκελαρίου Άγκελας Μέρκελ για μόνιμη επιτροπεία στην Ελλάδα), δημιουργεί γκρίζα σύννεφα προσδοκιών για την επόμενη μέρα.

Παρ' όλα αυτά, εκφράζεται συγκρατημένη αισιοδοξία από ορισμένους κύκλους για κάποια πιθανή σταδιακή βελτίωση της υφιστάμενης κατάστασης, σε περίπτωση όπου οι αγορές πειστούν για την αποτελεσματικότητα των χθεσινών αποφάσεων.

Αν και η πλειονότητα των Ελλήνων επενδυτών έχει εστιάσει το ενδιαφέρον της γύρω από τις αποφάσεις που αφορούν άμεσα στη χώρα μας, οι γνωρίζοντες επισημαίνουν ότι ανάλογη σημασία έχει και η διασφάλιση μιας μακροχρόνιας επιβίωσης του ευρώ. Γιατί, με βάση αυτούς, πολύ μικρή σημασία έχει να παραμείνει η Ελλάδα στην ευρωζώνη αν αυτή πρόκειται να διαλυθεί μέσα σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα…

Πέραν όμως όλων αυτών, οι Έλληνες επιχειρηματίες γνωρίζουν πως ο τρόπος αντίδρασης των αγορών θα επηρεάσει το ΑΕΠ της Ευρώπης το 2012, άρα -έμμεσα- και το ελληνικό Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν μέσω των εξαγωγών και του τουρισμού.

Ενδεικτική είναι η αναφορά του Τμήματος Οικονομικής Ανάλυσης και Ερευνών της Τράπεζας Πειραιώς, που συνδέει την πορεία του ευρωπαϊκού ΑΕΠ από το δεύτερο τρίμηνο του 2012 και μετά με το κατά πόσον θα δοθεί αποτελεσματική λύση στα προβλήματα που ταλαιπωρούν την ευρωζώνη.

«Όσον αφορά στο 2012, η σημαντική υποχώρηση των πρόδρομων δεικτών καταναλωτικής και επιχειρηματικής εμπιστοσύνης, καθώς και του οικονομικού κλίματος για το σύνολο της οικονομίας σηματοδοτεί την πιθανή συρρίκνωση του πραγματικού ΑΕΠ κατά τη διάρκεια του τελευταίου τριμήνου του 2011 και κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου του 2012. Στη συνέχεια, ανάκαμψη εκτιμάμε ότι θα πραγματοποιηθεί κατά τη διάρκεια του β΄ τριμήνου του 2012, εφόσον όμως δοθεί σαφής, άμεση και βεβαίως αποτελεσματική λύση στα πολύ σοβαρά προβλήματα που βασανίζουν την ευρωζώνη». Αυτό αναφέρει χαρακτηριστικά η Τράπεζα Πειραιώς.

Οι προσδοκίες για την Ελλάδα

Μέγα ζητούμενο επίσης για την Ελλάδα και τον επιχειρηματικό κόσμο της είναι να προκύψει από τις αποφάσεις της ευρωπαϊκής συνόδου κλίμα σχετικής σταθερότητας στην εγχώρια οικονομία, με παράλληλη ομαλοποίηση στο κομμάτι της χρηματοδότησης και της ρευστότητας. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, που στις αποφάσεις της συνόδου, ως ένας βασικός στόχος των μέτρων που ελήφθησαν, είναι και η διασφάλιση των πιστώσεων προς τις οικονομίες της ευρωζώνης. Σταθερότητα λοιπόν και ρευστότητα είναι τα δύο μεγάλα ζητούμενα.

Για παράδειγμα, οι συνεχείς υποβαθμίσεις της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας, σε συνδυασμό με το κλίμα έντονης ανασφάλειας που δημιουργήθηκε, σύμφωνα με τη Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών της Alpha Bank, «συνέβαλαν στην πτώση των εισπράξεων της χώρας από την ποντοπόρο ναυτιλία κατά 11,8% στο πρώτο εξάμηνο του 2011, συμβάλλοντας στην πτώση του ΑΕΠ κατά επιπλέον 0,8 ποσοστιαία μονάδα».

Με βάση επίσης την ίδια διεύθυνση, η μείωση του προγράμματος δαπανών δημοσίων επενδύσεων κατά 43% στο πρώτο εξάμηνο καθώς και οι χαμηλότερες εισροές πόρων από τα ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνέβαλαν στην άμεση πτώση του ΑΕΠ στο πρώτο εξάμηνο του 2011 κατά 1,8 ποσοστιαία μονάδα, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι αρνητικές έμμεσες επιπτώσεις τους στον επιχειρηματικό τομέα της χώρας».

Κάτω από αυτές τις συνθήκες, η μερική αποκατάσταση του οικονομικού κλίματος στην Ελλάδα, με τη σχετική συνδρομή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα μπορούσε να δράσει καταλυτικά στη βελτίωση των παραπάνω παραγόντων και τελικά να αμβλύνει την ύφεση της ελληνικής οικονομίας από το 2012 και μετά.

Πέραν αυτών, όμως, τα επιχειρηματικά στελέχη πιστεύουν ότι ο κατευνασμός της γενικότερης ανησυχίας γύρω από την πιθανή έξοδο της χώρας από το ευρώ και σχετικά με την ασφάλιση των καταθέσεων θα μπορούσε να περιορίσει την πτώση της ζήτησης στην πραγματική οικονομία μέσα στο 2012, ιδίως αν εξασφαλιζόταν και κάποια πρόσθετη χρηματοδότηση για τις επιχειρήσεις.

«Σήμερα, έχουν περιορίσει δραστικά την κατανάλωση όχι μόνο οι άνεργοι και οι χαμηλόμισθοι, αλλά και άτομα με υψηλά και πολύ υψηλά εισοδήματα, λόγω ενός γενικότερου φόβου. Αν ο φόβος αυτός υποχωρήσει, τότε θα δούμε κάποιο κόσμο να επιστρέφει στις βιτρίνες των καταστημάτων», επισημαίνει διευθύνων σύμβουλος μεγάλου εισηγμένου εμπορικού ομίλου.