Πολλαπλά οφέλη, οικονομικά και περιβαλλοντικά, θα σημάνει για την χώρα μας αλλά και τις γειτονικές χώρες η υλοποίηση του προγράμματος BLUE MED μέσω του οποίου ο ελληνικός εναέριος χώρος θα ενοποιηθεί λειτουργικά με τους εναέριους χώρους γειτονικών χωρών, σηματοδοτώντας μείωση τους κόστους των πτήσεων, λιγότερες καθυστερήσεις αλλά και περιορισμό των εκπεμπόμενων ρύπων.

Σήμερα στην Κύπρο πρόκειται να υπογραφεί η διακρατική συμφωνία Blue Med μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου, Ιταλίας και Μάλτας για το Λειτουργικό Τμήμα Εναέριου Χώρου (Ενιαία Διαχείριση Εναέριας Κυκλοφορίας). Από ελληνικής πλευράς την συμφωνία θα υπογράψει ο υπουργός Ανάπτυξης Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων κ. Χατζηδάκης.

Συνεργασία για μείωση των καθυστερήσεων στις πτήσεις

Στο πλαίσιο του προγράμματος BLUE MED η Ελλάδα, η Ιταλία, η Κύπρος και η Μάλτα έχουν αναλάβει πρωτοβουλία ώστε οι εναέριοι χώροι τους να αναδιοργανωθούν και να μετατραπούν σε ένα Λειτουργικό Τμήμα Εναέριου Χώρου - FAB (Functional Airspace Block), όπως συμβαίνει και στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Η ενοποίηση, ουσιαστικά, των εναέριων χώρων έχει ως στόχο την ταχύτερη και ασφαλέστερη κυκλοφορία των αεροπλάνων πάνω από τον ευρωπαϊκό εναέριο χώρο. Με τα FABs επιδιώκεται να μειωθούν οι καθυστερήσεις των πτήσεων, να υπάρξει περιορισμός του κόστους στις αερομεταφορές και να διευκολυνθεί η κυκλοφορία των αεροπλάνων, στοιχείο κρίσιμο ειδικά σε περιόδους μεγάλης τουριστικής κίνησης, οπότε προκαλούνται σημαντικές καθυστερήσεις.

Η δεύτερη φάση του προγράμματος ολοκληρώνεται με την υπογραφή της διακρατικής συμφωνίας μεταξύ των συμμετεχόντων κρατών - μελών, ενώ πρόκειται να ακολουθήσει η τρίτη και τελική φάση για την υλοποίηση της αναδιοργάνωσης του FAB.

Το πρόγραμμα BLUE MED, το οποίο ξεκίνησε το 2007, είναι ένα από τα εννέα FAB που αναπτύσσονται στην Ευρώπη και καταλαμβάνει περίπου το 12-14% (υπηρεσίες και κόστος) του συνόλου της αεροπορικής κίνησης.

Το Blue Med αποτελεί τμήμα του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Ουρανού – Single European Sky, στην περιοχή της Μεσογείου με τη συμμετοχή Ιταλίας, Ελλάδας, Κύπρου και Μάλτας, τη διασύνδεση της Αιγύπτου, Τυνησίας, Αλβανίας και τη συμμετοχή με ρόλο παρατηρητή της Ιορδανίας.

Για να προκύψουν τα αναμενόμενα οφέλη θα πρέπει να υπάρξει ενιαίο κέντρο ελέγχου της εναέριας κυκλοφορίας, κοινές διαδικασίες των εμπλεκόμενων χωρών, κοινή εκπαίδευση των ελεγκτών και συμβατά συστήματα συνεργαζόμενα μεταξύ τους που θα παρέχουν απρόσκοπτη ενιαία υπηρεσία στον χρήστη.

Μια από τις σημαντικότερες δραστηριότητες του προγράμματος θα είναι ο επανασχεδιασμός του εναέριου χώρου, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη γεωγραφικά σύνορα, κίνηση που θα επιτρέψει αποτελεσματικότερες τροχιές των αεροσκαφών.

Να σημειώσουμε ότι στο πλαίσιο του προγράμματος θα πρέπει να ενοποιηθούν διαφορετικά θεσμικά πλαίσια που ισχύουν για τις συνθήκες εργασίας, τις αμοιβές, τον χρόνο εργασίας, την εκπαίδευση και την πιστοποίηση των ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας των χωρών που συμμετέχουν ενώ θα τεθούν σε ισχύ και ενιαίοι κανόνες για τις εθνικές αρχές εποπτείας.

Στο πλαίσιο των αλλαγών που πρόκειται να υλοποιηθούν στη χώρα μας σχεδιάζεται και η αναδιοργάνωση της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας, η οποία θα έχει διακριτό ρόλο ως προς τα ρυθμιστικά ζητήματα, ενώ οι υπόλοιπες δραστηριότητες θα διαχωριστούν κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Ως το τέλος του έτους αναμένεται να παρουσιαστεί και το σχετικό σχέδιο νόμου.

Τα οφέλη

Από τα αποτελέσματα της Μελέτης Σκοπιμότητας που έχει γίνει προκύπτει ότι το BLUE MED θα φέρει το 2015 μείωση κατά 5% στα κόστη διαδρομής.
 
Η μείωση αυτή αναμένεται το 2020 να φτάσει στο 8%. Σε ότι αφορά την χωρητικότητα σε κινήσεις αναμένεται να αυξηθεί κατά 10% το 2015. Επιπλέον πρόκειται να μειωθούν σημαντικά, από 5% έως 20%, και τα τέλη αεροναυτιλίας.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι την ανάγκη για την δημιουργία του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Ουρανού κατέδειξε συγκριτική μελέτη της επίδοσης Διαχείρισης Εναέριας Κυκλοφορίας των ΗΠΑ και της ΕΕ, από την οποία προέκυψε ότι η μονάδα κόστους διαχείρισης της εναέριας κυκλοφορίας στην Ευρώπη ήταν πολύ υψηλότερη από την αντίστοιχη των ΗΠΑ.

Το γεγονός αυτό οφείλεται στο ότι ο ουρανός στην Ευρώπη είναι κατακερματισμένος, όπως ορίζουν τα εθνικά σύνορα των χωρών και η διαχείριση της κυκλοφορίας πραγματοποιείται από κάθε χώρα χωριστά.

Με δεδομένο μάλιστα ότι ο εναέριος χώρος της Ευρώπης είναι από τους πλέον πολυσύχναστους στην Ευρώπη εξυπηρετώντας περίπου 33.000 τις ημέρες υψηλής ζήτησης η ανάγκη καλύτερης διαχείρισης ήταν επιτακτική.