Προ των πυλών η οικονομική διακυβέρνηση στην ΕΕ

Κεντρική θέση στην ατζέντα της μονοήμερης Συνόδου Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης που πραγματοποιείται την Πέμπτη στις Βρυξέλλες καταλαμβάνει το θέμα της οικονομικής διακυβέρνησης και της αυστηροποίησης του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, αλλά και η κοινή θέση της Ένωσης εν όψει της Συνόδου Κορυφής των G20 στο Τορόντο για τη μεγαλύτερη ρύθμιση και εποπτεία του χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Σημαντικό κομμάτι των συζητήσεων θα στραφεί επίσης γύρω από τη νέα ευρωπαϊκή στρατηγική «Ευρώπη 2020» για την απασχόληση και την ανάπτυξη.

Παράλληλα, οι «27» θα συζητήσουν το θέμα της αίτησης ένταξης της Ισλανδίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, την ένταξη της Εσθονίας στην Ευρωζώνη και το ζήτημα της επιβολής κυρώσεων κατά του Ιράν. Επιπλέον, θα εξεταστούν οι αναπτυξιακοί στόχοι της χιλιετίας και το ζήτημα των κλιματικών αλλαγών.

Αναλυτικότερα, οι εργασίες της Συνόδου θα ξεκινήσουν στις 11 το πρωί (ώρα Ελλάδας) με την καθιερωμένη συνάντηση των 27 Ευρωπαίων ηγετών με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Γέρζι Μπούζεκ. 

Στη συνέχεια, οι 27 αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων θα επικεντρωθούν στο θέμα της νέας ευρωπαϊκής στρατηγικής "Ευρώπη 2020" για την απασχόληση και την ανάπτυξη, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στους στόχους που θα πρέπει να τεθούν για τη βελτίωση των επιπέδων εκπαίδευσης και την προώθηση της κοινωνικής ένταξης, κυρίως με τη μείωση της φτώχειας. 

Οι «27» θα αξιολογήσουν επίσης την πρόοδο που έχει σημειωθεί σε εθνικό επίπεδο σχετικά με την ανάγκη να καθορίσουν τα κράτη - μέλη εθνικούς στόχους σε αυτά τα θέματα, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τη σχετική θέση εκκίνησης και τις περιστάσεις που ισχύουν σε εθνικό επίπεδο. 

Υπενθυμίζεται ότι με βάση τα συμπεράσματα της προηγούμενης Συνόδου Κορυφής (25-26 Μαρτίου) έχει συμφωνηθεί η αξιολόγηση αυτή να γίνεται με βάση τις εθνικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων σε συνεργασία με την Επιτροπή. Σύμφωνα με τα ίδια συμπεράσματα, στην περίπτωση που διαπιστωθούν αποκλίσεις μεταξύ των στόχων της ΕΕ και του συνόλου των εθνικών στόχων, θα εξεταστεί το ενδεχόμενο ανάληψης δράσης σε επίπεδο Ένωσης για την επίτευξη των στόχων.

Υπογραμμίζεται ακόμη ότι τα κράτη - μέλη θα καταρτίσουν εθνικά προγράμματα μεταρρυθμίσεων, όπου θα εκτίθενται εκτενώς οι δράσεις που θα αναλάβουν κατ’ εφαρμογή της νέας στρατηγικής. Στη διάρκεια του γεύματος εργασίας των ηγετών που είναι προγραμματισμένο για τις 14:30 ώρα Ελλάδας θα υπάρξει ανταλλαγή απόψεων για την προώθηση της οικονομικής διακυβέρνησης και για την ανάγκη ενίσχυσης του Συμφώνου Σταθερότητας, θέμα στο οποίο διαπιστώνεται πλέον ευρύτερη συναίνεση επί της αρχής για τη θέσπιση πιο αυστηρών κανόνων. 

Στο πλαίσιο αυτό θα συζητηθούν τρόποι αντιμετώπισης των διαφορών που υπάρχουν στην ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών οικονομιών, αλλά και η ανάγκη για μεγαλύτερο συντονισμό των οικονομικών πολιτικών. 

Για την αυστηροποίηση του Συμφώνου Σταθερότητας εξετάζονται συγκεκριμένες προτάσεις, όπως η εκ των προτέρων - κάθε άνοιξη, αρχής γενομένης από το 2011 - αξιολόγηση σε κοινοτικό επίπεδο των σχεδίων προϋπολογισμών των κρατών-μελών πριν κατατεθούν και εγκριθούν από τα εθνικά κοινοβούλια. 

Ακόμη συζητείται το θέμα της επιβολής κυρώσεων για τις χώρες που παραβιάζουν συστηματικά το Σύμφωνο Σταθερότητας με ενδεχόμενη αναστολή των κοινοτικών χρηματοδοτήσεων, στέρηση του δικαιώματος ψήφου των κρατών-μελών στα συμβούλια υπουργών, αλλά και δημιουργία κινήτρων για τους «καλούς μαθητές», όπως για παράδειγμα με την επίσπευση των διαδικασιών σε ό,τι αφορά τις διευκολύνσεις για προκαταβολές από τις χρηματοδοτήσεις του Ταμείου Συνοχής.

Επίσης στο πλαίσιο της διαδικασίας περί υπερβολικού ελλείμματος συζητείται η ανάγκη να δίνεται πλέον έμφαση, εκτός από το δημοσιονομικό έλλειμμα, και στο θέμα του δημοσίου χρέους, το οποίο ναι μεν προβλέπεται ήδη από τη Συνθήκη, αλλά στην ουσία είχε παραμεληθεί κατά το παρελθόν.

Σε αυτή την ενδιάμεση συζήτηση που θα διεξαχθεί την Πέμπτη, στόχος είναι να γίνει μια καταγραφή της προόδου που έχει σημειωθεί σε όλα αυτά τα ζητήματα, ώστε οι τελικές αποφάσεις να ληφθούν στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής τον Οκτώβριο.