Στρατηγική στην εποχή της αβεβαιότητας: Γιατί οι CEOs δεν περιμένουν πια τις «καλύτερες μέρες»

Αν υπάρχει ένα λάθος που κάνουμε συχνά όταν μιλάμε για την παγκόσμια οικονομία, είναι ότι αντιμετωπίζουμε την αβεβαιότητα σαν προσωρινό «θόρυβο». Στην πραγματικότητα, όσο πιο γρήγορα την αποδεχτούμε, τόσο πιο γρήγορα θα πάψουμε να ψάχνουμε την «κανονικότητα».

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τους CEOs σήμερα, είναι η ψευδαίσθηση ότι κάποια στιγμή η αβεβαιότητα θα τελειώσει. Όσο παραμένει κανείς «εγκλωβισμένος» σε αυτή την προσδοκία, χάνει χρόνο, ευκαιρίες και στρατηγικό έδαφος. Υπό αυτές τις συνθήκες, οι CEOs που ξεχωρίζουν είναι εκείνοι που έχουν ήδη αποδεχτεί το αυτονόητο: η αστάθεια είναι μόνιμη, άρα πρέπει να την κάνεις εργαλείο.

Η τελευταία έρευνα CEO Outlook της EY-Parthenon αναδεικνύει ακριβώς αυτήν τη μετατόπιση. Παρά το γεγονός ότι 57% των ερωτηθέντων CEOs εκτιμούν πως η γεωπολιτική και οικονομική αβεβαιότητα θα παραταθεί για αρκετά χρόνια, η αυτοπεποίθησή τους, σύμφωνα με το Confidence Index της έρευνας, ενισχύεται. Αυτή η φαινομενική αντίφαση αποτελεί στην πραγματικότητα ένδειξη ωριμότητας.

Η αυτοπεποίθηση των επικεφαλής των επιχειρήσεων φαίνεται, πλέον, να πηγάζει όχι από την ελπίδα επιστροφής σε μια υποθετική «σταθερότητα», αλλά από την ικανότητα να μπορείς να «χτίζεις» και να δημιουργείς αξία μέσα στην ίδια τη ρευστότητα.

Η νέα φιλοσοφία των συναλλαγών

Οι συναλλαγές είναι το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της αλλαγής φιλοσοφίας. Οι CEOs παύουν να περιμένουν «καλύτερες μέρες» και επενδύουν σε αναδιαμόρφωση χαρτοφυλακίων, νέες αγορές και σχήματα που τους δίνουν ευελιξία. Σχεδόν οι μισοί (48%) προγραμματίζουν συγχωνεύσεις και εξαγορές (M&A), αλλά η ουσία βρίσκεται στην αύξηση της διάθεσης για στρατηγικές συμμαχίες και κοινοπραξίες (73%).

Πρόκειται για μια συνειδητή, στρατηγική επιλογή, καθώς αναγνωρίζουν ότι η πρόσβαση σε τεχνολογία, ταλέντο και νέες αγορές είναι πιο κρίσιμη από την ανάπτυξη μέσω εξαγορών. Σε ένα περιβάλλον όπου η πλήρης εξαγορά συχνά είναι πολύπλοκη ή ριψοκίνδυνη, η συνεργασία μοιάζει με έξυπνο “shortcut” προς την καινοτομία και την ανάπτυξη.

Η «γεωγραφία της αξίας» αλλάζει κλίμακα

Το ίδιο ισχύει και για τη γεωγραφία των αλυσίδων αξίας. Η παγκοσμιοποίηση δεν «καταρρέει», αλλά αναδομείται. Μεγάλο ποσοστό βλέπει την τοπικοποίηση (72%) και την περιφεροιοποίηση (63%) ως μακροπρόθεσμες πρακτικές: παραγωγή πιο κοντά στην κατανάλωση, εφοδιαστικές αλυσίδες πιο σύντομες, πιο γρήγορες, πιο ανθεκτικές. Ουσιαστικά, πρόκειται για ένα νέο μωσαϊκό περιφερειακών και τοπικών δικτύων, πιο κατακερματισμένο και γραμμικό, αλλά και πιο λειτουργικό και ευέλικτο.

Σε έναν κόσμο με συνεχείς αναταράξεις στις εφοδιαστικές αλυσίδες, το να φέρνεις την παραγωγή πιο κοντά στην κατανάλωση δεν είναι μόνο ζήτημα κόστους ή ταχύτητας, αλλά και ζήτημα εμπιστοσύνης. Ο τοπικός καταναλωτής αισθάνεται ότι η επιχείρηση «ανήκει» στη δική του πραγματικότητα, και η επιχείρηση κερδίζει ανθεκτικότητα απέναντι σε διεθνείς γεωπολιτικούς κραδασμούς.

Η «επόμενη» μέρα

Η επόμενη μέρα θα καθοριστεί από όσους αποδέχονται ότι δεν θα υπάρξει «τέλος της κρίσης». Οι νέες γενιές των CEOs που διαμορφώνουν το αύριο έχουν εγκαταλείψει τον μύθο της «επιστροφής στην κανονικότητα», και δρουν μέσα στην μεταβλητότητα, και όχι παρά αυτήν.

Χτίζουν συνεργασίες εκεί όπου άλλοτε έβλεπαν ανταγωνιστές. Μετατρέπουν την τοπική και περιφερειακή αγορά σε στρατηγικό πλεονέκτημα, εκεί όπου άλλοτε κυριαρχούσε η παγκόσμια κλίμακα. Και αναγνωρίζουν ότι η αβεβαιότητα δεν είναι εμπόδιο στον δρόμο τους, αλλά το ίδιο το τοπίο μέσα στο οποίο καλούνται να κινηθούν.

Κι ίσως αυτό να είναι το πιο σημαντικό μήνυμα γύρω από την αλλαγή mindset του σύγχρονου CEO: ανθεκτικότητα και ευελιξία σημαίνει ότι δεν περιμένεις την καταιγίδα να κοπάσει, αλλά μαθαίνεις να επαναχαράσεις την πορεία όσο εκείνη συνεχίζεται.

* Εταίρος της EY Ελλάδος και Επικεφαλής της EY-Parthenon στην Ελλάδα