Τους τρόπους και τις προοπτικές συμμετοχής των θεσμικών επενδυτών στη διαχείριση των ασφαλιστικών ταμείων και τις προϋποθέσεις αυτές εξέτασαν οι παράγοντες της αγοράς κατά τη διάρκεια του συνεδρίου Asset Management Money Conference 2009 που διοργάνωσε η Ένωση Θεσμικών Επενδυτών (ΕΘΕ) και η Money Conferences και διεξήχθη στις 8 Απριλίου 2009 στο ξενοδοχείο Athenaeum Intercontinental.

Η έναρξη του συνεδρίου έγινε από τον κ. Άρη Ξενόφο, πρόεδρο της ΕΘΕ, και τον πρόεδρο της Money Conferences, κ. Κωνσταντίνο Ουζούνη. Στη συνέχεια μίλησε ο πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς κ. Αλέξιος Πιλάβιος ο οποίος τόνισε την ανάγκη να αναλάβουν οι ΑΕΔΑΚ κυρίαρχο ρόλο στη διαχείριση των αποθεματικών των ασφαλιστικών ταμείων, προκρίνοντας τις επενδύσεις σε αμοιβαία κεφάλαια ως την καλύτερη λύση διαχείρισης των αποθεματικών, κάτι που ήδη έχει εφαρμοστεί από το ΙΚΑ με μεγάλη επιτυχία.

Συνοψίζοντας, παρουσιάζουμε τα βασικά συμπεράσματα της κάθε ενότητας:

Ενότητα Ι Φορείς κοινωνικής ασφάλισης και επαγγελματική διαχείριση

Ο κ. Κ. Παπαθανασίου, πρόεδρος του Οργανισμού Ασφαλίσεως Ελευθέρων Επαγγελματιών (ΟΑΕΕ), έδωσε έμφαση στον πρόσφατο νόμο 3586/2007 και στην άμεση ενεργοποίησή του, τονίζοντας ότι ο συγκεκριμένος νόμος παρέχει ευκαιρίες αξιοποίησης της περιουσίας των ταμείων. Εν αντιθέσει με τον κ. Α. Πιλάβιο, που υπογράμμισε πως η ευθύνη διαχείρισης δεν πρέπει να μείνει στα διοικητικά συμβούλια των ασφαλιστικών οργανισμών, ο κ. Παπαθανασίου τόνισε ότι οι τελευταίοι πρέπει να αναθέσουν τη διαχείριση της περιουσίας τους σε ΑΕΔΑΚ.

Ο κ Φ. Ταμβακάκης, δ/νων σύμβουλος της Alpha Trust, συμφώνησε με τον προηγούμενο ομιλητή, σημειώνοντας ότι πρέπει άμεσα να δοθεί η διαχείριση των αποθεματικών σε ΑΕΔΑΚ.

Ο κ. Ι. Κυριακόπουλος, δ/νων σύμβουλος της ΑΕΔΑΚ των ασφαλιστικών ταμείων, υπογράμμισε στην ομιλία του ότι η εταιρία του έχει επιτύχει τις υψηλότερες αποδόσεις μεταξύ όλων των ΑΕΔΑΚ και γι’ αυτό οι ασφαλισμένοι θα πρέπει να αισθάνονται καλά. Συνεχίζοντας, υπογράμμισε ότι υπό έκδοση υπουργική απόφαση θα δώσει τη δυνατότητα επιλογής και νέων αμοιβαίων κεφαλαίων, όπως π.χ. τη σύσταση ενός αμοιβαίου κεφαλαίου ευρωζώνης.

Σχετικά με το θέμα της ακίνητης περιουσίας, από τους ομιλητές υπογραμμίστηκε ότι τα ταμεία πρέπει να εκμεταλλευτούν τη μεγάλη ακίνητη περιουσία μέσω συνεργασιών με ΑΕΔΑΚ εκμετάλλευσης ακίνητης περιουσίας ή με την ίδρυση δικής τους ΑΕΔΑΚ.

Ενότητα ΙΙ 1ος και 2ος πυλώνας ασφάλισης - η εμπειρία της Ελλάδας

Ο δρ Μ. Νεκτάριος, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πειραιά, τόνισε ότι στην Ελλάδα δεν έχει ολοκληρωθεί η ασφαλιστική μεταρρύθμιση και ακόμα και αν κάνουμε καλή διαχείριση το ασφαλιστικό πρόβλημα δεν θα λυθεί παντελώς, γιατί διακυβεύονται μεγάλα συμφέροντα. Υπογράμμισε επιπλέον ότι τα επαγγελματικά ταμεία δεν έγιναν για να λύσουν το όλο πρόβλημα, αλλά είναι συμπληρωματικά.

Ο κ. Κ. Τζινιέρης, διευθύνων σύμβουλος της ALPHA TRUST ΑΝΔΡΟΜΕΔΑ ΑΕΕΧ και πρόεδρος του Δ.Σ. του Επαγγελματικού Ταμείου Οικονομολόγων (ΕΑΟ), σημείωσε ότι αποτελεί αδήριτη ανάγκη να γίνει η διαχείριση των αποθεματικών ταμείων από εταιρίες διαχειριστών και όχι να αφήνεται στη διοίκηση, συμπληρώνοντας ότι ο ρόλος της Πολιτείας στα επαγγελματικά ταμεία είναι ανύπαρκτος καθώς δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα το θεσμικό πλαίσιο.

Από την πλευρά του, ο κ. Γ. Ρωμανιάς, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Παρατηρητηρίου Απασχόλησης και επιστημονικός σύμβουλος του Ινστιτούτου Εργασίας ΓΣΕΕ - ΑΔΕΔΥ, σημείωσε την ανάγκη της θεσμικής ολοκλήρωσης του φορολογικού καθεστώτος και των επαγγελματικών ταμείων στο σύνολό τους, υπογραμμίζοντας ότι αν παραμείνει το παρόν θεσμικό πλαίσιο ο θεσμός αυτός δεν έχει μέλλον. Κλείνοντας την ομιλία του, ο κ. Ρωμανιάς τόνισε ότι τα επαγγελματικά ταμεία με καμιά μορφή δεν υποκαθιστούν τα ταμεία κοινωνικής ασφάλισης.
 
Στην ενότητα ΙΙΙ Η αγορά των Αμοιβαίων Κεφαλαίων

Το κύριο συμπέρασμα από την ανταλλαγή απόψεων των ομιλητών είναι ότι τα αμοιβαία κεφάλαια σε περίοδο κρίσης παρέχουν προοπτικές κερδοφορίας στους επενδυτές. Κύριος παράγοντας της επαγγελματικής διαχείρισης και βασικό σημείο διαφοροποίησής της είναι ότι οι επαγγελματίες διαχειριστές τηρούν συγκεκριμένους κανόνες διαφάνειας και υπόκεινται σε αυστηρό θεσμικό έλεγχο. Στη συνέχεια της συζήτησης τονίστηκε ότι κατά το 2008 οι διαχειριστές στην Ελλάδα είχαν αποδόσεις ανώτερες του διεθνούς μέσου όρου, αναφέρθηκε ωστόσο ότι λόγω των υψηλών επιτοκίων που παρείχαν οι τράπεζες κατά την περίοδο της κρίσης των ημερών μας τα αμοιβαία κεφάλαια στην Ελλάδα είχαν εκροές της τάξης του 60%.

Βέβαια, τονίστηκε ότι ακόμα και κατ’ αυτήν τη δυσμενή συγκυρία η συνέπεια του θεσμού των Α/Κ φάνηκε και από τη συνεπή ανταπόκρισή τους σε κάθε αίτηση ρευστοποίησης και κάθε άλλη υποχρέωσή τους. Ο κ. Δ. Λιναράς, γενικός διευθυντής της ΑΤΕ ΑΕΔΑΚ, υποστηρίζοντας τις επενδύσεις σε αμοιβαία κεφάλαια, ανέλυσε τα βασικά σημεία του θεσμικού πλαισίου στο οποίο λειτουργούν τα Α/Κ με έμφαση στην αυστηρή εποπτεία της κεφαλαιαγοράς και στην ασφάλεια που παρέχει επιπλέον η λειτουργία του θεματοφύλακα. Κλείνοντας το τρίτο πάνελ, ο κ. Π. Καράσσο, γενικός διευθυντής της Alpha Asset Management ΑΕΔΑΚ, έκανε αναφορά στα ETFs, υπογραμμίζοντας τα πλεονεκτήματά τους, όπως διαφάνεια, χαμηλό κόστος και ευκολία συναλλαγής.

Στην ενότητα IV Η διαχείριση περιουσίας στην Ελλάδα

Οι ομιλητές του πάνελ, κ. Άρης Ξενόφος, πρόεδρος της ΕΘΕ και διευθύνων σύμβουλος της EFG Eurobank ΑΕΔΑΚ, κ. Α. Καρυτινός, γενικός διευθυντής Ακίνητης Περιουσίας Εθνικής Τράπεζας, κ. Κ. Πέππας, διευθυντής διαχείρισης και επενδυτικών συμβουλών θεσμικών και ιδιωτών, Εθνική Asset Management, και κ. Δ. Τσοπανάκος, διευθυντής διεθνών δραστηριοτήτων και ανάπτυξης εργασιών Finvent S.A., υπογράμμισαν ότι η δομή των εταιριών, η συντηρητικότητα στη διαχείριση και η έγκαιρη χρήση επενδυτικών ευκαιριών συνθέτουν τους παράγοντες που συνεισέφεραν στην ικανοποιητική πορεία της αγοράς του asset management στην Ελλάδα. Πρόσθεσαν επίσης ότι η εν λόγω αγορά έχει μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης, τονίζοντας βέβαια τη σημασία της πολιτικής και οικονομικής σταθερότητας μιας χώρας για την ανάπτυξη του θεσμού αυτού.

Οι ομιλητές αναφέρθηκαν επιπλέον στην αγορά ακινήτων στην Ελλάδα, συμφωνώντας ότι βρισκόμαστε εν αναμονή των στοιχείων του πρώτου τριμήνου, για να έχουμε μία έστω ενδεικτική εικόνα της αγοράς και υπογραμμίζοντας πως, ναι μεν υπάρχουν τάσεις για μειώσεις ενοικίων, οι αποδόσεις όμως των αμοιβαίων κεφαλαίων επενδύσεων σε ακίνητα έχουν τάσεις ανοδικές.

Ως αποτέλεσμα υπάρχει διάσταση μεταξύ προσφοράς και ζήτησης που καθιστά την αγορά στάσιμη. Συγκεκριμένα, τονίστηκε ότι η αγορά ακινήτων στην Ελλάδα περιμένει την επόμενη μέρα και το μέλλον σε αυτή είναι το leasing.