Εγγραφο-φωτιά της ΕΕ: Η κοινωνική στήριξη «θυσία» στην πράσινη ανάπτυξη

Βρυξέλλες, ανταπόκριση

Ένας καβγάς κεκλεισμένων των θυρών έγινε κάτω από τη μύτη όλων στο Ecofin στις 4 Οκτωβρίου. Και το αποτέλεσμα αυτού του καβγά είναι η κύρια αιτία που πιθανότατα δεν θα δούμε οριζόντια μέτρα της ΕΕ κατά της ακρίβειας σε καύσιμα, φυσικό αέριο, πετρέλαιο κ.λπ. Η κάθε χώρα θα βαδίσει μόνη. Στην περίπτωση της Ελλάδας μάλιστα, τα περιθώρια είναι τόσο περιορισμένα που προκαλούν μεγάλο πονοκέφαλο στο Μαξίμου ενόψει εκλογών.

Σύμφωνα με διασταυρωμένες πηγές του Euro2day.gr, στο διήμερο της 3ης-4ης Οκτωβρίου έγιναν τα εξής στις Βρυξέλλες:

1. Τη Δευτέρα 3 Οκτωβρίου, που συνεδρίασαν οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης έδωσαν το σήμα ότι η δημοσιονομική συμμόρφωση παραμένει πρώτη προτεραιότητα παρά την κρίση και χαμήλωσαν τον πήχη των προσδοκιών για πλαφόν στο φυσικό αέριο για την επερχόμενη Σύνοδο Κορυφής. Οπου έγινε ένα πολύ μικρό βήμα προς τα μπρος.

Το κλίμα όμως δεν ήταν τόσο καλό στο Eurogroup. Πολλοί υπουργοί, όχι μόνο ο Νότος, μίλησαν έξω από τα δόντια. Το πολιτικό κόστος από το να μη δοθούν σοβαρές ενισχύσεις φέτος αλλά και του χρόνου είναι πολιτικά δυσβάσταχτο. Με γνώμονα την Ιταλία και την άνοδο της ακροδεξιάς σχεδόν παντού, κάποιοι πρότειναν να αποδεσμευτούν λίγα κονδύλια από τα projects της πράσινης ενέργειας, ώστε η μετάβαση -που αναμένεται από το 2025 και μετά- να είναι πιο ομαλή.

«Δεν μπορούμε να το δικαιολογήσουμε. Την τελευταία δεκαετία οι μισές χώρες της ευρωζώνης ήταν έξω από τους στόχους. Τώρα που η κρίση είναι γενική, θα προφασιστούμε την ανάγκη δημοσιονομικής προσαρμογής; Είναι πολιτική αυτοκτονία», δήλωσε παράγοντας του Eurogroup.

Ξέσπασε «σφοδρή αντιπαράθεση». Και τα νέα μεταφέρθηκαν εν ριπή οφθαλμού στο ενεργειακό - πράσινο λόμπι στις Βρυξέλλες, που είναι και το πιο ισχυρό. «Όσο ισχυρό είναι το "pharmaceutical lobby" στις ΗΠΑ», ανέφερε χαρακτηριστικά υπουργός οικονομικών μετριοπαθούς χώρας.

Ποια είναι όμως η πραγματικότητα;

Οι λεγόμενες ισχυρές χώρες επέμειναν ότι η απόφαση για τη μετάβαση αυτή έχει «σφραγιστεί» από τα κέντρα αποφάσεων. Η πρόταση για reallocation των πράσινων κονδυλίων τέθηκε. Και γράφτηκε στα πρακτικά. Άσχετα αν επισήμως κάποιοι (λίγοι πλέον) επιμένουν ότι ως άτυπο σώμα το Eurogroup δεν κρατάει πρακτικά. (Το Euro2day.gr έχει σημειώσει παγκόσμιες αποκλειστικότητες με τη δημοσίευση των εν λόγω πρακτικών εν καιρώ μνημονίων).

2. Την Τρίτη, 4 Οκτωβρίου, συνεδρίασαν επισήμως όλοι οι υπουργοί Οικονομικών της ΕΕ, στο πλαίσιο του Ecofin. Και επειδή κάθε φορά ενημερώνονται για τα πεπραγμένα του Eurogroup, ξέσπασε και εκεί μια μεγάλη διαφωνία. Γιατί αυξήθηκαν οι φωνές που διερωτώνται γιατί να μη «βοηθήσουν» τώρα και του χρόνου τους πολίτες τους, που βλέπουν τον φαύλο κύκλο πληθωρισμός - αυξημένο κόστος ζωής - υψηλά επιτόκια να «θερίζει» τον προϋπολογισμό του κάθε νοικοκυριού, ειδικά όσων ανήκουν στη μεσαία τάξη «και κάτω».

Η απάντηση που λάβαμε ήταν η εξής: Τα κέντρα αποφάσεων έχουν προσανατολιστεί στη λεγόμενη νέα οικονομία. «Υπολογίζουμε ότι περίπου 10 τρισεκατομμύρια ευρώ θα περάσουν από την παλιά στη νέα οικονομία μέχρι το 2030».

Σε διευκρινιστική ερώτηση, ο εν λόγω αξιωματούχος που λαμβάνει μέρος στα fora επεσήμανε ότι «θα αλλάξουν όλα, όλος ο τρόπος ζωής μας. Θα ψηφιοποιήσουμε τα πάντα. Εντός του πλαισίου όλα θα γίνουν πράσινα. Όχι μόνο τα καύσιμα και οι κατασκευές» (digitalized everything. Within this framework, everything will go Green. Not just fuel and construction philosophy).

Το Ecofin της Τρίτης 4 Οκτωβρίου είχε τελειώσει. Όμως στις 16:40 ώρα Ελλάδος βγήκε μια ανακοίνωση του Συμβουλίου της Ευρώπης στην οποία δεσμευόταν (με κεφαλαία γράμματα μάλιστα) ότι οι χώρες-μέλη δεν θα κάνουν πίσω στη συμφωνία για τη μετάβαση στη λεγόμενη νέα, πράσινη οικονομία. Και το κυριότερο, όλες οι χρηματοπιστωτικές ροές να «πάνε» προς τα εκεί.

Η ανακοίνωση (μπορείτε να τη δείτε στη στήλη Συνοδευτικό Υλικό) λέει τα εξής:

Το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης:

ΕΠΑΝΑΛΑΜΒΑΝΕΙ την ισχυρή δέσμευση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών-μελών της να δώσουν το παράδειγμα στη φιλόδοξη συμβολή στην υλοποίηση όλων των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού και στην εφαρμογή του Συμφώνου της Γλασκόβης για το κλίμα.

ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΕΙ τη χρήση της αρχής «μην κάνεις σημαντική βλάβη» στην ενίσχυση της βιωσιμότητας των οικονομικών.

ΤΟΝΙΖΕΙ την ανάγκη να αντληθούν διδάγματα από την εφαρμογή του συλλογικού στόχου κινητοποίησης της χρηματοδότησης για το κλίμα, ύψους 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ ετησίως.

ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΕΙ ότι η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ αποτελεί ένα σαφές και ολοκληρωμένο πλαίσιο για να συμβάλει σε αυτούς τους στόχους, σύμφωνα με τη Συμφωνία του Παρισιού και τον περιορισμό της αύξησης της θερμοκρασίας στον 1,5°C, που υποστηρίζεται από ένα ευρύ σύνολο πολιτικών για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και της υποβάθμισης του περιβάλλοντος, ένα ειδικό επενδυτικό σχέδιο για τη βιώσιμη Ευρώπη και οικονομικούς πόρους. Αυτά περιλαμβάνουν το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2021-2027 της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των μέσων εξωτερικής πολιτικής και το προσωρινό μέσο ανάκαμψης NextGenerationEU (NGEU), που πρέπει να διαθέσει τουλάχιστον το 30% του προϋπολογισμού της ΕΕ και των δαπανών NGEU για τη στήριξη των στόχων για το κλίμα.

ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΕΙ την ανάγκη για μια ευρεία και μετασχηματιστική προσέγγιση κατά τον σχεδιασμό αυτού του νέου στόχου, ώστε να διασφαλιστεί ότι όλες οι ροές χρηματοδότησης θα συνάδουν με τους μακροπρόθεσμους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού.

ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΕΙ την απόφαση που συμφωνήθηκε στη Γλασκόβη να επιταχυνθούν οι προσπάθειες για τη σταδιακή κατάργηση της αμείωτης ενέργειας από άνθρακα και τη σταδιακή κατάργηση των αναποτελεσματικών επιδοτήσεων ορυκτών καυσίμων.

ΤΟΝΙΖΕΙ τη σημασία και την πρόοδο των πρωτοβουλιών της ΕΕ για τη βιώσιμη χρηματοδότηση και την ενσωμάτωση του κλίματος στον προϋπολογισμό της ΕΕ.

ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΕΙ ότι οι εθνικά καθορισμένες συνεισφορές (NDC), οι μακροπρόθεσμες στρατηγικές και τα εθνικά σχέδια προσαρμογής είναι βασικά για την επίτευξη των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού, διασφαλίζοντας τη διαφάνεια στην εφαρμογή, την τακτική παρακολούθηση και τη συνεχή αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των παρεχόμενων κονδυλίων.

ΧΑΙΡΕΤΙΖΕΙ τις συζητήσεις για τον Νέο Συλλογικό Ποσοτικοποιημένο Στόχο για τη χρηματοδότηση του κλίματος, που θα πραγματοποιηθούν έως το 2024.

ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΕΙ την ανάγκη για μια ευρεία και μετασχηματιστική προσέγγιση κατά τον σχεδιασμό αυτού του νέου στόχου, ώστε να διασφαλιστεί ότι όλες οι ροές χρηματοδότησης θα συνάδουν με τους μακροπρόθεσμους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού.

ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΕΙ ότι μετά τη στρατιωτική επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας (αποφασίστηκε) η επιτάχυνση στη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια στην ΕΕ και να υποστηρίξει τις προσπάθειες της ΕΕ για την ενίσχυση των φιλοδοξιών της για το κλίμα.

ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΕΙ ότι το άρθρο 2 της Συμφωνίας του Παρισιού επιδιώκει να ενισχύσει την παγκόσμια απάντηση στην απειλή της κλιματικής αλλαγής, μεταξύ άλλων ροές χρηματοδότησης σύμφωνα με μια πορεία προς χαμηλές εκπομπές αερίων θερμοκηπίου και ανάπτυξη ανθεκτική στο κλίμα.

ΤΟΝΙΖΕΙ ότι η συνοχή των χρηματοοικονομικών ροών με αυτή την πορεία απαιτεί παγκόσμια προσπάθεια.

ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΕΙ τον επείγοντα χαρακτήρα της εντατικοποίησης των προσπαθειών από αυτή την άποψη και την ανάγκη για όλες τις κυβερνήσεις να καθορίσουν ρυθμιστικά και πολιτικά πλαίσια και να παράσχουν κατάλληλα κίνητρα για να προσελκύσουν τις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις που απαιτούνται για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή που αντιμετωπίζουν όλες οι χώρες.

ΣΗΜΕΙΩΝΕΙ ότι τα τελευταία χρόνια, ένας αυξανόμενος αριθμός διεθνών πρωτοβουλιών έχει τεθεί σε εφαρμογή για την κινητοποίηση του χρηματοπιστωτικού και του ιδιωτικού τομέα για την αντιμετώπιση της κλιματικής πρόκλησης.

ΕΝΘΑΡΡΥΝΕΙ όλα τα Μέρη της Συμφωνίας του Παρισιού να ενισχύσουν τη διαφανή και ισχυρή υποβολή εκθέσεων σχετικά με την ιδιωτική χρηματοδότηση που κινητοποιήθηκε για τη δράση για το κλίμα.

ΚΑΛΕΙ τους ιδιωτικούς φορείς να ευθυγραμμίσουν τις χρηματοοικονομικές τους ροές με τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού.

ΣΗΜΕΙΩΝΕΙ με ανησυχία την κλίμακα της ιδιωτικής χρηματοδότησης που εξακολουθεί επί του παρόντος να υποστηρίζει μη ευθυγραμμισμένες δραστηριότητες στο Παρίσι, ιδίως στον τομέα των ορυκτών καυσίμων, και τα επιβλαβή κίνητρα που εξακολουθούν να ισχύουν.

ΧΑΙΡΕΤΙΖΕΙ τις σχετικές προτάσεις που διατυπώνονται στη Στρατηγική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη Χρηματοδότηση της Μετάβασης σε μια Βιώσιμη Οικονομία, οι οποίες στοχεύουν στη συνοχή των χρηματοοικονομικών ροών με τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού, καθώς και με το έργο της G20 και του Συμβουλίου.

ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΕΙ τις πρωτοβουλίες της ΕΕ για την προώθηση της βιώσιμης χρηματοδότησης διεθνώς και

ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΕΙ επίσης τη σημασία του συνεχούς έργου των εταίρων στη Διεθνή Πλατφόρμα για τη Βιώσιμη Χρηματοδότηση.

Λαμβάνοντας υπόψη τις πιο πάνω δεσμεύσεις που υπέγραψαν όλοι οι ηγέτες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, μπορεί κάποιος να αντιληφθεί πώς θα κινηθούν οι αποφάσεις για ελαφρύνσεις μέχρι και το 2024…