Το φθηνό όπλο που κάνει τη διαφορά: Τα drones και η νέα τέχνη του πολέμου

Εχοντας μειονέκτημα σε όπλα, ανθρώπινο δυναμικό και χρηματοδότηση, οι ουκρανικές δυνάμεις συνεχίζουν να αντιστέκονται στην εισβολή της Ρωσίας εδώ και πάνω από τρία χρόνια. Οι άμυνες, όμως, ίσως θα είχαν καταρρεύσει αν δεν υπήρχε η μαζική ανάπτυξη drones από το Κίεβο, γράφει ανάλυση του Bloomberg.

Δεκάδες χιλιάδες από αυτά τα σχετικά φθηνά και αναλώσιμα μη επανδρωμένα αεροσκάφη πετούν καθημερινά πάνω από τα μέτωπα, εντοπίζοντας ρωσικές θέσεις, συλλέγοντας πληροφορίες, επιτιθέμενα σε στόχους ή ρίχνοντας βόμβες.

Μέχρι τις αρχές του 2025, τα drones ήταν υπεύθυνα για το 60% έως 70% των ζημιών που υπέστησαν τα ρωσικά οπλικά συστήματα, σύμφωνα με το βρετανικό ινστιτούτο Royal United Services Institute.

Η Ρωσία έχει αναπτύξει το δικό της δυναμικό drones και βασίζεται στην παραδοσιακή της υπεροχή στον ηλεκτρονικό πόλεμο για την αναχαίτιση των ουκρανικών επιθέσεων. Παρ’ όλα αυτά, τα ιδιαίτερα ευέλικτα ουκρανικά drones συνεχίζουν να εντοπίζουν κενά και αδυναμίες στην άμυνα της Μόσχας.

Μόλις την Κυριακή, drones που εκτοξεύτηκαν από φορτηγά χτύπησαν αεροδρόμια ακόμη και στη Σιβηρία, προκαλώντας ζημιές σε βομβαρδιστικά μεγάλου βεληνεκούς, σύμφωνα με ουκρανικές πηγές.

Στρατιωτικοί διοικητές ανά τον κόσμο παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις. Η Ταϊβάν επενδύει στη μαζική παραγωγή drones υπό τον φόβο σύρραξης με την Κίνα. Το Ισραήλ έχει προσαρμόσει το σύστημα Iron Dome για να αντιμετωπίσει drones. Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, καθώς αναβαθμίζουν τις αμυντικές τους δυνατότητες στη μεγαλύτερη αναδιάρθρωση από τον Ψυχρό Πόλεμο, θεωρούν τα drones και τα αντίμετρα ως προτεραιότητα. Το Πεντάγωνο στρέφεται σε φθηνότερα μοντέλα που παράγονται από startups και αναπτύσσονται μαζικά.

Με τον Πρόεδρο Τραμπ να περιορίζει τη στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία, θεωρώντας τον πόλεμο ως ευρωπαϊκό πρόβλημα, ο Πούτιν φαίνεται να επιδιώκει στρατηγική φθορά. Η μαζική ουκρανική παραγωγή drones ίσως αποτελέσει το ισχυρότερο χαρτί του Κιέβου για να αλλάξει τους συσχετισμούς.

Κατηγορίες Drones και Επιπτώσεις στο Πεδίο Μάχης

1. Drones Άμεσης Επίθεσης (Close Kill)

Μικρά drones τύπου FPV (First-Person View) ελέγχονται σε πραγματικό χρόνο με κάμερες και ειδικά γυαλιά. Οι εικόνες τους κατακλύζουν τα social media, δείχνοντας επιθέσεις σε στρατιώτες, τεθωρακισμένα και στρατηγεία. Άλλα drones ρίχνουν εκρηκτικά μεγέθους χειροβομβίδας και επιστρέφουν, ενώ drones τύπου «loitering munitions» εντοπίζουν στόχους και αυτοκαταστρέφονται επάνω τους. Τα νέα B-1 είναι πιο ήσυχα και μένουν στον αέρα για ώρες.

2. Drones Βαθέος Πλήγματος (Deep Strike)

Αυτά τα drones έχουν ακτίνα δράσης εκατοντάδων χιλιομέτρων. Η Ουκρανία υπέστη σοβαρές ζημιές από τα ιρανικά Shahed της Ρωσίας. Πλέον, απαντά με δικές της επιθέσεις σε ρωσικές υποδομές έως και 1.500 χιλιόμετρα μακριά, προκαλώντας προβλήματα στην αεροπορική κίνηση και τη ρωσική αμυντική βιομηχανία.

3. Ναυτικά Drones

Ακολουθήστε το Euro2day.gr στο Google News!Παρακολουθήστε τις εξελίξεις με την υπογραφη εγκυρότητας του Euro2day.gr

FOLLOW USΑκολουθήστε τη σελίδα του Euro2day.gr στο Linkedin

Ταχύπλοα φορτωμένα με εκρηκτικά έχουν κρατήσει το ρωσικό ναυτικό μακριά από τις ουκρανικές ακτές. Ορισμένα φέρουν πλέον και πυραύλους. Τα drones ελέγχονται μέσω του δορυφορικού δικτύου Starlink και κοστίζουν μόλις $20.000. Μπορούν όμως να προκαλέσουν μεγάλες ζημιές σε πλοία αξίας εκατοντάδων εκατομμυρίων.

4. Drones Παρακολούθησης

Μικρά ή μεγάλης εμβέλειας drones εντοπίζουν εχθρικές θέσεις, κατευθύνουν πυρά πυροβολικού και υποστηρίζουν επιθέσεις ακριβείας. Η Ρωσία χρησιμοποιεί τα Forpost, ενώ η Ουκρανία έχει αναπτύξει τα Leleka και Furia. Τα Orlan της Ρωσίας χρησιμοποιούνται συχνά πριν από πυραυλικές επιθέσεις.

5. Ρομπότ-Σκύλοι και Άλλες Χρήσεις

Η Ουκρανία χρησιμοποιεί επίγειους ρομποτικούς σκύλους για να εντοπίζει παγίδες και στρατιώτες. Drones χρησιμοποιούνται επίσης για μεταφορά εφοδίων, διάσωση εγκλωβισμένων στρατιωτών, ακόμη και για παραλαβή αιχμαλώτων.

Πώς τα Drones Μεταμορφώνουν τον Πόλεμο

Τα FPV drones κοστίζουν μόλις $400 αλλά μπορούν να καταστρέψουν άρματα αξίας εκατομμυρίων. Η Ρωσία αναγκάστηκε να αλλάξει τακτική: αντί για στήλες αρμάτων, χρησιμοποιεί μηχανάκια, σκούτερ ή πεζικό για αναγνώριση. Αυτό προστατεύει τα βαριά όπλα, αλλά αφήνει τις μικρές ομάδες πιο ευάλωτες. Τα άρματα καλύπτονται με δίχτυα για να μπλοκάρουν τα drones.

Οι στρατιώτες πλέον προτιμούν να κρύβονται σε χαρακώματα αντί να κινούνται, ενώ αποφεύγουν τις συγκεντρώσεις και το ζεστό φαγητό, για να μην εντοπίζονται. Η συνεχής επιτήρηση από τον ουρανό έχει επεκτείνει τη «γκρίζα ζώνη» μεταξύ των δυνάμεων από 10 σε 25 χιλιόμετρα. Η Ουκρανία παρήγαγε τουλάχιστον 1 εκατομμύριο drones το 2024 και σκοπεύει να φτιάξει 2,5 εκατομμύρια το 2025. Η Ρωσία στοχεύει σε 1,4 εκατομμύρια φέτος.

Καινοτομίες και Αντιμέτρα

1. Παρεμβολές και Αποσυντονισμός

Η παρεμβολή σημάτων μπλοκάρει τον έλεγχο των drones. Υπάρχει και το spoofing — αποστολή ψευδών σημάτων GPS. Οι ουκρανοί εξοπλίζουν τα drones με chips που αλλάζουν συχνότητες για να διατηρείται ο έλεγχος.

2. Οπτικές Ινες

Η Ρωσία πρωτοπορεί με drones που συνδέονται μέσω καλωδίου με τον χειριστή. Δεν εκπέμπουν ραδιοκύματα και είναι δύσκολα ανιχνεύσιμα, αλλά είναι βαριά, αργά, με μικρή εμβέλεια. Η Ουκρανία έχει αρχίσει να αναπτύσσει αντίστοιχα drones.

3. Τεχνητή Νοημοσύνη

Η AI προσφέρει αυτονομία σε drones, με δυνατότητα χαρτογράφησης μέσω SLAM και ενσωμάτωσης αισθητήρων. Αν και δεν υπάρχουν πλήρως αυτόνομα drones, κάποια χρησιμοποιούν AI για τον τελικό εντοπισμό στόχου.

Παραγωγή και Βιομηχανία

Η Ρωσία επενδύει σε μεγάλα εργοστάσια σε περιοχές όπως το Ταταρστάν και σχεδιάζει 48 νέες εγκαταστάσεις έως το 2030. Αντίθετα, η Ουκρανία βασίζεται σε πάνω από 500 μικρούς και μεγάλους προμηθευτές, από εργοστάσια έως μικρά εργαστήρια και γκαράζ.

Η Ουκρανία λαμβάνει επίσης drones από χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γερμανία. Ωστόσο, η εγχώρια βιομηχανία καλύπτει πλέον το μεγαλύτερο μέρος των αναγκών. Το Υπουργείο Άμυνας έχει διαθέσει πάνω από $2,5 δισ. για τοπικές εταιρείες το 2024-2025, υπογράφοντας συμβόλαια με 76 κατασκευαστές.

Ο Ολεξάντρ Κουμπράκοφ, σύμβουλος του υπουργού Άμυνας, σημειώνει ότι η εξάρτηση από το κράτος καθιστά τον κλάδο ευάλωτο. Η απελευθέρωση των εξαγωγών θα μπορούσε να δώσει νέα ώθηση — αλλά προς το παρόν, αυτές παραμένουν απαγορευμένες.