Αναβαθμισμένοι ρωσικοί πύραυλοι ξεγλιστρούν από τους Patriot

Μήνες καταστροφικών ρωσικών αεροπορικών επιθέσεων υποδηλώνουν ότι η Μόσχα έχει καταφέρει να τροποποιήσει τους πυραύλους της ώστε να παρακάμπτουν την αντιαεροπορική άμυνα της Ουκρανίας, σύμφωνα με Ουκρανούς και δυτικούς αξιωματούχους.

Οι βομβαρδισμοί που στόχευσαν Ουκρανούς κατασκευαστές μη επανδρωμένων αεροσκαφών το καλοκαίρι αποτέλεσαν χαρακτηριστικό παράδειγμα της βελτίωσης των ρωσικών βαλλιστικών πυραύλων ώστε να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικότερα τις αμερικανικές συστοιχίες Patriot, δήλωσαν εν ενεργεία και πρώην Ουκρανοί και δυτικοί αξιωματούχοι στους Financial Times.

Η Ρωσία φέρεται να έχει τροποποιήσει το μετακινούμενο σύστημα Iskander-M, το οποίο εκτοξεύει πυραύλους με εκτιμώμενο βεληνεκές έως 500 χλμ., καθώς και τους αεροεκτοξευόμενους βαλλιστικούς πυραύλους Kinzhal, με βεληνεκές έως 480 χλμ., πρόσθεσαν οι ίδιοι.

Οι πύραυλοι πλέον ακολουθούν μια τυπική τροχιά προτού καταδυθούν απότομα στο τελικό στάδιο ή εκτελέσουν ελιγμούς που «μπερδεύουν» τα αντιαεροπορικά Patriot.

Πρόκειται για «game-changer για τη Ρωσία», υποστήριξε πρώην Ουκρανός αξιωματούχος. Με το Κίεβο να αντιμετωπίζει καθυστερήσεις στις παραδόσεις αντιαεροπορικών συστημάτων από τις ΗΠΑ, η εκστρατεία πυραυλικών επιθέσεων κατέστρεψε κρίσιμες στρατιωτικές εγκαταστάσεις και ζωτικής σημασίας υποδομές.

Το ποσοστό αναχαίτισης βαλλιστικών πυραύλων από την ουκρανική αεροπορία βελτιώθηκε το καλοκαίρι, φθάνοντας το 37% τον Αύγουστο, αλλά κατέρρευσε στο 6% τον Σεπτέμβριο, παρά τη μείωση των εκτοξεύσεων, σύμφωνα με δημόσια στοιχεία της ουκρανικής πολεμικής αεροπορίας που συνέλεξε το Λονδρέζικο Centre for Information Resilience και ανέλυσαν οι Financial Times.

Η ουκρανική αεροπορία ανακοίνωσε την Τετάρτη ότι και οι τέσσερις πύραυλοι Iskander-M που εκτοξεύθηκαν τη νύχτα διέφυγαν της άμυνας της χώρας και έπληξαν τους στόχους τους.

Τουλάχιστον τέσσερα εργοστάσια κατασκευής drones στο Κίεβο και γύρω από αυτό υπέστησαν σοβαρές ζημιές από πυραύλους το καλοκαίρι, σύμφωνα με Ουκρανούς αξιωματούχους. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται και πλήγμα στις 28 Αυγούστου σε εγκατάσταση που παρήγε τουρκικά drones Bayraktar, σύμφωνα με δημόσιες αναρτήσεις τοπικών αξιωματούχων.

Δύο πύραυλοι που εκτοξεύθηκαν στην ίδια επίθεση φαίνεται ότι στόχευσαν τα γραφεία εταιρείας σχεδίασης και παραγωγής εξαρτημάτων για συστήματα drones, δήλωσαν δύο αξιωματούχοι ενήμεροι για το περιστατικό. Τα ρωσικά βλήματα απέφυγαν την ουκρανική αντιαεροπορική άμυνα και προκάλεσαν επίσης ζημιές στα γραφεία της αντιπροσωπείας της ΕΕ και του British Council, τα οποία βρίσκονταν σε κοντινή απόσταση.

Τα Patriot είναι τα μόνα στο οπλοστάσιο του Κιέβου που μπορούν να καταρρίψουν ρωσικούς βαλλιστικούς πυραύλους. Οι ρωσικοί πύραυλοι cruise μπορούν να καταρριφθούν με λιγότερο εξελιγμένα αντιαεροπορικά συστήματα, αλλά οι πρόσφατες τροποποιήσεις έχουν δυσκολέψει αυτή τη διαδικασία, σύμφωνα με αξιωματούχους.

Δυτικός αξιωματούχος με πρόσβαση σε δεδομένα απόδοσης των Patriot δήλωσε ότι η πρώτη ένδειξη αναβάθμισης των ρωσικών πυραύλων ήταν η απότομη πτώση των ποσοστών αναχαίτισης. Παρατηρήθηκε ένα «μοτίβο» κατά το οποίο οι εισερχόμενοι πύραυλοι συμπεριφέρονταν διαφορετικά στη «τελική φάση», αποκλίνοντας από τις προηγούμενες παραμέτρους εμπλοκής.

Η εκτίμηση αυτή επιβεβαιώνεται από έκθεση του ειδικού γενικού επιθεωρητή της Υπηρεσίας Αμυντικών Πληροφοριών των ΗΠΑ, που καλύπτει την περίοδο 1 Απριλίου έως 30 Ιουνίου.

Η έκθεση σημείωσε ότι οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις «δυσκολεύτηκαν να χρησιμοποιούν σταθερά τα συστήματα Patriot για την προστασία έναντι των ρωσικών βαλλιστικών πυραύλων, λόγω πρόσφατων τακτικών βελτιώσεων της Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένων δυνατοτήτων αλλαγής τροχιάς και εκτέλεσης ελιγμών αντί για την πτήση σε παραδοσιακή βαλλιστική τροχιά».

Ανέφερε ως παράδειγμα επίθεση της 28ης Ιουνίου με επτά βαλλιστικούς πυραύλους, εκ των οποίων η Ουκρανία κατέρριψε μόνον έναν, και τον καταιγισμό της 9ης Ιουλίου — τη μεγαλύτερη αεροπορική επίθεση από την αρχή του πολέμου έως τότε — που περιελάμβανε 13 πυραύλους, εκ των οποίων το Κίεβο κατέρριψε ή κατέστειλε επτά.

Η Ουκρανία μοιράζεται δεδομένα εμπλοκής Patriot με το Πεντάγωνο και τους Αμερικανούς κατασκευαστές του συστήματος, ανέφεραν Ουκρανοί και δυτικοί αξιωματούχοι. Η Raytheon (Βιρτζίνια) κατασκευάζει το σύστημα Patriot, ενώ η Lockheed Martin (Μέριλαντ) παράγει τους αναχαιτιστικούς πυραύλους του συστήματος. Τα δεδομένα χρησιμοποιούνται για την ανάπτυξη αναβαθμίσεων ώστε να συμβαδίζουν με τις ρωσικές προσαρμογές, αλλά ένας αξιωματούχος σημείωσε ότι αυτές οι βελτιώσεις συχνά υστερούν έναντι της εξελισσόμενης ρωσικής τακτικής.

Ο Σεργκέι Κισλίτσια, πρώτος αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας, δήλωσε στους FT ότι «οι Ρώσοι συνεχίζουν να αναβαθμίζουν σημαντικά την τεχνολογία των Iskander και άλλων πυραύλων». Τόνισε την ανάγκη οι εταίροι του Κιέβου να διακόψουν τις ροές δυτικών εξαρτημάτων προς τη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που διοχετεύονται μέσω Κίνας.

Αναλυτές εκτίμησαν ότι οι προσαρμογές λογισμικού είναι πιθανόν η αιτία της αυξημένης αποτελεσματικότητας των ρωσικών πυραύλων. Ο Fabian Hoffmann, ερευνητής πυραύλων στο Πανεπιστήμιο του Όσλο, δήλωσε ότι οι κατασκευαστές χρησιμοποιούν συνήθως δεδομένα αναχαίτισης για να βελτιώσουν τις επιδόσεις. Η Ρωσία, είπε, φαίνεται να πράττει το ίδιο.

Το Iskander-M «μπορεί να εκτελεί αρκετά επιθετικούς ελιγμούς στο τελικό στάδιο», σημείωσε. Αντί για δαπανηρές υλικές μετατροπές, μικρές αλλαγές στα συστήματα καθοδήγησης μπορούν να δώσουν εντολή σε έναν πύραυλο να εκτελέσει έναν γρήγορο ελιγμό λίγο πριν πλήξει τον στόχο και στη συνέχεια να καταδυθεί απότομα, περιπλέκοντας την ικανότητα εντοπισμού και εμπλοκής του Patriot.

«Μια πιο απότομη τελική τροχιά, αυτό είναι κάτι που μπορείς να προγραμματίσεις στον πύραυλο», δήλωσε ο Hoffmann.

Η Ουκρανία και η Ρωσία «παίζουν ένα παιχνίδι προσαρμοστικότητας» όσον αφορά την τεχνολογία των όπλων τους, πρόσθεσε. Υπάρχει όμως και ένα παιχνίδι «γάτας με το ποντίκι» στην προσπάθεια να καταστρέψουν τα συστήματα ο ένας του άλλου.

Οι πύραυλοι Kinzhal εκτοξεύονται από στρατηγικά βομβαρδιστικά ή μαχητικά αεροσκάφη της Μόσχας, εκτός βεληνεκούς της ουκρανικής αεράμυνας. Οι κινητοί εκτοξευτές Iskander της Ρωσίας ήταν επίσης δύσκολο να εξουδετερωθούν, σημείωσε ο Hoffmann.

Τα ουκρανικά συστήματα Patriot, που αποτελούνται από ραντάρ, σταθμό ελέγχου και εκτοξευτές μεταφερόμενους με φορτηγά ή ρυμουλκούμενα, είναι επίσης κινητά. Ορισμένα έχουν στοχοποιηθεί και υποστεί ζημιές μετά από μήνες συνεχών ρωσικών επιθέσεων, με αποτέλεσμα η πολυεπίπεδη αντιαεροπορική αρχιτεκτονική της χώρας να έχει αποδυναμωθεί.

Εξειδικευμένο προσωπικό εκπαιδευμένο στα συστήματα Patriot αποτελεί επίσης στόχο, όπως ο αντισυνταγματάρχης Ντένις Σακούν, επικεφαλής μηχανικός μονάδας αντιαεροπορικών πυραύλων της 96ης Ταξιαρχίας στο Κίεβο. Είχε συμβάλει στη δημιουργία συστημάτων που πιστώθηκαν με την, κατά το Κίεβο, πρώτη κατάρριψη ρωσικού πυραύλου Kh-47M Kinzhal παγκοσμίως.

Ο Σακούν σκοτώθηκε τον Δεκέμβριο ενώ επιχειρούσε να σώσει εξοπλισμό Patriot κατά τη διάρκεια πυρκαγιάς που προκλήθηκε από ρωσικό πλήγμα στην περιφέρεια του Κιέβου, σύμφωνα με δημόσιες αναφορές.

Τα συστήματα Patriot στο παρελθόν προστατεύονταν από άλλα συστήματα όπως τα Iris-T της Ευρώπης και αντιαεροπορικές συστοιχίες μεσαίου βεληνεκούς. Πλέον, με ορισμένα από αυτά να έχουν υποστεί ζημιές ή να έχουν αναδιαταχθεί, «οι Patriots πρέπει να προστατεύουν τους εαυτούς τους» ενώ εμπλέκονται με εισερχόμενες ρωσικές πυραυλικές απειλές, ανέφερε γνώστης του θέματος.

Η Ουκρανία δεν αποκαλύπτει πληροφορίες για τον αριθμό των συστοιχιών Patriot που διαθέτει και πού έχουν αναπτυχθεί, αλλά είναι γνωστό ότι έχουν παραδοθεί τουλάχιστον έξι, ενώ επιπλέον εξαρτήματα τριών ακόμη έχουν παραδοθεί τις τελευταίες εβδομάδες από τη Γερμανία και τη Νορβηγία.

Ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει ζητήσει από τους δυτικούς εταίρους της Ουκρανίας να προμηθεύσουν τη χώρα με περισσότερα συστήματα και προσφέρθηκε να αγοράσει έως και 10 πλήρεις μονάδες.

Με τον χειμώνα να πλησιάζει, ο Ζελένσκι έχει προειδοποιήσει ότι η Μόσχα επιστρέφει στη γνώριμη στρατηγική της να πλήττει το ουκρανικό ηλεκτρικό δίκτυο ώστε να βυθίσει τη χώρα στο σκοτάδι και να υπονομεύσει το ηθικό. Αλλά η εξελισσόμενη πυραυλική τεχνολογία της Ρωσίας καθιστά την απειλή φέτος ακόμη πιο σοβαρή.

«Δυστυχώς, αυτή έχει ήδη καταστεί παραδοσιακή ρωσική τακτική», είπε. «Η Ρωσία προσπαθεί ξανά να επιφέρει στην Ουκρανία ένα μπλακάουτ φέτος».