Αυστραλία: Απαγορεύονται αύριο τα social media για τους κάτω των 16

Όταν ο Stephen Scheeler έγινε επικεφαλής του Facebook για την Αυστραλία στις αρχές της δεκαετίας του 2010, πίστευε ακράδαντα ότι το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για το κοινό καλό.

Όταν όμως έφυγε από την εταιρεία το 2017, η αισιοδοξία για τον θετικό αντίκτυπο των social media στην κοινωνία είχε ήδη αρχίσει να υποχωρεί, μεταδίδει το BBC.

«Υπάρχουν πολλά καλά πράγματα σε αυτές τις πλατφόρμες, αλλά υπάρχουν και πάρα πολλά κακά», σύμφωνα με τον Scheeler.

Η επιρροή των μεγαλύτερων πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης έχει αυξηθεί σε όλο τον κόσμο, με τους εφήβους να αναδεικνύονται ως σημαντική αγορά αφού κάνουν υπέρμετρη χρήση των social media, γεγονός που επιβαρύνει την ψυχική τους υγεία, σύμφωνα με όσους τίθενται υπέρ της απαγόρευσης των μέσων στα παιδιά.

Στο πλαίσιο αυτό διάφορες κυβερνήσεις πειραματίζονται με τον περιορισμό της χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης από τα παιδιά.

Το πιο ριζοσπαστικό βήμα ωστόσο, θα γίνει στην Αυστραλία με την χώρα να απαγορεύει από αύριο, Τετάρτη τα social media για άτομα κάτω των 16 ετών.

Το γεγονός αυτό έχει προφανώς δυσαρεστήσει αρκετούς από τους τεχνολογικούς κολοσσούς. Πολλές από τις εταιρείες που επηρεάζονται ισχυρίζονται ότι η απαγόρευση αυτή όχι μόνο εγείρει τον κίνδυνο να καταστήσει τα παιδιά λιγότερο ασφαλή στο διαδίκτυο, αλλά παραβιάζει ταυτόχρονα τα δικαιώματά τους, θέτοντας το ερώτημα σχετικά με το κατά πόσο η τεχνολογία μπορεί να αξιοποιηθεί για την προώθηση μιας πολιτικής ατζέντας.

Παράλληλα, οι τεχνολογικές εταιρείες ανησυχούν ότι η απαγόρευση στα social media που τίθεται σε εφαρμογή στην Αυστραλία ενδεχομένως να εμπνεύσει και άλλες χώρες να πράξουν παρόμοια.

Καταγγελίες και διεθνής ανησυχία

Τα τελευταία χρόνια, πληθαίνουν οι φωνές που υποστηρίζουν ότι οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης δίνουν προτεραιότητα στα κέρδη έναντι της ασφάλειας των χρηστών.

Χαρακτηριστικά, τον Ιανουάριο, θα ξεκινήσει στις ΗΠΑ μια ιστορική δίκη, στην οποία πλατφόρμες όπως η Meta, το TikTok, το Snapchat και το YouTube έχουν εν γνώσει τους σχεδιάσει τις εφαρμογές τους ώστε να προκαλούν εθισμό. Στο πλαίσιο αυτό ο ιδρυτής της Meta, Mark Zuckerberg, και ο επικεφαλής του Snap, Evan Spiegel, έχουν διαταχθεί να καταθέσουν αυτοπροσώπως.

Ακόμη ο Zuckerberg κατηγορείται ότι εξασφάλισε προσωπικά ότι δεν θα ληφθούν μέτρα για να προστατευτεί η ψυχική υγεία των εφήβων στις πλατφόρμες της Meta, ασκώντας βέτο μεταξύ άλλων στην κατάργηση των φίλτρων ομορφιάς του Instagram τα οποία, σύμφωνα με τους ειδικούς, τροφοδοτούν τη διαταραχές διατροφής και σωματικής εικόνας.

Στο πλαίσιο αυτό οι πρώην υπάλληλοι της Meta, Sarah Wynn-Williams, Frances Haugen και Arturo Béjar, κατέθεσαν ενώπιον του Κογκρέσου των ΗΠΑ, καταγγέλλοντας μια σειρά από αδικήματα που παρατήρησαν κατά τη διάρκεια της εργασίας τους στην εταιρεία.

Από την πλευρά της ωστόσο, η Meta υποστηρίζει ότι έχει εργαστεί επιμελώς για να δημιουργήσει εργαλεία που διατηρούν τους εφήβους ασφαλείς στο διαδίκτυο.

Ρητορική μίσους και παραπληροφόρηση

Πέρα από την Meta και οι υπόλοιπες πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης έχουν κατηγορηθεί πρόσφατα για παραπληροφόρηση, προώθηση ρητορικής μίσους και βίαιο περιεχόμενο.

Τα γραφικά πλάνα της δολοφονίας του Τσάρλι Κερκ για παράδειγμα διαδόθηκαν γρήγορα σε διάφορες πλατφόρμες. Η εξέλιξη αυτή δεν προκαλεί έκπληξη αν αναλογιστεί κανείς ότι ο Έλον Μασκ έχει μηνύσει πολιτείες στις ΗΠΑ για νόμους που απαιτούν από τα social media, συμπεριλαμβανομένου του X, να ορίζουν και να αποκαλύπτουν τους τρόπους με τους οποίους καταπολεμούν τη ρητορική μίσους στο διαδίκτυο. 

Δημόσιος έλεγχος και ιδιωτικό λόμπινγκ

Οι επικριτές των πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης υποστηρίζουν επίσης ότι οι τελευταίες «κρύβονται» από την ανάληψη πραγματικής δράσης και λογοδοσίας σε αυτά τα ζητήματα. Η Meta και η Snap λόγου χάριν δήλωσαν ότι την ευθύνη για την επαλήθευση της ηλικίας των χρηστών του διαδικτύου θα πρέπει να αναλάβουν η Apple και η Google.

Άλλοι πάλι υποστήριξαν ότι με τον νόμο αυτό, η κυβέρνηση υπερβαίνει τα όρια. Οι γονείς ξέρουν καλύτερα αν πρέπει ή όχι να απαγορεύσουν στα παιδιά τους να χρησιμοποιούν τα social media, ισχυρίζονται.

Αξίζει να αναφερθεί ότι η Αυστραλία είναι αρνείται πλήρως να επιτρέψει την χρήση των social media σε παιδιά και εφήβους κάτω των 16 ακόμη και αν οι γονείς δέχονται τα παιδιά τους να χρησιμοποιούν τις εφαρμογές καθιστώντας τη νομοθεσία της την αυστηρότερη στον κόσμο.

«Ενώ είμαστε αφοσιωμένοι στην εκπλήρωση των νομικών μας υποχρεώσεων, έχουμε επανειλημμένα εκφράσει ανησυχίες σχετικά με αυτόν τον νόμο... Υπάρχει ένας καλύτερος τρόπος: η νομοθεσία που δίνει τη δυνατότητα στους γονείς να εγκρίνουν λήψεις εφαρμογών και να επαληθεύουν την ηλικία επιτρέπει στις οικογένειες - όχι στην κυβέρνηση - να αποφασίζουν σε ποιες εφαρμογές μπορούν να έχουν πρόσβαση οι έφηβοι», σχολίασε στο πλαίσιο αυτό η Meta.

Ερωτηθείσα γιατί η κυβέρνηση δεν έβλεπε με κατανόηση αυτή τη συλλογιστική η υπουργός Επικοινωνιών της Αυστραλίας Anika Wells είπε ότι οι εταιρείες τεχνολογίας είχαν άφθονο χρόνο για να βελτιώσουν τις πρακτικές τους, ώστε να μην χρειαστεί να ληφθούν τόσο αυστηρά μέτρα.

Παράλληλα η υπουργός δήλωσε ότι και άλλες χώρες όπως η Δανία και η Νορβηγία εργάζονται ήδη για την σχεδίαση παρόμοιου νομοθετικού πλαισίου, ενώ οι ηγέτες και άλλων κρατών μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα εξετάζουν σχετικά μέτρα. Είμαστε έτοιμοι να βοηθήσουμε οποιαδήποτε άλλη χώρα επιδιώκει να ακολουθήσει το παράδειγμά μας, δήλωσε η Wells.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Αυστραλία αποτελεί μια σημαντική αγορά για τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης. Το Snapchat ανακοίνωσε τον Οκτώβριο, ότι πίστευε ότι είχε περίπου 440.000 χρήστες λογαριασμών στη χώρα ηλικίας μεταξύ 13 και 15 ετών. Το TikTok δήλωσε 200.000 χρήστες της εφαρμογής ήταν κάτω των 16 ετών, ενώ οι χρήστες Facebook και Instagram υπολογίζονταν κοντά στους 450.000.