Με ανάπτυξη θα έλθουν μεταρρυθμίσεις!

Οι μεταρρυθμίσεις θεωρούνται απαραίτητες για να ενισχυθεί η παραγωγικότητα και η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας ώστε η τελευταία να επιστρέψει σε ικανοποιητικούς βιώσιμους ρυθμούς ανάπτυξης μεσομακροπρόθεσμα.

Στην Ελλάδα μας επιβλήθηκαν δια ροπάλου μέσω του μνημονίου ενώ θα έπρεπε αρκετές από αυτές τις διαρθρωτικές αλλαγές να είχαμε φροντίσει εμείς οι ίδιοι να τις υλοποιήσουμε μετά την είσοδο μας στο ευρώ.

Κι αυτό γιατί δεν είχαμε πλέον ένα αδύναμο, εθνικό νόμισμα που θα διολίσθαινε, χάνοντας μέρος της αξίας του έναντι των ξένων νομισμάτων, για να μειώσει ή αποκαταστήσει το χάντικαπ διεθνούς ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας.

Δεν είμαστε μόνοι σ' αυτό.

Οι γείτονές μας, οι ιταλοί, εθισμένοι κι αυτοί στην υποτίμηση της ιταλικής λιρέτας για να αποκατασταθεί η ανταγωνιστικότητα χωρίς να γίνονται σημαντικές μεταρρυθμίσεις αντιμετωπίζουν επίσης πρόβλημα.

Μόνο που αυτοί είχαν τουλάχιστον την σωφροσύνη να εμφανίζουν πρωτογενή πλεονάσματα, να διατηρήσουν ένα σημαντικό μέρος του δημοσίου χρέους σε ιταλικά χέρια και να έχουν μια ισχυρή, αν και αποδυναμωνόμενη, βιομηχανία.

Που είμαστε σήμερα;

Η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε ύφεση από το 2ο τρίμηνο του 2008 και έχει χάσει το 25% περίπου της αξίας της ενώ η ιταλική οικονομία βρίσκεται 9% χαμηλότερα από τα προ κρίσης επίπεδα με το πραγματικό ΑΕΠ στα επίπεδα του 2000.

Είναι λοιπόν εύλογο ο νέος ιταλός πρωθυπουργός κ. Ρέντζι να επιθυμεί την επανεκκίνηση της οικονομίας της χώρας του, πιέζοντας για αρκετές θεσμικές μεταρρυθμίσεις με οικονομικό αντίκτυπο.

Όμως, ο ιταλός πρωθυπουργός κατανοεί επίσης κάτι ακόμη.

Οι μεταρρυθμίσεις που οδηγούν στην αναδιάρθρωση μιας οικονομίας έχουν βραχυπρόθεσμο κόστος και βρίσκουν συνήθως απέναντί τους θιγόμενους, π.χ. τις συντεχνίες και τους πολιτικούς υποστηρικτές τους.

Οι αντιδράσεις είναι ακόμη μεγαλύτερες όταν θα πρέπει να γίνουν πολλές μεταρρυθμίσεις μαζί σε μια οικονομία που συρρικνώνεται επι χρόνια όπως η ελληνική ή παραμένει στάσιμη για πάνω από μια δεκαετία όπως η ιταλική.

Είναι λοιπόν ευκολότερο να υλοποιηθούν οι μεταρρυθμίσεις αν η οικονομία αναπτύσσεται και όχι όταν συρρικνώνεται και η ανεργία βρίσκεται στα ύψη.

Υπο αυτές τις συνθήκες, η καμπάνια για μια πιο επεκτατική δημοσιονομική πολιτική στις χώρες της ευρωζώνης που έχουν τα περιθώρια λόγω σχετικά χαμηλότερου χρέους ως προς το ΑΕΠ και τερματισμό των πολιτικών της λιτότητας στην ευρωπεριφέρεια έχει νόημα.

Το ίδιο ισχύει για την νομισματική πολιτική.

Η ΕΚΤ θα πρέπει ίσως να γίνει πιο επιθετική, υιοθετώντας την πολιτική της ποσοτικής χαλάρωσης.

Εχει λοιπόν δίκιο ο ιταλός πρωθυπουργός, όπως άλλωστε κι ο έλληνας συνάδελφός του, να θέτουν πιο επιτακτικά το θέμα της ανάπτυξης σε κατ' ιδίαν επαφές με υψηλόβαθμα κοινοτικά στελέχη όπως ο νέος προέδρος της Κομισιόν κ. Γιούνκερ και άλλους.

Η ανάπτυξη είναι αναγκαία και ικανή συνθήκη για να γίνουν οι μεταρρυθμίσεις.

Dr. Money