Προς 3ο παγκόσμιο πόλεμο;

Για τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ Ρόναλντ  Ρίγκαν, τον οποίο ο τωρινός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ θαυμάζει, η Σοβιετική Ενωση, δηλαδή ο προκάτοχος της Ρωσίας, ήταν «η αυτοκρατορία του σατανά».

Ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν είχε περιγράψει την κατάρρευση της Σοβιετικής  Ενωσης ως «τη μεγαλύτερη πολιτική καταστροφή» του 20ού αιώνα.

Ισως ακούγεται υπερβολικό αλλά ο Ρώσος πρόεδρος εξωτερίκευσε αυτό που αισθανόταν ο μέσος συμπατριώτης του εκείνη την εποχή.

Ο μέσος Ρώσος είχε δει την κυβέρνησή του στη Μόσχα, που επί δεκαετίες ήταν εφάμιλλη σε δύναμη με εκείνη των ΗΠΑ, να χάνει το έδαφος κάτω από τα πόδια της και να μην μπορεί να φτάσει ξανά στο ίδιο σημείο.

Το 1989, ο στρατός του ΝΑΤΟ απείχε 1.000 μίλια από την Αγία Πετρούπολη. Σήμερα, στρατεύματα του ΝΑΤΟ απέχουν μόλις 200 μίλια περίπου από την ίδια πόλη.

Η Ρωσία έχει καταφέρει να διατηρήσει τη Λευκορωσία υπο τον έλεγχό της, όμως η εκλογή μιας φιλοδυτικής κυβέρνησης στην Ουκρανία έχει περιορίσει τη νεκρή ζώνη που θέλει να έχει από τη Δύση.

Κάποτε, αυτή η ζώνη έφθανε στην κεντρική Ευρώπη.

Η Ρωσία του Πούτιν παραμένει μια ισχυρή στρατιωτικά χώρα, όμως δεν έχει τη δυνατότητα να προστατεύσει τα συμφέροντά της σε μακρινά σημεία του πλανήτη όπως άλλοτε.

Οικονομικά, η Ρωσία εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από τις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου. Η δραστική πτώση των διεθνών τιμών έφερε ύφεση τα προηγούμενα χρόνια, σε μια χώρα όπου η οικονομική ανισότητα ανάμεσα στις ομοσπονδιακές περιφέρειες είναι μεγάλη.

Η οικονομική αδυναμία είχε και έχει επιπτώσεις σε άλλα επίπεδα. Η χώρα βρίσκεται γεωγραφικά σε μια περιοχή όπου το να εμφανίζεσαι αδύναμος είναι εξίσου επικίνδυνο με το να είσαι πραγματικά, όπως λένε Αμερικανοί γεωπολιτικοί αναλυτές.

Η Ρωσία πρέπει να εμφανίζεται πιο ισχυρή απ’ ό,τι πραγματικά είναι και να διαχειρίζεται όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά την όποια δύναμη έχει.

Η στρατηγική του προέδρου Πούτιν, που συνοψίζεται στον έλεγχο του εσωτερικού της χώρας και στις ήπιες παρεμβάσεις στο εξωτερικό, υπηρετούν αυτή τη στρατηγική.

Από την άλλη πλευρά, για το αποκαλούμενο αμερικανικό πολιτικο-στρατιωτικό κατεστημένο, η Ρωσία παραμένει ένας από τους δύο μεγαλύτερους αντιπάλους των ΗΠΑ σε παγκόσμια κλίμακα. Ο άλλος είναι η Κίνα.

Γι’ αυτό το κατεστημένο, η Ρωσία και η Κίνα είναι οι δύο μεγάλες ρεβιζιονιστικές δυνάμεις της εποχής μας και έχουν αυξημένες φιλοδοξίες.

Αυτό σε συνδυασμό με τη μειωμένη θέληση της Δύσης και ιδίως των ΗΠΑ να διατηρηθεί το στάτους κβο, απειλεί τη διατήρηση της παγκόσμιας τάξης πραγμάτων όπως διαμορφώθηκε από το 1945 και μετά.

Και η ιστορία διδάσκει ότι οι παγκόσμιες τάξεις πραγμάτων καταρρέουν χωρίς προειδοποίηση, τονίζουν.

Την εποχή του Διαφωτισμού, προς το τέλος του 18ου αιώνα, διαδέχθηκαν οι πόλεμοι του Ναπολέοντα, παρατηρούν.

Επίσης, την πρώτη δεκαετία του 20ού αιώνα, οι πιο έξυπνοι άνθρωποι στον κόσμο προέβλεπαν το τέλος των μεγάλων συγκρούσεων καθώς η επανάσταση στις τηλεπικοινωνίες και τις μεταφορές έφερνε τον κόσμο πιο κοντά.

Όμως, μόλις 4-5 χρόνια αργότερα ήλθε ο 1ος παγκόσμιος πόλεμος.

Για όλους αυτούς, οι ΗΠΑ δεν θα πρέπει να επιτρέψουν την ύπαρξη σφαιρών επιρροής αλλά να περιορίσουν την επιρροή της Ρωσίας και της Κίνας.

Αν αυτό δεν γίνει, προειδοποιούν, οι δύο γραμμές, δηλαδή των δύο ρεβιζιονιστικών δυνάμεων και της Δύσης, θα διασταυρωθούν, προκαλώντας ίσως τον 3ο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Υπερβολές ή ρεαλισμός;

Ο χρόνος θα δείξει.

Πάντως, η πολιτική του προέδρου Τραμπ όπως φάνηκε στο πρόσφατο ευρωπαϊκό τουρ και στη χθεσινή συνέντευξη Τύπου με τον πρόεδρο Πούτιν επιτείνει τη σύγχυση.