Να προσέξουμε για να έχουμε

Ο υπουργός Οικονομικών κ. Τσακαλώτος είχε δηλώσει στο παρελθόν ότι η Ελλάδα είχε έναν καθαρό διάδρομο 10-15 χρόνων μπροστά της και θα έπρεπε να τον χρησιμοποιήσει για να βελτιώσει την οικονομία της και να επιτύχει βιώσιμους ρυθμούς ανάπτυξης.

Είχε δίκιο.

Η στήλη ήταν εξαρχής της άποψης ότι η συμφωνία για την ελάφρυνση του χρέους, που ενέκρινε το Eurogroup τον Ιούνιο του 2018, ήταν καλή για την Ελλάδα.

Φυσικά, δεν ήταν τέλεια, υπό την έννοια ότι δεν περιελάμβανε εμπροσθοβαρές «κούρεμα» της ονομαστικής αξίας του ελληνικού δημόσιου χρέους, όμως ήταν καλή σε γενικές γραμμές.

Ισως καλύτερη από εκείνη που διαφαινόταν 1-2 μήνες πριν από το Eurogroup και σημαντικό ρόλο προς αυτή την κατεύθυνση έπαιξε τότε η πίεση που ασκούσε το ΔΝΤ με τις θέσεις του.

Κι αυτό γιατί οι Ευρωπαίοι δανειστές ανησυχούσαν πώς θα αντιδρούσαν οι αγορές, αν το ΔΝΤ αμφισβητούσε δημοσίως τα μέτρα ελάφρυνσης.

Πράγματι, μια ματιά στα χρεολύσια που πρόκειται να πληρώσει η Ελλάδα τα επόμενα χρόνια δείχνει πως τα νούμερα είναι από βατά έως πολύ βατά, π.χ. 5 δισ. ευρώ ετησίως το διάστημα 2020-2021.

Με άλλα λόγια, δεν αποτελούν τα ποσά για την εξυπηρέτηση του χρέους σημαντικό περιοριστικό παράγοντα στην άσκηση της δημοσιονομικής πολιτικής, υπό την προϋπόθεση ότι η Ελλάδα δεν θα εφαρμόσει πολιτικές που θα υπονομεύσουν την αξιοπιστία της στα μάτια των αγορών.

Αν κάνει το τελευταίο, ούτε 5 δισ. ευρώ δεν θα μπορεί να αντλήσει η χώρα από τις αγορές.

Ερχόμαστε λοιπόν στο σήμερα, όπου βλέπουμε να επαναλαμβάνεται η γνωστή ελληνική πολιτική των παροχών πριν από σημαντικές εκλογές.            

Προφανώς για προεκλογικούς λόγους καθώς οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πως το κυβερνών κόμμα υπολείπεται της ΝΔ.

Η αντίδραση της αγοράς των ομολόγων στο πακέτο είναι μέχρι στιγμής αρνητική αλλά όχι απαγορευτική.  

Η κυβέρνηση υποστηρίζει πως υπάρχει δημοσιονομικός χώρος για παροχές το 2019 και τα επόμενα χρόνια, αλλά δεν θα μπορούσε να κάνει αλλιώς.

Αρκετοί άλλοι αμφισβητούν την κυβερνητική εκτίμηση και την ορθότητα των μέτρων, συμπεριλαμβανομένων των κομμάτων της αντιπολίτευσης, που όμως δεν έχουν πρόβλημα να ψηφίσουν τα μέτρα, υπό τον φόβο της χαμένης ψήφου.

Συζήτηση αν τα όποια λεφτά θα έπρεπε να είχαν πάει αλλού για να ενισχυθεί ο δυνητικός ρυθμός ανάπτυξης μελλοντικά κι όχι μόνο η κατανάλωση, δεν έχει γίνει.

Το γεγονός ότι το ίδιο το κράτος χρωστάει πάνω από 2 δισ. ευρώ στους προμηθευτές του αλλά προτιμά να ξοδέψει τα λεφτά αλλού, δεν απασχολεί ιδιαίτερα.  

Κι όλα αυτά σε μια χώρα που χρεοκόπησε πρακτικά πριν από λίγα χρόνια και βίωσε τη μεγαλύτερη οικονομική ύφεση σε σύγκριση με οποιαδήποτε άλλη ανεπτυγμένη χώρα στη σύγχρονη ιστορία.  

Σε μια χώρα επίσης που το 20% περίπου των φορολογουμένων πληρώνει το 90% και πλέον του φόρου εισοδήματος και αποδεδειγμένα ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού δηλώνει φτωχό ενώ δεν είναι, για να μην πληρώνει τίποτα και να παίρνει επιδόματα.  

Ακόμη λοιπόν κι αν ο διάδρομος των ευκαιριών είναι ανοικτός, όπως δήλωσε ο κ. Τσακαλώτος, το ελληνικό σκάφος θα δυσκολευθεί πολύ να ανέβει, όσο δεν μαθαίνει από τα λάθη του παρελθόντος, π.χ. η λαϊκή αντίδραση και απόσυρση του νόμου Γιαννίτση για το ασφαλιστικό στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας, λόγω πολιτικού κόστους.