Δεν αλλάζουμε εύκολα νοοτροπία

Μιλώντας χθες με ομογενή από τη Μελβούρνη της Αυστραλίας, την τρίτη μεγαλύτερη πόλη στον κόσμο σε ελληνικό πληθυσμό, τον ρωτήσαμε αν γίνονται κι εκεί απεργίες όπως στην Ελλάδα. Η απάντηση ήταν κοφτή: «Όχι. Πολύ σπάνια».  

Στην Αθήνα όμως πολύς κόσμος έχασε χρόνο, του έσπασαν τα νεύρα και γενικότερα του χάλασε η διάθεση με το μποτιλιάρισμα στους δρόμους. Κι αυτό γιατί πολλοί πήραν τα αυτοκίνητά τους για να πάνε στις δουλειές τους καθώς απεργούσαν οι εργαζόμενοι στο μετρό και άλλα μέσα μεταφοράς. Την ίδια ώρα, η μόλυνση στην ατμόσφαιρα αυξανόταν κι όλα αυτά επειδή οι εργαζόμενοι της ΣΤΑΣΥ  ήθελαν να διαμαρτυρηθούν για τον τραγικό θάνατο συναδέλφου τους την Τρίτη και να ζητήσουν τη διεξαγωγή σχετικής έρευνας.

Το γεγονός ότι το ανωτέρω αίτημα θα μπορούσε να υποβληθεί  από αντιπροσωπεία τους στη διοίκηση της εταιρείας και να ικανοποιηθεί χωρίς να ταλαιπωρηθεί τόσος κόσμος αγνοήθηκε. Ίσως γιατί το πρώτο μέλημα ήταν να επιβεβαιώσουν την ύπαρξη και τη χρησιμότητα των συνδικαλιστών.

Δεν είναι ασφαλώς η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο και μοιάζει σαν επαναστατική γυμναστική, με το αζημίωτο φυσικά για όσους εργαζόμενους δήλωσαν ρεπό και πληρώθηκαν. Δυστυχώς, υπάρχουν κι άλλα παραδείγματα των οποίων οι πρωταγωνιστές θα τύγχαναν διαφορετικής αντιμετώπισης σε άλλες ανεπτυγμένες χώρες.   

Πριν από μερικά χρόνια, ένας ευαισθητοποιημένος πολίτης είδε έναν τροχονόμο να κρατάει ένα φραπέ στο χέρι και να κατευθύνει με το άλλο την κυκλοφορία. Αγανακτισμένος τηλεφώνησε σε υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου Εσωτερικών και του ανέφερε το γεγονός. Η απάντηση που έλαβε, τον άφησε άναυδο. «Έχει βάλει (ο τροχονόμος) το άλλο χέρι στα αχαμνά του; Αν όχι, είναι εντάξει», του απάντησε γελώντας ο αξιωματούχος, αποδεχόμενος ότι δεν μπορεί να κάνει κάτι, γιατί είναι γενικευμένο το φαινόμενο.

Την τελευταία διετία, ο υπουργός Ναυτιλίας ενός ξένου νησιωτικού συμπλέγματος, που θέλει να προσελκύσει ελληνικών συμφερόντων πλοία στο νηολόγιό του για να βγάζει λεφτά όπως τα Marshall Islands, επισκέφθηκε Έλληνα συνάδελφό του. Του έθεσε λοιπόν το θέμα της κωλυσιεργίας για πάνω από ένα χρόνο της έγκρισης του αιτήματος για τον διορισμό ενός Έλληνα στη θέση του επίτιμου προξένου της χώρας του στην Ελλάδα. Ο ξένος υπουργός άκουσε εμβρόντητος τον Έλληνα συνάδελφό του να του λέει πως φταίνε οι υπηρεσίες του υπουργείου που καθυστερεί η έγκριση, αποδεχόμενος μοιρολατρικά την κατάσταση, αντί να κάνει κάτι.   

Είναι μερικά μόνο από τα αμέτρητα παραδείγματα που μπορεί να βρει κάποιος για να δείξει πόσο βαθιά ριζωμένες είναι κάποιες νοοτροπίες και πόσος χρόνος ή καλύτερα γενεές θα χρειαστούν για να αλλάξουν.  Μπορεί η εισαγωγή νέων τεχνολογιών και η ψηφιοποίηση του δημοσίου να κάνουν τη ζωή των πολιτών καλύτερη -ακόμη κι αν χρειαστεί να καταπιούμε κάποιες υπερτιμολογήσεις που γίνονται-, όμως δεν μπορεί να αλλάξει τη νοοτροπία της προχειρότητας, του ωχαδερφισμού και του όλα για την πάρτη μου, που διακατέχει πολλούς. Καλές και άγιες οι επενδύσεις σε πάγια και άυλα στοιχεία ενεργητικού, αλλά η νοοτροπία είναι θέμα οικογένειας, σχολείου, κοινωνικού περίγυρου και εν κατακλείδι παιδείας. Κάνουμε βήματα προόδου αλλά άλλες χώρες σπριντάρουν.