Τρία ακόμη χρόνια πληθωρισμό και βλέπουμε;

Στις αρχές του 2021, ο Λάρι Σάμερς, πρώην ΥΠΟΙΚ των ΗΠΑ επί προέδρου Κλίντον, είχε προκαλέσει ένα μικρό σεισμό γιατί υποστήριζε πως ο πληθωρισμός ήταν καθ’ οδόν και θα είχε διάρκεια. Οι περισσότεροι οικονομολόγοι και κεντρικοί τραπεζίτες υποστήριζαν ότι ο πληθωρισμός ήταν παροδικό φαινόμενο και θα υποχωρούσε προς τα τέλη της χρονιάς. Στα τέλη του 2021, οι υποστηρικτές του «επιμένοντος» πληθωρισμού είχαν δικαιωθεί και σχεδόν όλοι παραδέχονται ότι η ακρίβεια δεν είναι παροδικό φαινόμενο.

Για πόσο καιρό όμως ο πληθωρισμός θα είναι μαζί μας; Σύμφωνα με τον Gregory Broussard, επικεφαλής του χρηματοοικονομικού trading στο τμήμα διαχείρισης κινδύνου του γεωργικού γίγαντα Cargill, ο οικονομικός εξοστρακισμός της Ρωσίας είναι πιθανόν να συνεχισθεί ακόμη κι αν ο πόλεμος στην Ουκρανία τελειώσει. Ως εκ τούτου, πολλές χώρες θα επανεξετάσουν από πού προμηθεύονται πρώτες ύλες και αγροτικά προϊόντα όπως σιτάρι, λιπάσματα, καύσιμα. Οι χώρες είναι πιθανόν να αρχίσουν να αποθηκεύουν τέτοια προϊόντα, δήλωσε στο Bloomberg. 

Σύμφωνα με τον οργανισμό τροφίμων και γεωργίας του ΟΗΕ (FAO), ο δείκτης τιμών τροφίμων που ενσωματώνει τις μηνιαίες μεταβολές των διεθνών τιμών για ένα καλάθι εμπορευμάτων αυξήθηκε κατά 12,6% τον Μάρτιο σε σχέση με τον Φεβρουάριο, όταν ήδη βρισκόταν στο υψηλότερο επίπεδο από τo ξεκίνημά του το 1992. Ο πόλεμος στην Ουκρανία ήταν κυρίως υπεύθυνος για την αύξηση στη τιμή των δημητριακών κατά 17,1%. Ήδη, εμπορευματοκιβώτια με κατεψυγμένα τρόφιμα και χημικά συσσωρεύονται στο μεγαλύτερο λιμάνι της Κίνας, τη Σαγκάη, καθώς υπάρχει έλλειψη φορτηγών για την παραλαβή των εμπορευματοκιβωτίων, με αποτέλεσμα να καθυστερούν οι εισαγωγές σύμφωνα με την Ocean Network Express. Kι επειδή καθυστερεί η παραλαβή τους από τα φορτηγά στις δύο μεγάλες αποθηκευτικές εκτάσεις, τα πλοία που περιμένουν να ξεφορτώσουν ίσως δεν μπορέσουν λόγω της συμφόρησης. 

Η έκρηξη της πανδημίας στην Κίνα άφησε τάνκερ που μεταφέρουν πάνω από 20 εκατ. βαρέλια πετρελαίου από τη Ρωσία, το Ιράν και τη Βενεζουέλα να περιμένουν έξω από τα λιμάνια. Η Κίνα αγοράζει πετρέλαιο από τις τρεις χώρες στις οποίες έχουν επιβληθεί κυρώσεις από τη Δύση. Κι αν δεν είναι τα ανωτέρω αρκετά, τα διαθέσιμα αποθέματα για τα 6 βασικά συμβόλαια στο χρηματιστήριο LME του Λονδίνου έχουν μειωθεί στο χαμηλότερο επίπεδο από το 1997. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει κίνδυνος να αυξηθούν οι τιμές των μετάλλων, από τον ψευδάργυρο μέχρι το αλουμίνιο, ενώ η Goldman Sachs προειδοποίησε για εξάντληση των αποθεμάτων χαλκού.

Όσο κι αν οι υψηλότερες τιμές αποθαρρύνουν τους αγοραστές, η πίεση για σημαντικές αυξήσεις μισθών θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέες αυξήσεις τιμών, δημιουργώντας ένα φαύλο κύκλο που θα «έτρωγε» τα εισοδήματα και πιθανόν θα έφερνε μεγαλύτερη ανεργία.

Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του ΔΝΤ, η συμπεριφορά του πληθωρισμού μετά το 2025 εξαρτάται κατά κυρίως από δύο λόγους. Πρώτον, την αποφασιστικότητα των κεντρικών τραπεζών να ελέγξουν τον πληθωρισμό και την εμπιστοσύνη της αγοράς ομολόγων στην επιθυμία των κυβερνήσεων να πληρώσουν τα χρέη τους χωρίς να τα πληθωρίσουν. Σοφοί μπορεί να μην είναι. Όμως, το σκεπτικό τους είναι λογικό.