Είναι οι υψηλές τιμές της ενέργειας φούσκα;

Ο Mark Hulbert είναι Αμερικανός οικονομικός αναλυτής, δημοσιογράφος και ιδρυτής ενός από τα πιο γνωστά αμερικανικά επενδυτικά ενημερωτικά δελτία. Θυμόμαστε να διαβάζουμε το ενημερωτικό δελτίο του (The Hulbert Financial Digest) από την εποχή  που ήμασταν φοιτητές στις ΗΠΑ. Ο ίδιος προσέγγιζε τα θέματα από την οπτική της αγοράς με συχνά πρωτότυπο τρόπο.   

Πρόσφατα, υπέπεσε στην αντίληψή μας ένα άρθρο του με τον προβοκατόρικο τίτλο: «Οι μετοχές της ενέργειας είναι φούσκα -ιδού πότε είναι πιθανόν να καταρρεύσουν». Γι’ αυτό χρησιμοποίησε τα αποτελέσματα μιας ακαδημαϊκής μελέτης των R. Greenwood του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ και Yang You του Πανεπιστημίου του Χονγκ Κονγκ. Σύμφωνα με την τελευταία, όλοι οι κλάδοι που τα πήγαν καλύτερα χρηματιστηριακά σε σχέση με το σύνολο της αγοράς (δείκτης S&P 500) τα δύο τελευταία χρόνια κατά 1,5 ποσοστιαία μονάδα είχαν πιθανότητες 80% να υποχωρήσουν κατά τουλάχιστον 40% την επόμενη διετία. Ο κλάδος της ενέργειας πληροί το ανωτέρω κριτήριο με απόδοση 1,5 μονάδα υψηλότερη από τον δείκτη S&P 500 την τελευταία διετία. Αν επιβεβαιωθεί, δεν θα αφήσει αλώβητες τις εταιρείες ενέργειας στον υπόλοιπο κόσμο.

Ο Hulbert επιβεβαίωσε την ανωτέρω ακαδημαϊκή έρευνα σε διάφορες κινητές αξίες, φέρνοντας για παράδειγμα το Βitcoin τον Νοέμβριο του 2017 και τον Φεβρουάριο του 2021 με πτώσεις 61% και 66% αντίστοιχα σε κάποιο σημείο, την Tesla τον Φεβρουάριο του 2020 και τον κλαδικό δείκτη «υλικό τεχνολογίας αποθήκευσης και περιφερειακά» του S&P 500. O ίδιος παραδέχεται ότι η αποτίμηση του κλάδου ενέργειας είναι ελκυστική με P/Ε χαμηλότερο από τον μέσο πολλαπλασιαστή κερδών της αγοράς.

Όμως, η ακαδημαϊκή έρευνα που επικαλείται δεν βρήκε ότι η πιθανότητα ενός κραχ συνδεόταν με τα θεμελιώδη δεδομένα. Και φυσικά δεν μπορεί να αποκλεισθεί το ενδεχόμενο να ανέβουν κι άλλο οι μετοχές του κλάδου πριν καταρρεύσουν, καθιστώντας το σορτάρισμά (δανεισμός και πώληση) τους ριψοκίνδυνο εγχείρημα. Παρ’ όλα αυτά τυχόν κατάρρευση των μετοχών των εταιρειών ενέργειας την επόμενη διετία-τριετία θα συνδέεται πιθανόν κατά κάποιο τρόπο με την πορεία της διεθνούς τιμής του πετρελαίου, φυσικού αερίου κ.λπ.

Στο παρελθόν συνήθιζαν να λένε ότι η καλύτερη θεραπεία για τις υψηλές τιμές είναι οι ίδιες οι υψηλές τιμές, γιατί έδιναν κίνητρο στις εταιρείες του κλάδου ενέργειας να αυξήσουν τις γεωτρήσεις και την παραγωγή ορυκτών καυσίμων. Όμως, αυτό φαίνεται πως ισχύει εν μέρει μόνο πλέον, λόγω των εμποδίων που βάζουν κυβερνήσεις, περιβαλλοντικές οργανώσεις και το παγκόσμιο δίκτυο τραπεζιτών (Glasgow Financial Alliance for Net Zero) για τη χρηματοδότηση των υδρογονανθράκων.

Οι αμερικανικές εταιρείες αύξησαν τις κεφαλαιακές επενδύσεις τους για την εκμετάλλευση υδρογονανθράκων το 2022 μετά από 4 χρόνια, ενώ οι αντίστοιχες του Καναδά παραμένουν σε χαμηλά δεκαετιών. Οι παγκόσμιες επενδύσεις έχουν μειωθεί κατά 60% από το ζενίθ τους, σύμφωνα με την Evercore ISI. Με τον πληθυσμό του πλανήτη να εκτιμάται πως θα αυξηθεί κατά 25% τα επόμενα 30 χρόνια, κυρίως στην Ασία και την Αφρική, η ζήτηση για ενέργεια θα αυξηθεί. Ηδη συμβαίνει σε περιοχές και χώρες που το βιοτικό επίπεδο ανεβαίνει. Η παραγωγή από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, δηλ. φωτοβολταϊκά και αιολική ενέργεια, θα πρέπει να αυξηθεί καμιά 10ριά φορές για να ικανοποιήσει μόνο την έξτρα ζήτηση. Η προσθήκη της γεωθερμίας κ.λπ. δεν αναμένεται να κάνει τη διαφορά. Εκτός κι αν γίνει ευρύτερα αποδεκτή η πυρηνική ενέργεια, π.χ. από μικρούς, φορητούς κινητούς αντιδραστήρες 4ης γενιάς, ή βρεθεί κάποια νέα τεχνολογία. Επειδή αυτά δεν συγκεντρώνουν μεγάλες πιθανότητες, οι προοπτικές για τις τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου δεν μοιάζουν κακές τα επόμενα 2-3 χρόνια. 

Ο Hulbert μπορεί να έχει δίκιο για τις μετοχές του κλάδου της ενέργειας την επόμενη 2ετία. Όμως, αυτό μπορεί να οφείλεται περισσότερο στο νόμο της βαρύτητας μετά από μια μεγάλη άνοδο των τιμών και λιγότερο στην κατάρρευση των καυσίμων.