Από το «τοξικό» γλυκαντικό του PSI στην πρόκληση των Hedge Funds

Τουλάχιστον αρκετοί. 

Κι όμως, έχουν περάσει μόλις 13 χρόνια από τη μεγαλύτερη αναδιάρθρωση δημόσιου χρέους χώρας στη σύγχρονη ιστορία, γνωστό ως PSI. H εξόφληση των μνημονιακών δανείων που πήρε η Ελλάδα από το ΔΝΤ πριν λίγα χρόνια και η αποπληρωμή ενός μέρους από τα δάνεια του 1ου μνημονίου (GLF) ίσως το δικαιολογούν.

Όμως, κάποια απομεινάρια του PSI συνεχίζουν να αποτελούν δυνητικό κίνδυνο για το χρέος στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον, αρχής γενομένης από το 2026-2027. 

Αναφερόμαστε στα «ξεχασμένα» δικαιώματα προαίρεσης (warrants) με ρήτρα Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ). Αυτά είχαν δοθεί ως γλυκαντικό στους ομολογιούχους οι οποίοι αντάλλαξαν τα παλιά ελληνικά ομόλογα με νέα ομόλογα του PSI (κουρεμένα), ονομαστικής αξίας 62,4 δισ. ευρώ περίπου,  για να τους πείσουν να αποδεχθούν την πρόταση. 

Η ενεργοποίηση των warrants θα γινόταν όταν το ελληνικό ΑΕΠ ξεπερνούσε τα 266 δισ. ευρώ και ταυτόχρονα ο πραγματικός ρυθμός ανάπτυξης ξεπερνούσε το 2%. Το ονομαστικό ΑΕΠ ανήλθε σε 238 δισ. ευρώ περίπου το 2024 και αναμένεται να ξεπεράσει τα 250 δισ. φέτος.  Είναι λοιπόν πολύ πιθανόν να υπερβεί το «βασικό ΑΕΠ» των 266 δισ. ευρώ είτε το 2026 είτε, πιο πιθανό, το 2027. 

Αν η ανάπτυξη ήταν 2,5% το 2027 και το ονομαστικό ΑΕΠ ξεπερνούσε τα 266 δισ. ευρώ, τότε η έξτρα επιβάρυνση λόγω των warrants εκτιμάται σε 300 εκατ. ευρώ περίπου εκείνη τη χρονιά. Αυτό θα μπορούσε να επαναληφθεί κι άλλες χρονιές μέχρι το 2042 που λήγουν. Για μόλις 5 χρονιές, η σωρευτική επιβάρυνση θα μπορούσε να είναι 1,5 δισ. ευρώ.    

Έχοντας αυτό στο νου, η ελληνική πλευρά (ΟΔΔΗΧ) κίνησε τις διαδικασίες εξουδετέρωσής του, ενεργοποιώντας το δικαίωμα εξαγοράς των warrants. Το έκανε στον αριθμητικό μέσο όρο των τιμών των warrants όπως διαμορφώθηκαν τις τελευταίες 30 ημέρες στη δευτερογενή ηλεκτρονική αγορά ομολόγων (ΗΔΑΤ), όπως προβλέπουν οι συμβατικοί όροι.

Η συναλλαγή θα κλείσει την Τετάρτη, 14 Μαΐου. Η τιμή διαμορφώθηκε κοντά στα 0,24-0,25 ευρώ και το συνολικό κόστος για το ελληνικό δημόσιο θα ανέλθει κοντά στα 159 εκατ. ευρώ.

Μ' αυτό τον τρόπο απενεργοποιείται μια δυνητική μελλοντική βόμβα στα θεμέλια του χρέους, καθώς δεν είναι βέβαιο τι θα συμβεί μέχρι το 2042. Επιπλέον, στέλνει μήνυμα ότι αμφισβητεί τις προβλέψεις για μέσο ετήσιο πραγματικό ρυθμό ανάπτυξης μεταξύ 1% και 1,5% της ΕΕ και του ΔΝΤ μακροχρόνια.

Όμως, μερικά hedge funds τα οποία κατέχουν αυτά τα warrants φέρονται να αμφισβητούν τη συναλλαγή, θεωρώντας ότι η τιμή εξαγοράς είναι πολύ χαμηλή, καθώς οι τιμές των warrants στο Bloomberg ήταν υψηλότερες -κοντά στο 0,34- το ίδιο διάστημα. Σ' αυτή την τιμή, η επιβάρυνση της χώρας θα ανερχόταν κοντά στα 210 εκατ. ευρώ, δηλαδή κάπου 50 εκατ. ευρώ μεγαλύτερη. 

Πρόκειται περί κλασικής αντίδρασης των hedge funds για να επιτύχουν καλύτερο ντιλ, παρότι η σύμβαση αναφέρεται στον αριθμητικό μέσο όρο τιμών του ΗΔΑΤ και όχι σε τιμές Bloomberg. Όμως, η εκκρεμότητα θα μπορούσε να κρατήσει την ελληνική πλευρά όμηρο για μερικά χρόνια, π.χ. τα hedge funds να κάνουν αγωγή τη χρονιά που θα ενεργοποιούνταν τα warrants, προκαλώντας μεγαλύτερο θέμα τότε. 

Επειδή η σύμβαση διέπεται από τον αγγλικό νόμο, το ελληνικό κράτος αποτάθηκε σε αγγλικό δικαστήριο, ζητώντας να γνωμοδοτήσει (declaratory relief) ότι η συναλλαγή της εξαγοράς είναι καθόλα νόμιμη, όπως μαθαίνουμε. 

Αυτό σημαίνει ότι η  συναλλαγή της εξαγοράς των warrants θα προχωρήσει την Τετάρτη αλλά τα αρχεία και τα warrants κ.λπ. θα διατηρηθούν μέχρις ότου βγει η απόφαση του δικαστηρίου. 

Τελικά, η απενεργοποίηση μιας τέτοιας βόμβας, όπως των warrants,  δεν απαιτεί μόνο χρηματοοικονομικές κινήσεις αλλά και νομικές. Αν όμως παίζεις by the book, δεν έχεις κάτι σημαντικό να φοβάσαι. Αντίθετα, έχεις πολλά να κερδίσεις μέχρι το 2042.

Κι αυτό το γνωρίζουν στην Αθήνα.