Αντίστροφη μέτρηση για την πολιτική της ποσοτικής σύσφιξης (QT)

Όμως, τα μακροπρόθεσμα επιτόκια είναι πιο ευαίσθητα σε άλλους παράγοντες όπως οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό και τον ρυθμό ανάπτυξης, το πιστωτικό ρίσκο της χώρας, η ρευστότητα κ.λπ.  

Σύμφωνα με την Bank of America (BofA), 91 κεντρικές τράπεζες έχουν μειώσει τα επιτόκια παρέμβασής τους μέχρι σήμερα, με αποτέλεσμα να έχουμε τις περισσότερες μειώσεις  από το 2020, τη χρονιά της Covid.

Όμως, οι μειώσεις των κεντρικών τραπεζών δεν μεταφράζονται πάντοτε σε ανάλογες μειώσεις των μακροπρόθεσμων επιτοκίων, π.χ. 10ετίας, 30ετίας.

Αυτό ακριβώς συμβαίνει σήμερα στις ΗΠΑ και στην ευρωζώνη. H ΕΚΤ μείωσε το βασικό της επιτόκιο κατά 0,25 μονάδες στο 2% τον Ιούνιο. Ήταν η 8η φορά στη σειρά που η ΕΚΤ μείωσε τα επιτόκιά της μέσα σ' ένα χρόνο από το 4% στο 2%. 

Αντίθετα, η Fed έχει διατηρήσει το επιτόκιο παρέμβασης αμετάβλητο μέχρι στιγμής, παρά τις ισχυρές πιέσεις που δέχεται από τον πρόεδρο Τραμπ. Η Τράπεζα της Ιαπωνίας είχε αυξήσει το βασικό επιτόκιό της στο 0,5% τον περασμένο Ιανουάριο και το έχει διατηρήσει σταθερό από τότε.  

Τον Ιανουάριο, η διαφορά της απόδοσης του 10ετούς από του 2ετούς γερμανικού ομολόγου ήταν 0,27 μονάδες βάσης και σήμερα είναι 0,78 μονάδες, παρότι η ΕΚΤ μείωσε τα βασικά της επιτόκια ενδιάμεσα.

Παρόμοια εικόνα προκύπτει από τη διαφορά του 10ετούς γαλλικού ομολόγου από το 2ετές ομόλογο. Η διαφορά απόδοσης ήταν 0,92 μονάδες βάσης τον Ιανουάριο και 1,48 μονάδες σήμερα. Μία ποσοστιαία μονάδα ισούται με 100 μονάδες βάσης.

Φυσικά, το μεγάλο ερώτημα είναι το εξής: Tι θα συμβεί αν ο Τραμπ επιτύχει να πείσει τη Fed να μειώσει τo βασικό επιτόκιο, π.χ. στο 3%, και τα μακροπρόθεσμα επιτόκια με τα οποία δανείζονται πολλά αμερικανικά νοικοκυριά για αγορά ακινήτων δεν μειωθούν αλλά συνεχίσουν ανοδικά;  

Κάτι τέτοιο θα σήμαινε ότι η διαφορά μεταξύ του 10ετούς και του 2ετούς αμερικανικού ομολόγου θα γινόταν ακόμη μεγαλύτερη και αυτό παραπέμπει σε ισχυρή ανάπτυξη και ανεβασμένο πληθωρισμό.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Fed εφαρμόζει πρόγραμμα ποσοτικής σύσφιξης (QT) εδώ και καιρό, έχοντας μειώσει τις πωλήσεις στα 40 δισ. δολαρίων τον μήνα από 60 δισ. προηγουμένως. Στόχος είναι να μειώσει τον ισολογισμό της και να επανέλθει κάποιου είδους κανονικότητα.

Επομένως, το πιο πιθανό πρώτο βήμα θα είναι ο τερματισμός του QT από τη Fed. Στο παρελθόν, η αμερικανική ομοσπονδιακή τράπεζα εφάρμοζε την πολιτική twist, πουλώντας βραχυπρόθεσμα χρεόγραφα και αγοράζοντας μακροχρόνια. Με αυτό τον τρόπο διατηρούσε την καμπύλη επιτοκίων σχεδόν επίπεδη, μειώνοντας τα μακροπρόθεσμα επιτόκια και αυξάνοντας τα βραχυπρόθεσμα. 

Την πολιτική της ποσοτικής σύσφιξης (QT) εφαρμόζει επίσης η ΕΚΤ. Αρα και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα μπορούσε να την τερματίσει πριν πάει σε πιο δραστικές λύσεις. 

Κοντολογίς, το πιο πιθανό σενάριο σε περίπτωση που ο πρόεδρος Τραμπ με τη Fed και η ΕΚΤ αποτύχουν να μειώσουν τα μακροπρόθεσμα επιτόκια είναι ο τερματισμός του QT, κατά την άποψή μας.