Νίκος Αυλώνας: Funds και επενδυτές «ψηφίζουν» τα ESG κριτήρια

Το Κέντρο Αειφορίας CSE κλείνει φέτος είκοσι χρόνια ενεργούς δράσης στο χώρο της «βιωσιμότητας» έχοντας επιτύχει πολύ σημαντικό αποτύπωμα τόσο στην Ελλάδα, όσο και σε πολλές άλλες χώρες του εξωτερικού.

Ο πρόεδρος και ιδρυτής του  Κέντρο Αειφορίας CSE μιλά στο Euro2day.gr για τις τελευταίες εξελίξεις και για το περιβάλλον που διαμορφώνεται στις δύο άκρες του Ατλαντικού για τα ESG κριτήρια μετά την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ.

Όπως σημειώνει, «ζούμε μια εποχή αναδιαμόρφωσης του ESG πλαισίου, όπου η Ευρώπη επιμένει στη θεσμική ωριμότητα και οι ΗΠΑ κινούνται με γνώμονα τις δυνάμεις της αγοράς», συμπληρώνοντας πως «τα μεγάλα funds και οι επενδυτές συνεχίζουν να ενσωματώνουν ESG κριτήρια, γιατί αναγνωρίζουν ότι η βιωσιμότητα συνδέεται με τον επιχειρηματικό κίνδυνο και την αξία».

Σε ότι αφορά την Ελλάδα, ο Νίκος Αυλώνας διαπιστώνει αξιοσημείωτα βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση, επισημαίνοντας ωστόσο μια σειρά διαρθρωτικών προκλήσεων που πρέπει να αντιμετωπιστούν. Τέλος, προχωρά σε έναν σύντομο απολογισμό της 20ετούς πορείας της εταιρείας του σε Ελλάδα και εξωτερικό.

Κύριε Αυλώνα, πώς διαμορφώνεται σήμερα το περιβάλλον των ESG κριτηρίων στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ;

Βρισκόμαστε σε μια περίοδο αλλαγών για τα ESG, όπου η Ευρώπη και οι ΗΠΑ ακολουθούν διαφορετικές κατευθύνσεις. Στην Ευρώπη, το νέο Omnibus πακέτο επιχειρεί να απλοποιήσει το υφιστάμενο πλαίσιο, μειώνοντας την πολυπλοκότητα των νομοθεσιών CSRD και της CSDDD, αλλά χωρίς να υπονομεύσει τη διαφάνεια και τη λογοδοσία. Πρόκειται για μια ισορροπία ανάμεσα στην εφαρμοσιμότητα  και τη φιλοδοξία: Λιγότερη πολυπλοκότητα, αλλά με σαφή διατήρηση του ευρωπαϊκού ηγετικού ρόλου στα ESG κριτήρια παγκοσμίως.

Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, οι πρόσφατες δηλώσεις του προέδρου Τραμπ δείχνουν μια διαφορετική νοοτροπία. Η κριτική του προς τη βιωσιμότητα και τα ESG κριτήρια ως «εμπόδια για την ανάπτυξη» εκφράζει μια πολιτική σχετικής απορρύθμισης που μπορεί να επηρεάσει προς το παρόν την αμερικανική προσέγγιση σε περιβαλλοντικά ζητήματα. Ωστόσο, η αγορά φαίνεται να κινείται αντίθετα· τα μεγάλα funds και οι επενδυτές συνεχίζουν να ενσωματώνουν ESG κριτήρια, γιατί αναγνωρίζουν ότι η βιωσιμότητα συνδέεται με τον επιχειρηματικό κίνδυνο και την αξία.

Συνολικά, ζούμε μια εποχή αναδιαμόρφωσης του ESG πλαισίου, όπου η Ευρώπη επιμένει στη θεσμική ωριμότητα και οι ΗΠΑ κινούνται με γνώμονα τις δυνάμεις της αγοράς. Για τις επιχειρήσεις, το στοίχημα είναι να μείνουν συνεπείς στις αρχές της βιωσιμότητας, ανεξαρτήτως πολιτικών κύκλων ή ρυθμιστικών αλλαγών δεδομένου ότι η Βιώσιμη Ανάπτυξη είναι διαχρονικά μια δομική αλλαγή του υπάρχοντος οικονομικού κατεστημένου.

Ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ελληνικές επιχειρήσεις στην εφαρμογή της βιώσιμης ανάπτυξης;

Η Ελλάδα έχει κάνει αξιοσημείωτα βήματα, αλλά εξακολουθεί να αντιμετωπίζει διαρθρωτικές προκλήσεις. Πρώτον, πολλές επιχειρήσεις εξακολουθούν να αντιλαμβάνονται το ESG ως κόστος συμμόρφωσης και όχι ως επένδυση. Αυτή η οπτική πρέπει να αλλάξει. Η βιωσιμότητα είναι συνώνυμη με την ανθεκτικότητα, τη φήμη και την πρόσβαση σε χρηματοδότηση. Ήδη οι τράπεζες και τα funds αξιολογούν τις εταιρείες με βάση ESG κριτήρια για τη χορήγηση δανείων και επενδύσεων.

Δεύτερον, υπάρχει έλλειψη εξειδικευμένων γνώσεων στα ηγετικά και  μεσαία στελέχη. Πολλές εταιρείες έχουν θέληση αλλά δεν διαθέτουν το know-how να μετατρέψουν τη θεωρία σε στρατηγική. Εκεί έρχεται η σημασία της εκπαίδευσης, κάτι που το CSE υπηρετεί με συνέπεια τα τελευταία είκοσι χρόνια.

Τρίτον, η πράσινη μετάβαση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων αποτελεί πρόκληση. Οι μικρότερες επιχειρήσεις χρειάζονται καθοδήγηση και εργαλεία για να ευθυγραμμιστούν με τα ESG πρότυπα. Εάν η Ελλάδα θέλει να παραμείνει ανταγωνιστική στην ευρωπαϊκή αγορά, πρέπει να υποστηρίξει συστηματικά τις επιχειρήσεις σε αυτή τη μετάβαση, με κίνητρα, τεχνική βοήθεια και εκπαίδευση.

Τέλος, δεν πρέπει να ξεχνάμε το ανθρώπινο στοιχείο. Η βιωσιμότητα δεν είναι μόνο τεχνική υπόθεση: Είναι θέμα αξιών, κουλτούρας και ηγεσίας. Και η Ελλάδα έχει εξαιρετικό ανθρώπινο δυναμικό που, με τη σωστή υποστήριξη, μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην πράσινη οικονομία της Ευρώπης.

Το Κέντρο Αειφορίας (CSE) γιορτάζει φέτος 20 χρόνια δράσης. Ποιο θεωρείτε ότι είναι το αποτύπωμά του στην Ελλάδα και διεθνώς;

Όταν ξεκινήσαμε το Κέντρο Αειφορίας CSE το 2005, η λέξη «βιωσιμότητα» ήταν σχεδόν άγνωστη στο ελληνικό επιχειρηματικό λεξιλόγιο. Είχαμε το όραμα να δημιουργήσουμε έναν οργανισμό που θα γεφύρωνε τη θεωρία με την πράξη, βοηθώντας τις επιχειρήσεις να κατανοήσουν ότι η εταιρική υπευθυνότητα και Βιώσιμη Ανάπτυξη είναι στρατηγικό εργαλείο και όχι επικοινωνιακό πρόσχημα. Σήμερα, δύο δεκαετίες μετά, μπορούμε να πούμε ότι έχουμε συμβάλει ουσιαστικά στη διαμόρφωση της ESG κουλτούρας στην Ελλάδα και σίγουρα  διεθνώς ειδικά στις ΗΠΑ. Καναδά, Ευρώπη, Μέση Ανατολή και Ασία. Έχουμε εκπαιδεύσει και πιστοποιήσει πάνω από 10.000 επαγγελματίες σε περισσότερες από 90 χώρες, έχουμε συνεργαστεί με ηγετικούς οργανισμούς όπως τα Ηνωμένα Έθνη, η NASA, η Lloyd’s Banking Group, η κυβέρνηση του Dubai, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και παρείχαμε συμβουλευτικές υπηρεσίες σε εταιρείες και οργανισμούς που αντιπροσωπεύουν πάνω από 15% του παγκόσμιου ΑΕΠ.

Ειδικά στην Ελλάδα, το Κέντρο Αειφορίας (CSE) που ξεκίνησε ως Ελληνική εταιρεία και στη συνέχεια διεθνοποιήθηκε υπήρξε πρωτοπόρα:

• Εισήγαγε πρώτο τη μεθοδολογία GRI Reporting.
• Ανέπτυξε εξειδικευμένα εργαλεία για ESG Ratings και Δείκτες Αντίκτυπου.
• Ενίσχυσε τη σύνδεση μεταξύ βιώσιμης ανάπτυξης και ανταγωνιστικότητας μέσω ερευνών που γίνονται συστηματικά για περισσότερα από 10 έτη.
• Εκπαίδευσε και πιστοποίησε τους πρώτους επαγγελματίες Βιώσιμης Ανάπτυξης

Αυτό που με χαροποιεί ιδιαίτερα είναι ότι πλέον βλέπουμε νέες γενιές επαγγελματιών που έχουν χτιστεί πάνω σε αυτή τη γνώση. Το CSE δεν είναι απλώς ένας οργανισμός – είναι μια σχολή σκέψης που προωθεί τη βιωσιμότητα με επιστημονική τεκμηρίωση και επιχειρηματικό ρεαλισμό.

Στον τομέα της εκπαίδευσης στελεχών επιχειρήσεων, ποια είναι η συμβολή του Κέντρου Αειφορίας (CSE);

Η εκπαίδευση αποτελεί τον πυρήνα της αποστολής μας. Πιστεύουμε ότι χωρίς κατάλληλη κατάρτιση, το ESG παραμένει ανεφάρμοστη  θεωρία. Μέσα από το Certified Sustainability (ESG) Practitioner Program, το οποίο υλοποιούμε διεθνώς -από τη Νέα Υόρκη και το Λονδίνο μέχρι τη Σιγκαπούρη και το Τόκιο- έχουμε εκπαιδεύσει πάνω από 10.000 στελέχη από επιχειρήσεις, οργανισμούς και πανεπιστήμια. Η επιτυχία αυτού του προγράμματος έγκειται στη συνδυαστική του προσέγγιση: διδάσκουμε θεωρία, αλλά με πρακτική εφαρμογή. Παράλληλα, επεκτείνουμε συνεχώς το portfolio μας μέσω της Sustainability Academy, προσθέτοντας νέα AI courses όπως AI for Business (AIBIZ) και Generative AI for Business. Θεωρούμε ότι η τεχνητή νοημοσύνη είναι το επόμενο εργαλείο του ESG επαγγελματία, βοηθώντας στη λήψη αποφάσεων με βάση δεδομένα και στη βελτιστοποίηση των διαδικασιών αναφοράς. Η φιλοσοφία μας είναι απλή: γνώση με πρακτική αξία.