Η μάχη σε διπλό ταμπλό απέναντι στην πανδημία

Πώς τα πήγε η Ελλάδα στον αγώνα εναντίον της Covid μέχρι σήμερα τόσο στο ευρωπαϊκό όσο και στο παγκόσμιο επίπεδο; H απάντηση σε αυτό το ερώτημα έχει δύο σκέλη. Το επιδημιολογικό (αποτελεσματικότητα των μέτρων όσον αφορά π.χ. θνησιμότητα) και το οικονομικό (κόστος των μέτρων μετρούμενο σε μεταβολή του ΑΕΠ).

Και τα δύο αυτά σκέλη είναι αναγκαία. Η μείωση του ΑΕΠ συνήθως σημαίνει κλείσιμο επιχειρήσεων, ανεργία, αύξηση εγκληματικότητας, μείωση δημοσίων δαπανών (υγεία, παιδεία κ.λπ.) -που με τη σειρά τους μεταφράζονται μεσοπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα σε απώλεια ζωών.

Στο ευρωπαϊκό πλαίσιο, τα ελληνικά μέτρα της «αυστηρής καραντίνας» υπήρξαν απόλυτα επιτυχημένα σε επιδημιολογικό επίπεδο (18 νεκροί σε 1 εκατομμύριο άτομα) και πολύ λιγότερο επιτυχημένα σε οικονομικό επίπεδο, αν επαληθευτεί η πρόβλεψη του ΔΝΤ για ύφεση 10%, που θα είναι από τις μεγαλύτερες στην Ευρώπη.

Η Ελλάδα σε σχέση με τις περισσότερες άλλες ευρωπαϊκές χώρες είχε πολύ μικρό αριθμό νεκρών, απειλείται όμως με μεγαλύτερες απώλειες ΑΕΠ. Αν περιλάβουμε και τις δύο συνισταμένες, τότε μόνο η Κύπρος (16 νεκροί ανά 1 εκατομμύριο, 6,5% μείωση του ΑΕΠ), η Σλοβακία (5 νεκροί, -6.2%) και η Λετονία (16 νεκροί, -8.6%) παρουσιάζουν καλύτερο συνολικό προφίλ από το ελληνικό.

Αν τώρα περιλάβουμε χώρες που βρίσκονται στο ίδιο περίπου επίπεδο επιδημιολογικών αποτελεσμάτων με την Ελλάδα όπως η Μάλτα (20 νεκροί) και το Μαυροβούνιο (19 νεκροί), το οικονομικό τους προφίλ είναι καλύτερο (-2,8%,, -9% αντίστοιχα) από το ελληνικό.

Από την άλλη πλευρά, οι μόνες χώρες που παρουσιάζουν χειρότερο τόσο επιδημιολογικό όσο και οικονομικό προφίλ από την Ελλάδα είναι η Γαλλία (457 νεκροί,-12,5%), η Ιταλία (575, -12,8%) η Ισπανία (607,-12,8%) και η Αγγλία (647, -10.2%). Οι άλλες χώρες της ΕΕ παρουσιάζουν γενικώς χειρότερες επιδημιολογικές επιδόσεις από την Ελλάδα, όμως μικρότερες οικονομικές ζημιές.

Τα πράγματα αλλάζουν αν μεταφερθούμε σε παγκόσμιο επίπεδο και συγκρίνουμε τις επιδόσεις της Ελλάδας (και κατ’ επέκταση των ευρωπαϊκών χωρών) με αυτές χωρών της ΝΑ Ασίας/Ωκεανίας. Εδω τόσο στο επιδημιολογικό όσο και στο οικονομικό επίπεδο υπερέχουν οι ασιατικές χώρες. Πρόκειται για κράτη όπως η Ινδία (13 νεκροί ανά ένα εκατομμύριο κατοίκους, ύφεση 4,5%), η Ιαπωνία (8, -5,8%) η Ινδονησία (11, -0.3%), η Σρι Λάνκα (0,5 , -0.5%), η Μαλαισία (4, -3%), οι Φιλιππίνες (12, -3,6%), η Νότια Κορέα (6, -2,1% ), Σιγκαπούρη (4, -3,5%), Ταϋλάνδη (0,8, -7,7%), Μιανμάρ (0,1, -1,8%) η Νέα Ζηλανδία (4, -7.2% ) και η Αυστραλία (4, -4,5%).

Τέλος, μας λένε άραγε τα στοιχεία τίποτα σχετικά με ποια πολιτική είναι προτιμητέα, δηλαδή, της «σκληρής» κοινωνικής αποστασιοποίησης βασισμένης σε καραντίνες και πρόστιμα ή της «χαλαρής» κοινωνικής αποστασιοποίησης βασισμένης στη βούληση των ατόμων; Μάλλον οχι.

H Σουηδία (532 νεκροί ανά ένα εκατομμύριο, -6,8%) που ακολούθησε το «χαλαρό» μοντέλο, είχε χειρότερες συνολικές επιδόσεις από τις γείτονες χώρες όπως η Δανία (105, -6,5%) και η Νορβηγία (46, -6,3%) που ακολούθησαν το «σκληρό» μοντέλο. Από την άλλη πλευρά, η Σουηδία είχε καλύτερες επιδόσεις από άλλες χώρες που ακολούθησαν το «σκληρό» μοντέλο όπως η Ιταλία, η Γαλλία και η Βρετανία.

Αν μεταφερθούμε τώρα στη ΝΑ Ασία/Ωκεανία, αναμφισβήτητο αστέρι είναι η Ιαπωνία, που ακολούθησε το «χαλαρό» μοντέλο κοινωνικής αποστασιοποίησης που βασιζόταν εξ ολοκλήρου σε «συστάσεις» στον πληθυσμό και ποτέ στον καταναγκασμό. Και εδώ, ωστόσο, τα πράγματα δεν είναι σαφή καθόσον ίσως το πιο επιτυχημένο κράτος στη Νοτιανατολική Ασία, η Σιγκαπούρη, ακολούθησε ένα «σκληρό» μοντέλο κοινωνικής αποστασιοποίησης.

Υπάρχει, όμως, ένα στοιχείο που προβάλλει με σαφήνεια από τα στοιχεία που έχουν δει μέχρι σήμερα το φως της δημοσιότητας. Οτι η αντιμετώπιση του ιού υπήρξε πολύ πιο επιτυχημένη στις χώρες της ΝΑ Ασίας σε σχέση με την Ευρώπη. Αν τώρα αυτό οφείλεται στις διαφορετικές πολιτισμικές αξίες των κατοίκων, σε κάποιο γονίδιο, στο γεγονός ότι ποτέ δεν φορούν τα παπούτσια μέσα στο σπίτι ή σε κάποιο άλλο λόγο, αυτό υποθέτω θα το μάθουμε στο μέλλον.

Υ.Γ. Τα στοιχεία για τον αριθμό των νεκρών προέρχονται απο το worldometer. Για τη μείωση στο ΑΕΠ, από τις προβλέψεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.