Υπάρχει λύση και (τώρα) είναι στα χέρια μας!

Σωθήκαμε και τώρα είναι η ώρα των μεταρρυθμίσεων. Δεν χρειάζονται 20 χρόνια για να ορθοποδήσει η Ελλάδα. Περιμένουμε ανάπτυξη 1%-1,5% το 2012 και άνω του 3% από το 2013. Τα καλύτερα βρίσκονται μπροστά!

Δημοσιεύθηκε: 26 Ιουλίου 2011 - 07:47

του Αριστείδη Μπιτζένη*

Υπάρχει λύση και (τώρα) είναι στα χέρια μας!

Τώρα είναι η ώρα των μεταρρυθμίσεων, των αλλαγών, των μέτρων ανάπτυξης. Τώρα όμως μόνο με αυτοκτονία και με πολλά αυτογκόλ μπορούμε πλέον να χρεοκοπήσουμε.

Λέγαμε ότι η θεραπεία-σοκ θέλει χρόνο για να δείξει τα αποτελέσματά της και χρειάζεται τεράστια οικονομική βοήθεια σε όλα τα στάδια των μεταρρυθμίσεων. Τονίζαμε ότι πρέπει να δίνονται δάνεια από την Ευρωπαϊκή Ένωση, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το ΔΝΤ, με σκοπό να εξυπηρετούμε τα παλιά μας χρέη και μάλιστα με ευνοϊκότερα επιτόκια από ό,τι ήδη έχουμε, επειδή είμαστε μέλος της Ε.Ε. και της ΟΝΕ και εφαρμόζουμε το μοντέλο της θεραπείας-σοκ.

To μοντέλο αυτό, όσον αφορά στη θεωρητική πλευρά, αναφέρει πως πρέπει να δίνεται οικονομική βοήθεια καθ' όλη τη διάρκεια της εφαρμογής του και μάλιστα θα έπρεπε να εφαρμόζεται υπό δύο όρους: σημαντική υποτίμηση του εγχώριου νομίσματος -ώστε να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα της χώρας- και ύπαρξη μεγάλων δημοσιονομικών ελλειμμάτων, ώστε να ενισχύονται η ανταγωνιστικότητα της χώρας και η ανάπτυξή της. Τα δύο τελευταία, όμως, η Ελλάδα δεν μπορεί να τα εφαρμόσει ως μέλος της ΟΝΕ.

Άρα, πρέπει όλοι μας να καταλάβουμε, ειδικοί και μη, ότι δεν είναι επαιτεία η ανάγκη συνεχούς τροφοδότησης οικονομικής βοήθειας προς τη χώρα μας, αλλά είναι υποχρέωση των μελών της Ε.Ε., της ΟΝΕ και του ΔΝΤ, ώστε η πιστή εφαρμογή μιας θεραπείας-σοκ να συνοδεύεται από σημαντική οικονομική βοήθεια σε όλα τα στάδια της οικονομικής μεταρρύθμισης που πραγματοποιείται στην Ελλάδα. Αυτήν τη σημαντική οικονομική βοήθεια συμφωνήθηκε πλέον ότι θα τη λάβουμε.

Φωνάζαμε, ίσως μόνοι μας μέχρι τώρα, ως μια μειοψηφική, αισιόδοξη φωνή, ότι μέτρα και μακροοικονομικά εργαλεία υπάρχουν και είναι εύκολη η σωτηρία μας εφόσον είναι μια πολιτική απόφαση των Ευρωπαίων. Αυτό έγινε, αλλά τώρα αρχίζουν τα δύσκολα. Τώρα έχουμε βοήθεια, έχουμε ρευστότητα, δεν φοβόμαστε τα κερδοσκοπικά παιχνίδια, δεν έχουμε δικαιολογίες, έχουμε χρόνο…

Ελπίζω ότι θα έχουμε και βούληση να κάνουνε τις διαρθρωτικές αλλαγές, τις ιδιωτικοποιήσεις, το άνοιγμα των αγορών, τη φορολογική μεταρρύθμιση, τη μείωση του ΦΠΑ, τη μείωση των φορολογικών συντελεστών και αρκετά άλλα, ώστε να έχουμε μείωση του ποσοστού της παραοικονομίας και αρκετά αναπτυξιακά μέτρα, ώστε το ποσοστό χρέος προς ΑΕΠ και έλλειμμα προς ΑΕΠ να βελτιωθεί σημαντικά.

Ένα πράγμα που ίσως δεν έχει γίνει αντιληπτό ακόμη, ενδεχομένως και σε ειδικούς, είναι το γεγονός ότι η επιμήκυνση δανείων με πληθωριστικούς και αναπτυξιακούς όρους θα φέρει τρομερή ελάφρυνση του χρέους σε πραγματικούς όρους και φυσικά όχι σε ονομαστικούς, σε βάθος χρόνου.

Υπολογίζουμε ότι σε βάθος χρόνου από την επιμήκυνση των δανείων και με όρους ανάπτυξης 2% - 3% και αντίστοιχο πληθωρισμό, στο μέγιστο της επιμήκυνσης, το χρέος μας θα είναι κοντά στο 70% - 80% επί του ΑΕΠ.

Τι λέγαμε, τι έλεγαν, τι έγινε

Προτείναμε επανειλημμένως μέτρα από το πρώτο τρίμηνο του 2010, τα οποία υιοθετήθηκαν τον Ιούλιο του 2011. Κατηγορηθήκαμε ως γραφικοί, ως άνθρωποι που δεν έχουμε σχέση με την πραγματικότητα, ως μειοψηφία, άρα και ως άνθρωποι που δεν ξέρουμε να εκτιμούμε την πραγματικότητα, ως υπεραισιόδοξοι, άρα εκτός πραγματικότητας.

Μας έλεγαν ότι δεν βλέπουμε και δεν ακούμε όλους τους νομπελίστες που μιλούν για χρεοκοπία της Ελλάδας; Δεν βλέπουμε τα spreads που έφθασαν τις 2.000, ή τα CDSs που έφθασαν τις 3.000;

Μας έλεγαν ότι δεν βλέπουμε πως είμαστε πρώτοι υποψήφιοι για χρεοκοπία σε όλο τον κόσμο, με ποσοστό πιθανότητας κοντά στο 90%; Ποιοι είμαστε εμείς να αγνοούμε όλα αυτά; Είναι δυνατόν οι πολλοί να μην ξέρουν και να ξέρουμε εμείς οι λίγοι, ο ένας, ο νεαρός οικονομολόγος;

Τώρα, σκεφτόμαστε πόσο εύστοχοι ήμασταν με το άρθρο μας στο euro2day με τίτλο "Φτάνει πια η τρομολαγνεία και η χρεοκοπολαγνεία!".

Τον Μάρτιο είχαμε καταλήξει: "Συμπερασματικά, υπομονή. Τα καλύτερα έπονται".

Ζητήσαμε 8 πράγματα τότε:

"Πρώτον, ζητάμε επιμήκυνση του δανείου, που πήραμε (και θα πάρουμε).

Δεύτερον, το 4,5% και το 5% του επιτοκίου των 110 δισ. να μειωθεί έστω και κατά μισή μονάδα…

Τρίτον, το σύμφωνο ανταγωνιστικότητας, ενίσχυσης της ανάπτυξης και της απασχόλησης αλλά και της σύγκλισης των οικονομιών στο πλαίσιο της ΟΝΕ…

Τέταρτον, το προσωρινό ταμείο -μηχανισμός- που συστάθηκε για βοήθεια στο πλαίσιο της Ε.Ε. ζητάμε να αγοράζει από τη δευτερογενή αγορά ομόλογα στις τρέχουσες τιμές, οι οποίες έχουν σημαντικό discount…. και αυτά στη λήξη τους να δοθούν στην Ελλάδα στην αξία όπου αγοράστηκαν και όχι στην ονομαστική τους αξία, έτσι ώστε η χώρα να έχει με αυτόν τον τρόπο έκπτωση στο δημόσιο χρέος της….

Πέμπτον, ζητάμε να αναθεωρηθούν ο ρόλος και η σημαντικότητα των επενδυτικών οίκων, οι οποίοι έχει αποδειχθεί περίτρανα ότι είναι οίκοι κερδοσκοπίας.

Έκτον, ζητάμε ο προσωρινός μηχανισμός αλλά και ο μόνιμος να ενισχυθούν από τις χώρες της Ε.Ε. που έχουν την οικονομική δύναμη…

Έβδομον, ζητάμε το ευρωομόλογο ως εργαλείο μακροοικονομικής πολιτικής, που θα σταθμίσει τους κινδύνους που διέπουν την οικονομική κατάσταση κάθε χώρας και θα προσφέρει τη δυνατότητα σε κάθε κράτος να δανείζεται με ευνοϊκά επιτόκια.

Όγδοο, ζητάμε να δημιουργηθεί ένα πανευρωπαϊκό όργανο διαχείρισης χρέους, το οποίο θα αναλαμβάνει να εκδίδει κρατικά ομόλογα εκ μέρους των χωρών-μελών της ευρωζώνης και με αυτόν τον τρόπο θα διασφαλίζει ότι καμία χώρα δεν θα πτωχεύσει..

Εσείς, οι αναγνώστες, μπορείτε να κρίνεται τι έγινε από όλα αυτά.

Στις αρχές του 2010, είχαμε πει πως εμείς πρέπει να αναζητήσουμε καλύτερους όρους πλέον με τη συνδρομή των οργανισμών - ενώσεων (ΕΚΤ - Ε.Ε. - ΔΝΤ - ΟΝΕ). Το υψηλό επιτόκιο σημαίνει υψηλό ρίσκο. Αν η ΕΚΤ και η ΟΝΕ αναλάβουν τη δημοσιονομική κηδεμονία μας, έστω και χωρίς τη λύση του ευρωομολόγου, τότε η λύση να πάμε σε καλύτερους όρους επιτοκίου και χρονικού ορίζοντα εξόφλησης (επιμήκυνση του χρονικού ορίζοντα του χρέους μας) με τη σφραγίδα της ΟΝΕ, της ΕΚΤ, της Ε.Ε. και του ΔΝΤ θα δώσει την οριστική λύση για την Ελλάδα...

Σίγουρα, όμως, πρέπει να τονιστεί ότι λείπουν τα μέτρα που θα βοηθήσουν την ανάπτυξη, την απορρόφηση ευρωπαϊκών κονδυλίων, που θα βοηθήσουν εν τέλει την ίδια την αγορά και την επιχειρηματικότητα, και σίγουρα λείπουν τα μέτρα καταπολέμησης της γραφειοκρατίας, καθώς και μέτρα ένταξης της παραοικονομίας στο ΑΕΠ, επομένως σίγουρα εδώ η κυβέρνηση έχει δείξει τρομερή αδυναμία και έχει καθυστερήσει χρονικά.

Στις αρχές του 2011, σε ένα άρθρο μας, με έναν εξίσου επιτυχημένο τίτλο στο euro2day, "Η Ελλάδα μπορεί να ελπίζει!", είχαμε αναφέρει:

"Το πρόβλημα της Ελλάδας δεν είναι η αποπληρωμή του χρέους, αλλά η εξυπηρέτηση του χρέους της σε ετήσια βάση... Πέρα από εσωτερικούς παράγοντες, υπάρχει και η λύση που μπορεί να έρθει από την ΟΝΕ με την επιμήκυνση όλων των δανείων μας και των 110 δισ. αλλά και των υπόλοιπων 2/3 των δανείων μας, με ευνοϊκά επιτόκια κάτω του 5%... η Ελλάδα έχει το πλεονέκτημα να μην έχει μεγάλο ιδιωτικό χρέος (το συνολικό είναι κάτω του 200%).

Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να κοιτάμε και το συνολικό χρέος (ιδιωτικό και κυβερνητικό) μιας χώρας όταν το ιδιωτικό από μόνο του συνέβαλε στην τρομερή ανάπτυξη, η οποία εμφανίστηκε σε κάποιες χώρες όπως η Ιρλανδία, το Ηνωμένο Βασίλειο, το Λουξεμβούργο, με αποτέλεσμα να έχουμε κοντά στο 4.000% συνολικό χρέος προς ΑΕΠ για το Λουξεμβούργο, κοντά στο 1.000% για την Ιρλανδία, κοντά στο 500% για την Ολλανδία, κοντά στο 400% για το Ηνωμένο Βασίλειο κ.λπ.

Όσο και να ακούγεται παράδοξο, το να συμμαζέψεις το κυβερνητικό χρέος είναι πιο εύκολο από ό,τι το ιδιωτικό χρέος... Κάθε κρίση έχει ένα τεράστιο ποσοστό γενεσιουργού αιτίας στην κακή ψυχολογία, που αυτή αμέσως πρέπει να αλλάξει.

Ο τουρισμός στην Ελλάδα το 2011 πρέπει με κάθε τρόπο και με κάθε μέσο να δώσει το σημάδι ανάκαμψης όλης της ελληνικής οικονομίας, πρέπει να βοηθηθεί με κάθε τρόπο η ελληνική ναυτιλία και ιδίως η επιβατηγός ναυτιλία, η οποία έχει αφεθεί στο έλεος του Θεού".

Τέλος, στις αρχές Ιουνίου είχαμε αναφερθεί … στις αγορές ελληνικών ομολόγων από τη δευτερογενή αγορά είτε από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, είτε από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό, είτε, επίσης, από οποιονδήποτε άλλον μηχανισμό, που θα αγοράζει ομόλογα στις τρέχουσες τιμές, που έχουν σημαντικότατο discount, και αυτά κάποια στιγμή θα μας δοθούν σε αυτές τις σημαντικά μειωμένες τιμές ως δώρο των επιτυχημένων μεταρρυθμίσεων… Προτείναμε την "αποσυμφόρηση", τη σημαντική μείωση του συνολικού κρατικού μας χρέους.

Προτείναμε ότι πρέπει να εφαρμοστούν μέτρα κατά της κερδοσκοπίας και κατά των οίκων αξιολόγησης, προτείναμε το ευρωομόλογο και ένα πανευρωπαϊκό όργανο διαχείρισης χρέους… Προτείναμε το ευρωομόλογο ως λύση, προτείναμε την επιμήκυνση και τη μείωση του επιτοκίου, προτείναμε μέτρα ανάπτυξης και απορρόφησης των ευρωπαϊκών κονδυλίων.

Αναφέραμε πιθανή ανάμιξη της Γερμανίας στην κρίση χρέους στη νότια Ευρώπη, επειδή ίσως ευνοεί τη χώρα αυτή η συγκεκριμένη κατάσταση, και επιχειρηματολογήσαμε υπέρ του ότι η κρίση χρέους και δημοσιονομικής απειθαρχίας στην ευρωζώνη είναι ευνοϊκή συνθήκη για τη μη κατάρρευση της αμερικανικής οικονομίας και του αμερικανικού δολαρίου.

Το πρόβλημα είναι η εξυπηρέτηση του ελληνικού χρέους σε ετήσια βάση και όχι η αποπληρωμή του χρέους. Δεν υπάρχει κράτος στον κόσμο που δεν έχει σημαντικό κρατικό χρέος. Το θέμα που τίθεται είναι η πιστοληπτική του ικανότητα για την εξυπηρέτησή του αλλά και το μέγεθος της σκιώδους οικονομίας στη χώρα αυτή.

Είχαμε πει ότι πρέπει να γίνει κατανοητό πως αυτές οι λύσεις δεν θα μας δοθούν και δεν θα πραγματοποιηθούν αν η Ελλάδα δεν κάνει βήματα προς τα εμπρός, ώστε να διορθώσουμε τα λάθη του παρελθόντος, ώστε να έρθουν να μας επιβραβεύσουν για την προσπάθειά μας βάζοντας στο τραπέζι τις λύσεις και τα μακροοικονομικά εργαλεία που πάντοτε υπήρχαν ως τρόπος τακτοποίησης και λύσης του ελληνικού προβλήματος

Τονίσαμε επανειλημμένως… Λύσεις υπάρχουν πάρα πολλές. Πάντοτε ήταν στο τραπέζι και πάντοτε θα είναι στο τραπέζι. Δεν πραγματοποιούνται, παρόλο που αναφερόμαστε σε αυτές από τις αρχές του 2010, δηλαδή ενάμιση χρόνο πριν, και γινόμαστε… γραφικοί.

Τονίσαμε σε άρθρο μας στις αρχές Ιουνίου πως με τις λύσεις που προτείνουμε δεν χρειάζονται ούτε τρία χρόνια για να ορθοποδήσει η Ελλάδα και να επανέλθει η αισιοδοξία σε όλους τους Έλληνες πολίτες (δεν διστάζουμε να γράψουμε κάτι τέτοιο). Την ίδια στιγμή, ακούγονταν φωνές πλειοψηφίας για 20 - 30 χρόνια για να ορθοποδήσει η Ελλάδα.

Θα περιμένουμε εκ του αποτελέσματος να δούμε πότε η Ελλάδα θα περάσει σε ανάπτυξη. Εμείς περιμένουμε οριακή κοντά στο 1% - 1,5% το 2012 και πολύ σημαντική άνω του 3% το 2013.

Συνεχίζουμε να φωνάζουμε: τα καλύτερα έπονται.

* O κ. Αριστείδης Μπιτζένης είναι Επίκουρος Καθηγητής στο Πανεπιστήµιο Μακεδονίας, Τµήµα Διεθνών Ευρωπαϊκών Σπουδών

* Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τον αρθρογράφο; Τι γνώμη έχετε;

To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.