Η Λευκορωσία και η Ευρώπη που ξυπνάει

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Η απόφαση των 27 Ευρωπαίων ηγετών, χθες βράδυ, να εντείνουν τις κυρώσεις τους έναντι της Λευκορωσίας, υπό το φως της κρατικής αεροπειρατείας στην οποία αυτή ενεπλάκη, επιβεβαιώνει δύο τινά: πρώτον, ότι η ΕΕ εμμένει στην προάσπιση δημοκρατικών αρχών και αξιών και δεύτερον, ότι παραμένει ως ενεργός παίκτης στη διεθνή σκηνή. Στοιχεία που είχαν αμφότερα αμφισβητηθεί εσχάτως, υπό το φως της στάσης της έναντι της Ουγγαρίας αλλά και της Τουρκίας, αντιστοίχως. 

Για την ακρίβεια, οτιδήποτε λιγότερο εκ μέρους της ΕΕ θα συνιστούσε μία σαφή έκπτωση από τις  αρχές επί των οποίων και η ίδια εδράζεται, θέτοντας έτσι εν αμφιβόλω την περαιτέρω πορεία της αλλά και τον ρόλο της στη διεθνή σκηνή.  

Αντίθετα, η κατηγορηματική καταδίκη της σύλληψης του Λευκορώσου δημοσιογράφου και αντιφρονούντα Ραμάν Πρατάσεβιτς και της συνοδού του, Σοφία Σαπέγκα και η απαίτηση της άμεσης απελευθέρωσής τους που διατύπωσαν οι 27 καθώς και η επιβολή σειράς κυρώσεων, στο επίκεντρο των οποίων βρίσκεται ο ουσιαστικός αεροπορικός αποκλεισμός της Λευκορωσίας, συνιστούν μία άμεση, σαφή και έμπρακτη απάντηση στην πρωτοφανή κρατική αεροπειρατεία στην οποία προχώρησε χθες το πρωί η κυβέρνηση του Μινσκ. 

Ακόμη και σημειολογικά, πέραν της προφανούς πολιτικής της σημασίας, η απόφαση να αποκλειστούν οι αερογραμμές της Λευκορωσίας από τον ευρωπαϊκό εναέριο χώρο και αντιστοίχως το αίτημα σε ευρωπαϊκές αερογραμμές να μη χρησιμοποιούν τον εναέριο χώρο της Λευκορωσίας καταδεικνύουν ότι εφόσον η ΕΕ αποφασίζει να δράσει, τότε αποτελεί μία ικανή και υπολογίσιμη δύναμη. Στοιχείο που επίσης καταδεικνύεται με την απόφαση άμεσης δρομολόγησης περαιτέρω μέτρων και κυρώσεων, τόσο έναντι προσώπων όσο και στο οικονομικό πεδίο.

Ακριβώς αυτή η απουσία ανάληψης δράσης έναντι κρατών όπως η Τουρκία, που παραβίασαν το διεθνές δίκαιο και τα κυριαρχικά δικαιώματα ή ακόμη και την κυριαρχία κρατών-μελών της ΕΕ, αμαύρωνε την εικόνα της και έθετε εν αμφιβόλω αυτήν την ικανότητά της. Όπως αντίστοιχα, επενεργούσε προς ακριβώς την ίδια κατεύθυνση και η απουσία λήψης μέτρων έναντι των παραβιάσεων του κράτους δικαίου στην Ουγγαρία και την Πολωνία. 

Αν και η ΕΕ -όπως και οι πρόδρομες μορφές της- προσέφεραν στην Ευρώπη τη μακρύτερη περίοδο ειρήνης και ευημερίας στην ιστορία της, θα εξέπιπτε του ρόλου της, ως προασπιστού των θεμέλιων αρχών της, εάν δεν προχωρούσε στην άμεση λήψη μέτρων κατά της Λευκορωσίας. 

Η «τελευταία δικτατορία της Ευρώπης», όπως έχει δικαίως χαρακτηριστεί η Λευκορωσία, τόσο από την Αμερικανίδα πρώην υπουργό Εξωτερικών Κ. Ράις όσο και άλλους, προχώρησε σε μία πρωτοφανή για κρατική οντότητα πράξη αεροπειρατείας. Πολύ απλά, υπερέβη τα εσκαμμένα, ακόμη και για ένα απολυταρχικό καθεστώς, όπως αυτό του αενάως επανεκλεγόμενου (τα τελευταία 27 χρόνια) Α. Λουκασένκο.  

Στον βαθμό που η ευρωπαϊκή αφύπνιση δεν συνιστά ένα μεμονωμένο γεγονός αλλά εντάσσεται σε μία νέα κατάσταση πραγμάτων, το σύνολο των κρατών-μελών, όπως και βεβαίως και η χώρα μας, θα σταθούν ωφελημένα. Αν και ακόμη απέχουμε σημαντικά από το σημείο αυτό, η δυνητική επίδραση που μπορεί να έχει η διατύπωση μίας συλλογικής ευρωπαϊκής φωνής επί ζητημάτων εξωτερικής πολιτικής -και βεβαίως άμυνας -  θα ενίσχυε τους όρους ασφάλειας και ευημερίας όχι μόνον για τους λαούς της Ευρώπης αλλά ολόκληρης της υφηλίου.