Τι το κοινό έχουν η Ελλάδα και η Ιρλανδία εκτός από την κρίση χρέους και την υπαγωγή τους σε προγράμματα διάσωσης που χαρακτηρίζονται από μπόλικη δόση λιτότητας;
Η απάντηση είναι τα «κουρέματα» των ομολόγων, κρατικών στην ελληνική περίπτωση και τραπεζικών στην ιρλανδική, που δεν έγιναν όταν θα έπρεπε. Το ΔΝΤ αναγνωρίζει, ως γνωστόν, ότι το ελληνικό χρέος θα έπρεπε να είχε «κουρευτεί» ευθύς εξαρχής τον Μάιο του 2010.
Σε πρόσφατη έκθεση επιρρίπτει ευθύνες στην ΕΕ για το γεγονός ότι δεν συνέβη για να προστατευθούν τα συμφέροντα των δυτικοευρωπαικών τραπεζών, ασφαλιστικών κ.τλ. που κατείχαν σημαντικές ποσότητες ελληνικών ομολόγων.
Όπως είναι φυσικό, η ΕΕ αρνείται τις κατηγορίες, εγκαλώντας το ΔΝΤ ότι δεν έθεσε ποτέ τέτοιο θέμα εκείνη την περίοδο παρότι οι παροικούντες στην Ιερουσαλήμ γνωρίζουν ότι την άποψη περι κουρέματος «ενστερνιζόταν» ο πρώην επικεφαλής του ΔΝΤ Ντομινίκ Στρος Καν.
Όμως, η Ελλάδα δεν είναι η μοναδική χώρα που έχασε την ευκαιρία να βάλλει σε τάξη τα δημοσιονομικά της με μικρότερες απώλειες σε οικονομικό προϊόν και απασχόληση γιατί δεν «κούρεψε» τα ομόλογά της όταν έπρεπε λόγω αντιδράσεων.
Η Ιρλανδία, η οποία έχει το τρίτο μεγαλύτερο δημόσιο χρέος στην ευρωζώνη μετά την Ελλάδα και την Ιταλία, συγκαταλέγεται στην ίδια κατηγορία. Το δημόσιο χρέος της Ιρλανδίας εκτιμάται ότι θα ανέλθει στο 117% του ΑΕΠ φέτος από 24% το 2007.
Η εκρηκτική άνοδος του ιρλανδικού δημοσίου χρέους που κάνει την αντίστοιχη ελληνική να μοιάζει μικρή τα τελευταία χρόνια οφείλεται στο δανεισμό του δημοσίου για να ανακεφαλαιοποιήσει-αναδιαρθρώσει το ιρλανδικό τραπεζικό σύστημα.
Η άρνηση της ΕΕ και της ΕΚΤ να «κουρευτούν» τα τραπεζικά ομόλογα ανάγκασε την Ιρλανδία να τους αποζημιώσει στο άρτιο, λαμβάνοντας δάνεια.
Ταυτόχρονα, κληρονόμησε τα χαρτοφυλάκια των στεγαστικών δανείων που δημιούργησαν μεγαλύτερες ζημιές, εξαναγκάζοντας την χώρας σε επιπρόσθετο δανεισμό. Αν το ιρλανδικό δημόσιο δεν είχε δανεισθεί τόσα λεφτά για να «σώσει» το τραπεζικό σύστημα, η Ιρλανδία θα είχε πολύ μικρότερο δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ και επομένως η δόση λιτότητας θα ήταν πολύ μικρότερη.
Η ΕΕ και η ΕΚΤ αντιτάχθηκαν στο «κούρεμα» των ομολόγων που είχαν εκδώσει οι ιρλανδικές τράπεζες με το επιχείρημα ότι θα προκαλείτο αναταραχή στα πιστωτικά ιδρύματα της ευρωζώνης. Αρκετά από τα τελευταία κατείχαν ιρλανδικά (unsecured) ομόλογα και θα κατέγραφαν σημαντικές ζημιές. Στην ίδια μοίρα βρίσκονταν μερικές βρετανικές τράπεζες.
Ακόμη μια φορά, όπως στην περίπτωση της Ελλάδας, είχε επικρατήσει η λογική της μη επιβάρυνσης των πιστωτικών ιδρυμάτων των χωρών του πυρήνα της ευρωζώνης και ο φόβος της διάχυσης της κρίσης χρέους σε περισσότερες χώρες.
Ο καθένας μπορεί να φαντασθεί πως αισθάνθηκαν οι περισσότεροι ιρλανδοί, πληροφορούμενοι την πρόσφατη απόφαση των ηγετών των 27 χωρών της ΕΕ με την οποία καθιστούν τους μετόχους, τους ομολογιούχους και τους μεγαλοκαταθέτες συμμέτοχους στα κόστη των μελλοντικών προγραμμάτων διάσωσης και κλεισίματος των τραπεζών.
Δικαιωμένοι; Σίγουρα.
Πικραμένοι; Πιθανό αφού η απόφαση της ΕΕ λήφθηκε με μεγάλη καθυστέρηση.
Αγανακτισμένοι; Ισως γιατί έπρεπε να υπομείνουν τόσα πολλά σηκώνοντας το βάρος των προγραμμάτων διάσωσης αντί των ομολογιούχων.