Μια κατηγορία κάτω, στη ζώνη του "C", εκεί όπου η πτώχευση δεν είναι άγνωστη λέξη, έριξε η Μοοdy's τη βαθμολογία της Ελλάδας, δημιουργώντας νέα δεδομένα για την οικονομία.

Διεθνείς αναλυτές εκτιμούν ότι ύστερα και από αυτήν την εξέλιξη οι επόμενες κινήσεις της Moody's θα έρθουν γρήγορα και θα περιπλέξουν τις προσπάθειες για διευθέτηση του ελληνικού προβλήματος.

Όπως έχει φανεί στο παρελθόν, κάθε φορά όπου οι πολιτικοί καθυστερούν να αποφασίσουν τι θα κάνουν με το ελληνικό πρόβλημα, οι οίκοι αξιολόγησης σπεύδουν να θυμίσουν ότι ο χρόνος είναι πολύτιμος. Οι "Financial Times" σπεύδουν σήμερα να σημειώσουν πως "η σοσιαλιστική κυβέρνηση της χώρας χρειάστηκε το πρωτοφανές διάστημα των 4 εβδομάδων για συνομιλίες ώστε να σχεδιάσει ένα πλάνο συμφωνίας με την Ε.Ε. και το ΔΝΤ".

Τα απόνερα της απόφασης της Moody's (η οποία βλέπει πιθανότητα χρεοκοπίας τουλάχιστον 50% για τη χώρα μας) σήμερα έγιναν αμέσως ορατά. Τα μεγάλα χρηματιστήρια υποχωρούν, το Χ.Α. πιέζεται, τα spreads στο πενταετές ομόλογο σκαρφάλωσαν πάνω από τις 1.900 μονάδες βάσης (ή 19%) και το ασφάλιστρο κινδύνου έφτασε 1.470 μονάδες.

Σύμφωνα με έρευνες, η ανάκτηση κεφαλαίων από χώρες που βρέθηκαν στην κατηγορία "C" και τελικά προχώρησαν σε στάση πληρωμών ή σε "κούρεμα" χρέους κινείται από 18% έως 95%. Συγκεκριμένα:
• Στη βαθμίδα "Caa1", όπου βρίσκεται και η Ελλάδα, το εκτιμώμενο κούρεμα είναι στο 5% - 10% (ανάκτηση κεφαλαίου 90% - 95%).
• Στη βαθμίδα "Caa2" φτάνει το 10% - 20%.
• Στη "Caa3" το ψαλίδι είναι στο 20% - 35%.
• Στη "Ca" κινείται στο 35% - 65%.
• Στη "C" το "κούρεμα" ξεπερνά το 65%.
 
Πρακτικά, όπως υποστηρίζουν αναλυτές, στην περίπτωση της Ελλάδας, και με δεδομένο το υψηλό χρέος, αν οδηγηθεί σε αναδιάρθρωση, το "κούρεμα" που θα απαιτηθεί για να είναι διαχειρίσιμο το υπόλοιπο του χρέους θα είναι κοντά στον μέσο όρο, δηλαδή στο 50%.

Σε κάθε περίπτωση, η υποβάθμιση από τη Moody's έρχεται να υπενθυμίσει πόσο ρευστή είναι η κατάσταση στις αγορές και να βάλει ακόμα μία μεταβλητή στην προσπάθεια της Ε.Ε. να προχωρήσει σε λύση τύπου "πρωτοβουλίας Βιέννης" για τη χώρα. Δηλαδή, να εξασφαλίσει ότι οι κάτοχοι ομολόγων θα δεχθούν να ανταλλάξουν τα ομόλογα που έχουν στη λήξη τους με νέα. Τα δεδομένα μπορεί να μεταβληθούν προς το χειρότερο, δεδομένου ότι οι άλλοι δύο οίκοι βαθμολογούν την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας μία κατηγορία υψηλότερα.


Η υποβάθμιση

Η Moody's μείωσε το rating σε "Caa1" από "Β1", διατηρώντας ταυτόχρονα αρνητικό outlook. Όπως αναφέρει ο οίκος, βλέπει πιθανότητα χρεοκοπίας τουλάχιστον 50%.

Σύμφωνα με τη Moody's, η υποβάθμιση αποδίδεται στους εξής λόγους:

1. Στο αυξημένο ρίσκο ότι η Ελλάδα δεν θα σταθεροποιήσει το χρέος της χωρίς αναδιάρθρωση εξαιτίας:

- Των ολοένα αυξανόμενων προκλήσεων που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση.
- Των εντελώς αβέβαιων προοπτικών ανάπτυξης της χώρας.
- Της παραδοσιακής αδυναμίας επίτευξης των προϋπολογιζόμενων στόχων.

2. Στην αυξανόμενη πιθανότητα οι υποστηρικτές της Ελλάδας, δηλαδή η τρόικα, να απαιτήσουν κάποια στιγμή στο μέλλον τη συμμετοχή ιδιωτών δανειστών σε μια αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, θέτοντάς την ως όρο για την παροχή πρόσθετων κεφαλαίων στη χώρα.

Ο διεθνής οίκος αναφέρει ότι η νέα δυσμενέστερη αξιολόγηση θεωρεί πως οι τρέχουσες διαπραγματεύσεις της τρόικας με την ελληνική κυβέρνηση θα καταλήξουν σε νέα επίσημη στήριξη της τελευταίας αλλά και στην ανακοίνωση νέων διαρθρωτικών μέτρων.

Σύμφωνα με τη Moody's, η ελληνική κυβέρνηση δεν κατάφερε να επιτύχει ορισμένους δημοσιονομικούς στόχους το 2010 και με βάση την τρέχουσα πολιτική κατά πάσα πιθανότητα δεν θα πετύχει ούτε εκείνους που έχει θέσει για το 2011.

Επιπροσθέτως, οι αναλυτές του οίκου αναμένουν την ανακοίνωση νέων μέτρων από την Ελλάδα, τα οποία όμως είναι πιθανόν να συμπιέσουν κι άλλο την ανάπτυξη φέτος. Αυτό με τη σειρά του, αναφέρει η Moody's, θα μπορούσε να αμβλύνει την πολιτική συναίνεση, που είναι απαραίτητη για να εφαρμοστούν οι αλλαγές στην οικονομία.

Τι θα μπορούσε να μεταβάλει την αξιολόγηση

Ο διεθνής οίκος θα προχωρούσε σε νέα υποβάθμιση της Ελλάδας εφόσον διαφαινόταν ότι η δέσμευση της κυβέρνησης να ακολουθήσει τους όρους του μνημονίου αποδυναμωνόταν και ως εκ τούτου υπήρχε ο κίνδυνος διακοπής της χρηματοδότησης από τους δανειστές.

Επιπλέον, οποιαδήποτε ανακοίνωση προγράμματος που εμπίπτει στον ορισμό της Moody's  για την πτώχευση θα οδηγούσε σε περαιτέρω υποβαθμίσεις.

Αντίθετα, αναβάθμιση θα έρθει αν η Ελλάδα εφαρμόσει πιο γρήγορα από όσο αναμένει ο οίκος το πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής και διαρθρωτικών αλλαγών.

Αναβάθμιση θα μπορούσε να έρθει επίσης αν ένας από τους καταλύτες του χρέους, όπως η ανάπτυξη, τα επιτόκια, τα έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις, ενισχύονταν με τρόπο που θα μπορούσε να μειώσει δραστικά τον ρυθμό αύξησης του χρέους.

Η απάντηση του υπουργείου Οικονομικών

Η απόφαση υποβάθμισης από τη Moody's γίνεται την ίδια στιγμή όπου βρίσκονται στην Ελλάδα οι εκπρόσωποι της Ε.Ε., της ΕΚΤ και του ΔΝΤ για να αξιολογήσουν το οικονομικό πρόγραμμα της χώρας.

Επηρεάζεται από την έντονη φημολογία στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο και παραβλέπει τις δεσμεύσεις της ελληνικής κυβέρνησης να επιτύχει τον δημοσιονομικό στόχο για το 2011 και να επιταχύνει το πρόγραμμα των αποκρατικοποιήσεων.

Είναι αξιοσημείωτο ότι ο οίκος αναγνωρίζει τις προσπάθειες της χώρας, αλλά την ίδια στιγμή προχωρά σε υποβάθμιση, αναμένοντας την υλοποίηση των δεσμεύσεων αυτών, ώστε μετά να προχωρήσει σε αναβάθμιση.

Η ελληνική κυβέρνηση έχει ήδη επιτύχει σημαντικούς δημοσιονομικούς στόχους και τις επόμενες ημέρες θα καταθέσει στη Βουλή το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα δημοσιονομικής στρατηγικής, με το οποίο αναλαμβάνει ακόμα πιο συγκεκριμένες δεσμεύσεις, με στόχους τη συνέχιση της δημοσιονομικής προσπάθειας και την απελευθέρωση των δημιουργικών δυνάμεων στην κοινωνία.

Στόχος είναι να απελευθερωθούν οι δυνάμεις της αγοράς και αυτό θα επιτευχθεί και με την έξοδο του Δημοσίου από την επιχειρηματική αρένα, δίνοντας αναπτυξιακή προοπτική στην οικονομία.

Όσο για την πολιτική κόπωση που επικαλείται η ανακοίνωση της Moody's, η κυβέρνηση έχει καταστήσει απολύτως ξεκάθαρο πως επιδιώκει την ευρύτερη δυνατή συνεννόηση γύρω από τις μεγάλες αλλαγές που πρέπει να γίνουν, αλλά σε κάθε περίπτωση θα προχωρήσει αταλάντευτη στον δρόμο που έχει χαράξει για τη σωτηρία της χώρας.