Πολιτική αβεβαιότητα: Τα δύσκολα είναι μπροστά

Τις απώλειες που θα προκληθούν στην ελληνική οικονομία από την πολιτική αβεβαιότητα των τελευταίων μηνών και από την πρόωρη προσφυγή στις κάλπες προσπαθούν να εκτιμήσουν οι παράγοντες της αγοράς, προκειμένου να πάρουν τις κατάλληλες αποφάσεις σε ό,τι αφορά τις επιχειρήσεις και τις επενδύσεις τους.

Σύμφωνα με οικονομικό διευθυντή εισηγμένης εταιρείας, «ένα κομμάτι της οικονομίας έχει ήδη αρχίσει να επηρεάζεται αρνητικά από την αρχή του φθινοπώρου, ένα άλλο τμήμα ακολούθησε το Δεκέμβριο, αλλά φοβάμαι ότι το μεγαλύτερο μέρος των απωλειών βρίσκεται μπροστά μας και όχι πίσω μας».

Η άποψη αυτή συνάδει και με εκτιμήσεις οικονομολόγων που υποστηρίζουν ότι παρά το φρένο που σημειώθηκε το τελευταίο δίμηνο, το ελληνικό ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί για ολόκληρο το 2014 με ρυθμό γύρω στο 0,6%.

Μάλιστα, η Alpha Bank στο πρόσφατο εβδομαδιαίο Οικονομικό της Δελτίο μιλά για μεγαλύτερη ανάπτυξη του αναμενομένου το τελευταίο τρίμηνο του 2014 εξαιτίας της πτώσης στην τιμή των καυσίμων και για συνολική αύξηση του ΑΕΠ της προηγούμενης χρονιάς γύρω στο 1%.

Αλήθεια επίσης είναι πως το ΑΕΠ του 2015 θα ξεκινήσει «με το καλημέρα» -για τεχνικούς λόγους, καθώς το ΑΕΠ του Δεκεμβρίου του 2014 εκτιμάται πως ήταν μεγαλύτερο από αυτό του Ιανουαρίου του ίδιου έτους- με ένα περίπου +0,2-0,5%, βελτίωση όμως που φαίνεται ότι θα εξανεμιστεί εξαιτίας της πολιτικής αβεβαιότητας.

Ήδη, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Ευάγγελος Βενιζέλος έχει πει ότι με την προκήρυξη πρόωρων εκλογών θα δημιουργηθεί δημοσιονομικό κενό που δεν θα υπήρχε σε διαφορετική περίπτωση, η υπάρχουσα κινητικότητα για ρυθμίσεις χρεών προς το δημόσιο έχει κοπάσει, ενώ ο υπουργός Οικονομικών Γκίκας Χαρδούβελης δήλωσε πως «αν χάσεις το πρώτο τρίμηνο του έτους, όταν η οικονομία θα μπορούσε να απογειωθεί και στη συνέχεια ενδεχομένως και στο δεύτερο τρίμηνο, τότε σου μένει η μισή ανάπτυξη από αυτή που θα μπορούσες να έχεις».

Πέρα όμως από τις δηλώσεις πολιτικών και υπουργών, και οι ίδιοι οι επιχειρηματίες παραδέχονται πως λόγω της πολιτικής αβεβαιότητας θα δούμε επενδύσεις να αναβάλλονται, την κατανάλωση να μουδιάζει, τις τράπεζες να συνεχίσουν να μειώνουν τις χορηγήσεις, τα δημόσια έργα σε πληροφορική και κατασκευές να καθυστερούν, χωρίς να συνυπολογίζονται πιθανές επιπτώσεις στην τουριστική κίνηση του 2015.

Κοινή παραδοχή είναι πως από τις επικείμενες εκλογές της 25ης Ιανουαρίου το θετικότερο σενάριο είναι να προκύψει κυβέρνηση, η οποία στη συνέχεια θα συμφωνήσει σε σύντομο χρονικό διάστημα με την Ευρώπη, τη χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας και το ζήτημα της «ελάφρυνσης» του δημοσίου χρέους.

Με τη γλώσσα των αριθμών

Λιανικές πωλήσεις: Ο όγκος λιανικών πωλήσεων αυξήθηκε κατά 3,7% τον Οκτώβριο του 2014 έναντι του αντίστοιχου μήνα της προηγούμενης χρονιάς, ενώ το δεκάμηνο του 2014 οι λιανικές πωλήσεις σημείωσαν άνοδο 2,4%. Σύμφωνα με κύκλους της αγοράς, η ανοδική κίνηση συνεχίστηκε και το Νοέμβριο, ωστόσο η εικόνα φαίνεται να αναστράφηκε τον τελευταίο μήνα του έτους (εκτιμήσεις για πτώση μονοψήφιου ποσοστού), όταν και το σενάριο των πρόωρων εκλογών ήρθε πιο κοντά, πριν τελικά επιβεβαιωθεί στις 29 Δεκεμβρίου.

Οικονομικό κλίμα: Ο δείκτης Οικονομικού Κλίματος του ΙΟΒΕ είχε καταγράψει τον Νοέμβριο την υψηλότερη επίδοση των τελευταίων μηνών (102,7 μονάδες), για να γκρεμιστεί το Δεκέμβριο στις 98,9 μονάδες. Ανάλογη συμπεριφορά το Δεκέμβριο επέδειξαν και οι επιμέρους δείκτες, της βιομηχανίας, των υπηρεσιών, των καταναλωτών και του λιανικού εμπορίου. «Η πολιτική αβεβαιότητα που δημιουργήθηκε τον Δεκέμβριο σίγουρα έπαιξε σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση αυτού του φαινομένου» αναφέρει το τμήμα Οικονομικής Ανάλυσης της Eurobank.

Καταθέσεις: Μετά την οριακή υποχώρηση του Νοεμβρίου, οι καταθέσεις το εντεκάμηνο του 2014 αυξήθηκαν κατά 3,2 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με ανεπίσημα στοιχεία ένα σημαντικό τμήμα αυτής της ανόδου (γύρω στα 2,5 δισ. ευρώ) καταναλώθηκε μέσα στο Δεκέμβριο, είτε λόγω αυξημένων φορολογικών υποχρεώσεων, είτε από κάποια άτομα που επέλεξαν για «λόγους ασφαλείας» να αποσύρουν τα χρήματά τους από τις τράπεζες. Οι όποιες κινήσεις πάντως ήταν περιορισμένες και εύκολα διαχειρίσιμες. Χαρακτηριστική ήταν η ανακοίνωση της ΤτΕ. 

Πάντως, η όποια μείωση των καταθέσεων δεν είναι η μόνη πιθανή παρενέργεια της πολιτικής αβεβαιότητας στις τράπεζες. Ο κ. Ίναχος Λάζος, διαχειριστής διεθνών επενδυτικών χαρτοφυλακίων, επισημαίνει πως οι τράπεζες θα πληγούν σε περίπτωση που λόγω της πολιτικής αναστάτωσης καλλιεργηθεί κλίμα άρνησης αποπληρωμής των υποχρεώσεων των δανειοληπτών.

Χρηματιστήριο: Σύμφωνα με το σύνολο των αναλυτών, ο παράγοντας της πολιτικής αβεβαιότητας είναι ο κυριότερος λόγος για τον οποίο ο Γενικός Δείκτης του Χρηματιστηρίου της Αθήνας έχει χάσει γύρω στο 26% τον τελευταίο μήνα και περίπου 36% το τελευταίο εξάμηνο.