Ερχονται σαρωτικές αλλαγές στο νόμο Δένδια

Σαρωτικές αλλαγές στο νόμο Δένδια και στο ευρύτερο πλαίσιο εξωδικαστικής ρύθμισης χρεών θα πρέπει να συμφωνήσει η κυβέρνηση με τους θεσμούς μέχρι το τέλος του μήνα, ώστε να προχωρήσει στις απαραίτητες νομοθετικές τροποποιήσεις, ως τον προσεχή Οκτώβριο.

Αυτό προβλέπει το επικαιροποιημένο Μνημόνιο, όπως ψηφίσθηκε από τα ευρωπαϊκά κοινοβούλια, θέτοντας την αναμόρφωση του πλαισίου εξωδικαστικής ρύθμισης ως βασικό προαπαιτούμενο. Ενδεικτικό μάλιστα της βαρύτητας που δίνεται ότι, σε αντίθεση με το προσχέδιο που είχε διαρρεύσει, το τελικό κείμενο περιγράφει τους βασικούς άξονες των αλλαγών που πρέπει να επέλθουν, ορίζοντας έτσι και την περίμετρο στην οποία πρέπει να κινηθεί η κυβέρνηση.

Η βασικότερη από τις αλλαγές είναι να δοθεί η δυνατότητα εξωδικαστικής ρύθμισης χρέους και στους μεγάλους οφειλέτες, πέραν των μικρών. Η ρύθμιση θα πρέπει να αφορά, σύμφωνα με το Μνημόνιο, τόσο στα χρέη προς ιδιώτες (τράπεζες, προμηθευτές κ.ά.), όσο και αυτά προς το Δημόσιο, χωρίς να διευκρινίζεται αν οι οφειλές προς ταμεία και εφορίες θα μπορούν να «κουρεύονται», ή απλώς θα μειώνονται τα πρόστιμα και οι προσαυξήσεις.

Στο κείμενο αναφέρεται πάντως ότι στον μηχανισμό αναδιάρθρωσης χρέους «θα υπάγονται όλα τα στοιχεία του χρέους, τόσο του ιδιωτικού όσο και του δημόσιου». Διατύπωση που αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο οι θεσμοί να ζητήσουν κούρεμα χρέους και για το αρχικό κεφάλαιο οφειλής προς Ταμεία και εφορία, παρά το γεγονός ότι ο αρμόδιος υπουργός Γ. Σταθάκης έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν υπάρχει τέτοιο ενδεχόμενο.

Το νέο πλαίσιο θα πρέπει να εισάγει βασικές αρχές για την αξιολόγηση βιωσιμότητας και τη συγκρότηση προτάσεων αναδιάρθρωσης χρέους. Στην παραπάνω κατεύθυνση θα συμβάλει η εγκαθίδρυση μηχανισμών συντονισμού και λήψης αποφάσεων, τόσο μεταξύ των τραπεζών, όσο και μεταξύ τραπεζών - Δημοσίου.

Σημειώνεται ότι το ΤΧΣ έχει ήδη προτείνει μηχανισμό συντονισμού και λήψης αποφάσεων (forum) μεταξύ των τεσσάρων συστημικών τραπεζών για υπερχρεωμένες επιχειρήσεις που όμως κρίνονται βιώσιμες, ενώ όπως αποκάλυψε το Euro2day.gr, στήνεται συντονιστικός μηχανισμός από ΤτΕ και ΓΓΔΕ για τους μεγάλους οφειλέτες Δημοσίου και τραπεζών.

Τέλος, η κυβέρνηση δεσμεύεται να εισάγει τη δυνατότητα fast track δικαστικής έγκρισης για συμφωνίες αναδιάρθρωσης και να διευκολύνει την έναρξη διαδικασιών εκκαθάρισης σε περίπτωση που δεν υπάρχει συμμόρφωση με τα συμφωνημένα σχέδια αναδιάρθρωσης, ή αν ο οφειλέτης έχει αξιολογηθεί ως μη βιώσιμος, επιβεβαιώνοντας το σχετικό ρεπορτάζ του Euro2day.gr.

Η ακτινογραφία των δεσμεύσεων για τον τραπεζικό κλάδο

Πέραν της αναμόρφωσης του πλαισίου εξωδικαστικής ρύθμισης που θα πρέπει να συμφωνηθεί ως τον Ιούνιο και να ψηφισθείν ως τον προσεχή Οκτώβριο, οι αρχές έχουν αναλάβει για τον τραπεζικό τομέα τις εξής δεσμεύσεις ως το τέλος του έτους:

Ως το τέλος Ιουνίου

- Η ΤτΕ σε συνεργασία με τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (SSM), αφού επεκτείνουν το κανονιστικό πλαίσιο παρακολούθησης των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (Non Performing Exposures) με την προσθήκη βασικών δεικτών επίδοσης (Key Performance Indicators, KPIs), θα συμφωνήσουν με τις τράπεζες σε συγκεκριμένους στόχους μείωσης των NPEs, που θα είναι φιλόδοξοι, ενώ εν συνεχεία οι τράπεζες θα υποβάλλουν τριμηνιαίες εκθέσεις στην ΤτE σε σχέση με τους βασικούς δείκτες επιδόσεων (KPIs).

Από τον Νοέμβριο, η ΤτE θα δημοσιεύει τριμηνιαία συνοπτική έκθεση με την εξέλιξη των βασικών δεικτών επιδόσεων ανά τράπεζα. Θα ορίσει, δε, ομάδα η οποία μεταξύ άλλων θα αξιολογεί τακτικά την απόδοση των τραπεζών όσον αφορά στην επίτευξη των στόχων, προσδιορίζοντας τυχόν εμπόδια που οδηγούν σε μειωμένη απόδοση, με στόχο να κάνει βελτιωτικές παρεμβάσεις μέσω συστάσεων στα αρμόδια κυβερνητικά όργανα και στις αρχές.

- Η κυβέρνηση θα πρέπει να εισάγει νομοθετική πρόβλεψη βάσει της οποίας «αποφάσεις που ελήφθησαν στο πλαίσιο αναδιαρθρώσεων από στελέχη των τραπεζών ή κρατικούς λειτουργούς με καλή πίστη, προς το συμφέρον του πιστωτή και σε συμμόρφωση με τις διαδικασίες που εφαρμόζονται και αντικειμενικά κριτήρια, θεωρούνται νόμιμες όσον αφορά στην αστική και ποινική ευθύνη, σύμφωνα με τις γενικές αρχές και τις ασφαλιστικές δικλίδες του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου». Για τις ρυθμίσεις δανείων πολύ μεγάλων οφειλετών θα πρέπει να ληφθούν πρόσθετες ασφαλιστικές δικλίδες.

- Οι αρχές δεσμεύονται να παρουσιάσουν λεπτομερείς προτάσεις που να τροποποιούν το ισχύον καθεστώς περί αφερεγγυότητας επιχειρήσεων, στις περιπτώσεις που οι μέτοχοι εταιρειών είναι μη συνεργάσιμοι έναντι των δανειστών. Στόχος είναι η επίσπευση των διαδικασιών για τον ορισμό διαχειριστή αφερεγγυότητας.

- Η αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου αφερεγγυότητας θα συνοδευτεί από την πρόσληψη και εκπαίδευση δικαστικών λειτουργών, ώστε να καταρτιστεί εξειδικευµένο δικαστικό σώµα και να μειωθεί ο αριθμός των εκκρεμών αιτήσεων ένταξης στον νόμο Κατσέλη, με ορίζοντα ολοκλήρωσης το τέλος Σεπτεμβρίου.

- Θέσπιση Δικτύου Ενημέρωσης Οφειλετών και Κέντρων Ενημέρωσης Οφειλετών που θα παρέχουν νομικές και οικονομικές συμβουλές σε δανειολήπτες (σ.σ. έχει ψηφισθεί).

- Να κατατεθούν από το ΤΧΣ οι τελικές προτάσεις για την άρση μη κανονιστικών εμποδίων (διοικητικά, νομικά και οικονομικά) στη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, με βάση την επικαιροποίηση της μελέτης που παραδόθηκε τον περασμένο Οκτώβριο και η οποία θα δημοσιευθεί. Ως το τέλος του έτους, οι αρχές θα πρέπει να αξιολογήσουν τις δράσεις που προτείνει το ΤΧΣ και να προχωρήσουν στη λήψη μέτρων.

- Η Τράπεζα της Ελλάδος υποχρεούται να αναθεωρήσει τον Κώδικα Δεοντολογίας, ώστε οι κατευθυντήριες γραμμές για την αναδιάρθρωση του χρέους να αντιμετωπίζουν ομάδες δανειοληπτών (π.χ. ΜΜΕ - Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις) στη βάση σαφών κριτηρίων για την κατηγοριοποίηση των χαρτοφυλακίων λιανικής και τη θέσπιση, σε συντονισμό με το ΤΧΣ, μηχανισμών επισπευσμένης διαδικασίας, συμπεριλαμβανομένων τυποποιημένων υποδειγμάτων αξιολόγησης, συμβάσεων αναδιάρθρωσης και λύσεων οριστικής τακτοποίησης των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Ως το τέλος Σεπτεμβρίου

- Οι αρχές πρέπει να καταρτίσουν εξειδικευµένο δικαστικό σώµα και να συσταθεί ειδικός τύπος δικαστηρίων (σ.σ. σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Πειραιά), αποκλειστικά για υποθέσεις αφερεγγυότητας επιχειρήσεων. Επιπρόσθετα δεσμεύονται να εισάγουν με υπουργική απόφαση ή Προεδρικό Διάταγμα το επάγγελμα του σύνδικου πτώχευσης.

- Οι αρχές πρέπει να παρουσιάσουν μελέτη σκοπιμότητας για ένα μητρώο συναλλαγών στο real estate καθώς και μητρώο οφειλών Δημοσίου, με την υποχρέωση τα στοιχεία τους να είναι προσβάσιμα για όποιον έχει έννομο συμφέρον.

- Ως το τέλος Οκτωβρίου πρέπει να αλλάξει το πλαίσιο για την αφερεγγυότητα επιχειρήσεων, σύμφωνα με τις προτάσεις που έχουν υποβληθεί ως το τέλος του Ιουνίου.

- Ως το τέλος Δεκεμβρίου να αξιολογηθεί η αποτελεσματικότητα του νόμου Κατσέλη για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά και να τεθεί σε ισχύ το επάγγελμα των διαχειριστών αφερεγγυότητας.

Σημειώνεται ότι ως το τέλος Μαΐου η ΤτΕ δεσμευόταν να αξιολογήσει τα πιθανά φορολογικά εμπόδια στην πολιτική προβλέψεων και διαγραφών και αν χρειασθεί, θα προτείνει σε συνεννόηση με τους θεσμούς κατάλληλες ενέργειες προκειμένου να αντιμετωπισθούν από τις αρχές, κάτι που δεν είναι σαφές αν έχει ολοκληρωθεί.

* Δείτε το επικαιροποιημένο μνημόνιο και την έκθεση συμμόρφωσης στη στήλη Συνοδευτικό Υλικό.