Ταμείο Ανάκαμψης: Ανακατανομές έργων 800 εκατ. για να μην χαθούν πόροι

Με απεντάξεις έργων που κινδυνεύουν να μην χρηματοδοτηθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης και τη μεταφορά τους στο ΕΣΠΑ το οποίο προσφέρει μεγαλύτερα χρονικά περιθώρια για την ωρίμανση και υλοποίησή τους, θα επιχειρήσει η κυβέρνηση να μηδενίσει τις πιθανότητες απώλειας πόρων από το πρόγραμμα των 36,5 δισ. ευρώ (επιδοτήσεις και δάνεια).

Όπως ανέφεραν σήμερα κατά τον απολογισμό τριμήνου ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Νίκος Παπαθανάσης και το επιτελείο του, η ανακατανομή των έργων θα ξεπεράσει τα 800 εκατ. ευρώ, στο πλαίσιο της τρέχουσας αναθεώρησης (έως το τέλος Οκτωβρίου) και προκειμένου να περιοριστεί ο κίνδυνος να χαθούν χρήματα θα κατευθυνθούν για χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ ή από τα νέα κοινοτικά χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως το Ταμείο Απανθρακοποίησης ή ακόμη και από εθνικούς πόρους.

Για λόγους… ασφαλείας ήδη υπάρχει υπερδέσμευση στα έργα του «Ελλάδα 2.0» και άλλες δράσεις που προχωράνε καλύτερα από τα προβλεπόμενα, εξέλιξη η οποία αφήνει περιθώρια για αλλαγές με βασικό στόχο «να μη χαθεί ούτε ένα ευρώ».

Όσον αφορά γενικότερα την πορεία του προγράμματος, μεταξύ των άλλων αναφέρθηκε ότι:

• Το 6ο αίτημα πληρωμής (ταμειακό σκέλος) θα υποβληθεί εντός του έτους και θα καταβληθεί προσπάθεια για το 7ο αίτημα τους πρώτους μήνες του 2026 μαζί με το 8ο αίτημα των επιδοτήσεων.
• Τα ορόσημα που εκκρεμούν για την εκταμίευση των πόρων ανέρχονται σε 28 για το 7ο αίτημα, 30 για το 8ο και 136 (περίπου το 40% του συνόλου) για το 9ο και τελευταίο, που απ’ ότι φαίνεται θα αποτελέσει και τη δυσκολότερη «άσκηση».
• Γενικότερα, το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΑΠΔΕ) περιλαμβάνει τον μεγαλύτερο προϋπολογισμό της τελευταίας 15ετίας, με τους πόρους να ανέρχονται στα 14,6 δισ. ευρώ για το 2025, ενώ τη διετία 2025-2026, αναμένεται ότι θα διοχετευθούν στην οικονομία περίπου 32 δισ. ευρώ. Ο στόχος του 9μήνου έχει επιτευχθεί κατά 93,6% για το εθνικό και συγχρηματοδοτούμενο σκέλος του ΑΠΔΕ και κατά 110% για το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
• Το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης 2026-2030 και το θεσμικό πλαίσιο που θα το διέπει, βρίσκονται στο τελικό στάδιο επεξεργασίας.
• Το Εθνικό Πρόγραμμα «Ελλάδα 2.0», που χρηματοδοτείται από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, διατηρεί την Ελλάδα στην 1η θέση των 27 κρατών- μελών της Ε.Ε, αναφορικά με την απορρόφηση πόρων ως ποσοστό του ΑΕΠ του 2023. Αλλά και στην 1η θέση της ευρωπαϊκής κατάταξης ως προς τους πόρους που έχουν εκταμιευθεί ως ποσοστό του ΑΕΠ. Αναφορικά με τα υποβληθέντα αιτήματα πληρωμής, η χώρα βρίσκεται στην 4η θέση. Στο σκέλος των επιχορηγήσεων, έχουν ενταχθεί 855 έργα προϋπολογισμού 25 δισ. ευρώ, με τις πληρωμές να αγγίζουν το 45%, φτάνοντας τα 11,35 δισ ευρώ.
• Στο σκέλος των δανείων, έχουν συμβασιοποιηθεί 535 δάνεια εκ των οποίων το 55% αφορά σε ΜμΕ. Οι ενεργές δράσεις αφορούν την ενεργειακή αναβάθμιση και την εξοικονόμηση ενέργειας για επιχειρήσεις, την ψηφιακή εκπαίδευση και την ενδυνάμωση των ηλικιωμένων και των ΑμεΑ, το Εθνικό Πρόγραμμα Προληπτικών Εξετάσεων «Προλαμβάνω», προγράμματα κατάρτισης και απασχόλησης, αλλά και δανειακά προγράμματα, όπως το «Σπίτι μου ΙΙ». Στο πλαίσιο του συγκεκριμένου προγράμματος ήδη έχουν υπαχθεί 11 χιλιάδες δάνεια, αξίας 1,25 δισ ευρώ (65,3% του συνολικού προϋπολογισμού), με τον μέσο όρο του κάθε δανείου να είναι 119, 4 χιλιάδες ευρώ και το 58, 8% να κατευθύνεται προς συμπολίτες μας με ετήσιο εισόδημα που δεν ξεπερνά τις 24 χιλιάδες ευρώ.
• Στο ΕΣΠΑ, η Ελλάδα κατατάσσεται στην 4η θέση των 27 κρατών- μελών, με τις προσκλήσεις να ανέρχονται στο 81% του συνολικού προϋπολογισμού των 26,2 δισ ευρώ και τις εντάξεις στο 72,4%. Το 30% των συνολικών πόρων ήδη κατευθύνεται στο σύνολο των Περιφερειών της χώρας. Στα Τομεακά Προγράμματα, για το Ανθρώπινο Δυναμικό, την Ανταγωνιστικότητα, το Περιβάλλον και την Κλιματική Αλλαγή, τις Μεταφορές και την Πολιτική Προστασία, οι προσκλήσεις ανέρχονται στα 11,8 δισ ευρώ, επι συνόλου 14,59 δισ ευρώ, με τις εντάξεις να φτάνουν στο 76,89%. Την ίδια ώρα, έχουν ανοίξει οι προσκλήσεις για τη δράση Εξωστρέφεια για ΜμΕ και την ανάπτυξη του προαστιακού σιδηροδρόμου της Δυτικής Θεσσαλονίκης.
• Στο Πρόγραμμα της Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης, οι εξειδικεύσεις ήδη ανέρχονται στο 73% του συνολικού προϋπολογισμού των 1,6 δισ ευρώ και οι προσκλήσεις στο 70%. Την ίδια ώρα, ενεργοποιείται το Ειδικό Πρόγραμμα ΔΑΜ με χρηματοδότηση από το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης, προϋπολογισμού 186,7 εκ. ευρώ. Αλλά και ο δανειακός μηχανισμός-Πυλώνας ΙΙΙ του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης, προϋπολογισμού 233,8 εκ. ευρώ.
• Στις Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα, πρόσφατα έγινε η υπογραφή 3 αρδευτικών έργων ΣΔΙΤ σε Θεσσαλία και Θράκη, προϋπολογισμού 491 εκ. ευρώ, με ωφελούμενους 14 χιλιάδες αγρότες. Ενώ, σε διαδικασία υπογραφής βρίσκονται 8 έργα ΣΔΙΤ, συνολικής επένδυσης 825 εκ. ευρώ, αναμεσά τους φοιτητικές εστίες, μονάδες επεξεργασίας αποβλήτων και έργα που βελτιώνουν τις υποδομές και την καθημερινότητα.
• Η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα, συμβάλλοντας στην ενίσχυση της επιχειρηματικότητας, ιδίως των ΜμΕ, και στη διεύρυνση της πρόσβασης στα τραπεζικά ιδρύματα, έχει χορηγήσει 74.158 δάνεια στην αγορά, ύψους 13, 7 δισ. ευρώ. Μόνο στο πλαίσιο του ΤΕΠΙΧ ΙΙΙ, έχουν χορηγηθεί δάνεια ύψους 1,92 δισ. ευρώ, με το 91% να κατευθύνεται προς επιχειρήσεις με κύκλο εργασιών μικρότερο από 10 εκατ. ευρώ και το 90% σε επιχειρήσεις με λιγότερους από 50 εργαζόμενους. Σημαντική είναι και η στήριξη των ΜμΕ και από το Ταμείο Μικροδανείων Ανάκαμψης από φυσικές καταστροφές, στο πλαίσιο του οποίου δίνεται άτοκη χρηματοδότηση 75% για δάνεια έως 25 χιλιάδες ευρώ.
• Η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων διαχειρίζεται κεφάλαια των fund ύψους 2,27 δισ. ευρώ, με τα μισά εξ αυτών να κατευθύνονται προς νεοφυείς επιχειρήσεις. Υπολογίζεται ότι για κάθε ευρώ που επενδύεται αρχικά από την ΕΑΤΕ, άλλα 6,65 ευρώ μοχλεύονται από άλλες πηγές από τις εταιρείες χαρτοφυλακίου των funds, συμβάλλοντας στη δημιουργία συνολικής οικονομικής δραστηριότητας 23,21 ευρώ.

Ο αναπληρωτής ΥΠΕΘΟ Νίκος Παπαθανάσης, εξέφρασε την αισιοδοξία του πως θα αξιοποιηθεί το σύνολο των δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης, παρά τις καθυστερήσεις που καταγράφονται, σημειώνοντας ότι: «είναι πολύ νωρίς να μιλήσουμε για εναλλακτικές».