Ενέργεια: Κλείδωσε το «ψαλίδι» για τις μπαταρίες του Ταμείου Ανάκαμψης

«Κλείδωσε» τελικά στα 700 Μεγαβάτ, αντί για τα αρχικά 875 Μεγαβάτ, ο στόχος για τα έργα στις μπαταρίες που θα συμπεριληφθούν στο αναθεωρημένο σχέδιο του Ταμείου Ανάκαμψης, το οποίο θα αποστείλει η Ελλάδα προς έγκριση στην Κομισιόν μέχρι την Παρασκευή 31 Οκτωβρίου.

Το «ψαλίδισμα» όσων προκρίθηκαν από τους τρεις σχετικούς διαγωνισμούς της ΡΑΑΕΥ κρίθηκε απαραίτητο καθώς οι καθυστερήσεις, οι αστοχίες και η γραφειοκρατία (όπως οι αργοί αδειοδοτικοί χρόνοι) καθιστούν ανέφικτη την επίτευξη της υλοποίησης όλων των έργων του αρχικού στόχου μέχρι τον Ιούλιο του 2026, ένα δηλαδή μήνα πριν τη λήξη του Ταμείου Ανάκαμψης.

Ταυτόχρονα ωστόσο καταβάλλεται προσπάθεια να μη χαθούν ευρωπαϊκοί πόροι από τα αρχικά περίπου 250 εκατ. ευρώ που προβλέπονταν για το σύνολο των επενδύσεων (Capex) σε μπαταρίες που χρηματοδοτούνται μέσω Ταμείου Ανάκαμψης, καθώς αποτελούν το μοναδικό «αντίδοτο» για να ανταπεξέλθουν τα έργα ΑΠΕ στις ολοένα και μεγαλύτερες περικοπές πράσινης ενέργειας, που φέτος θα πιάσει ιστορικά υψηλά.

Στη λογική αυτή, η πρόταση του ΥΠΕΝ, που θα συμπεριληφθεί στο τελικό αναθεωρημένο σχέδιο, προβλέπει, σύμφωνα με τις πληροφορίες του Euro2day.gr, το μπάτζετ για τις μπαταρίες να παραμείνει στα 250 εκατ. ευρώ, που σημαίνει περισσότερη ενίσχυση για κάθε ένα από τα έργα του νέου στόχου των 700 MW.

Αν, με άλλα λόγια, γίνει η πρόταση αποδεκτή από την Κομισιόν, τότε καθένα από τα παραπάνω projects θα λάβει μεγαλύτερη επενδυτική ενίσχυση από την αρχική. Η ενίσχυση είχε καθοριστεί στις 200.000 ευρώ ανά MW για τον 1ο και τον 3ο διαγωνισμό και στις 100.000 ευρώ ανά MW για τον δεύτερο.

Στον αντίποδα, αν δεν περάσει η ελληνική πρόταση, τότε το μπάτζετ μέσω Ταμείου Ανάκαμψης θα περιοριστεί στα 150 εκατ. ευρώ, όσα δηλαδή αναλογούν στην επενδυτική ενίσχυση των 700 MW που προβλέπει ο αναθεωρημένος στόχος.

Σημειωτέον ότι ο αρχικός σχεδιασμός του ελληνικού RRF για τις μπαταρίες προέβλεπε χρηματοδότηση για συνολικά 875 MW και από τους τρεις διαγωνισμούς της ΡΑΑΕΥ μέχρι τον Ιούλιο του 2025. Δηλαδή 700 MW από τους δύο πρώτους διαγωνισμούς και 175 MW από τον τρίτο, στα έργα του οποίου μπαίνει και το μεγαλύτερο «ψαλίδι». Στη συγκεκριμένη δημοπρασία είχαν προκριθεί εννέα έργα, συνολικής ισχύος 188,9 MW (επρόκειτο να επιδοτηθούν με κοντά στα 40 εκατ.), με τον στόχο να περιορίζεται στα 50 ΜW.

Η έσχατη λύση του ΠΔΕ

Στο εύλογο ερώτημα τι θα απογίνει με τα έργα που «κόβονται» από τον τελικό στόχο, η απάντηση προσώρας είναι ότι θα επιχειρηθεί να βρεθούν κονδύλια από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων ή άλλα ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία.

Την ανησυχία τους για το μέλλον των μπαταριών στην Ελλάδα ανέδειξαν στο πρόσφατο 7ο Renewable & Storage Forum το σύνολο των ανθρώπων του χώρου, μιλώντας για τα κενά και τους μη ρεαλιστικούς χρόνους υλοποίησης, που έχουν ως αποτέλεσμα πολλές απ’ αυτές τις επενδύσεις να κινδυνεύουν να χάσουν την ενίσχυση του RRF.

Στο θέμα αναφέρθηκε από το βήμα του ίδιου συνεδρίου και ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου, λέγοντας ότι για «τις επενδύσεις που δεν θα προλάβουν, θα υπάρξει συνολική διευθέτηση στο πλαίσιο των έργων του Ταμείου Ανάκαμψης».

Τα καμπανάκια πάντως ότι ενταγμένα στο αναθεωρημένο σχέδιο θα παραμείνουν μόνο όσα έργα μπαταριών καταφέρουν να παραλάβουν εγκαίρως τον εξοπλισμό και να τηρήσουν τους χρόνους υλοποίησης (αδειοδοτικές εγκρίσεις κ.λπ.) μέχρι τον Αύγουστο του 2026, είναι καιρό τώρα σε γνώση του ΥΠΕΝ, που αναζητά τη βέλτιστη λύση για να μη χαθούν πόροι.

Τα χρονοδιαγράμματα άλλωστε είναι σφιχτά ακόμη και για τα έργα που έχουν προκριθεί μέσω των δύο πρώτων διαγωνισμών της ΡΑΑΕΥ (700 MW), για τα οποία έχει δοθεί παράταση ώστε να υποβάλουν αίτηση ενεργοποίησης της σύνδεσης μέχρι τις 31 Μαρτίου 2026.

Τι ζητά η αγορά

Τα μηνύματα προς την πολιτεία ότι πρέπει να ανεβάσει ταχύτητα στην υπόθεση «μπαταρίες», καθώς αυτή διέπεται ακόμη από πολλές ασάφειες, η πρόσβαση στο δίκτυο είναι αργή και οι εκκρεμότητες διαιωνίζονται, αυξάνοντας το επενδυτικό ρίσκο, εστάλησαν μαζικά από την αγορά κατά το 7ο Renewable & Storage Forum.

Το στίγμα τού πώς κινείται η αλυσίδα των εμπλεκομένων στο θέμα των μπαταριών έδωσε ο Διευθύνων Σύμβουλος της MORE Βίκτωρ Παπακωνσταντίνου. «Ξεκινήσαμε τα τρία έργα που αναλάβαμε ως εταιρεία, και εντός των ημερών στέλνουμε στον ΑΔΜΗΕ την πρώτη δήλωση ετοιμότητας. Αλλά ο ΔΑΠΕΕΠ δεν έχει ακόμη εκδώσει τη σύμβαση λειτουργικής ενίσχυσης και άρα ο ΑΔΜΗΕ δεν μπορεί ακόμη να ηλεκτρίσει το έργο. Έτσι δεν μπορούμε να λειτουργήσουμε στο Χρηματιστήριο Ενέργειας», ανέφερε.

Στο γεγονός ότι δεν αξιοποιήθηκε η ευκαιρία των διαγωνισμών για τις μπαταρίες, αλλά και στα ακόμη μεγαλύτερα προβλήματα που αφορούν την πρόσκληση του ΥΠΕΝ για επενδύσεις χωρίς καμία ενίσχυση, παρά μόνο με αδειοδοτικά κίνητρα, και για τις οποίες έχει δοθεί παράταση στην υποβολή αιτήσεων μέχρι τις 31 Οκτωβρίου, στάθηκε ο καθηγητής του ΕΜΠ, Σταύρος Παπαθανασίου.

«Βιαστήκαμε να εγκαταλείψουμε τις κρατικές ενισχύσεις στην αγορά αποθήκευσης, δεν έπρεπε να τις εγκαταλείψουμε σε έναν τομέα όπου δεν έχουμε κάνει ούτε το πρώτο βήμα», είπε, εξηγώντας ότι τα συμβόλαια διαφορών (CfDs) αποτελούν τον βέλτιστο τρόπο για την ενίσχυση τέτοιων έργων, καθώς προσδίδουν το μέγιστο όφελος για τις επενδύσεις και το ελάχιστο κόστος για τους καταναλωτές. Αν οι merchant μπαταρίες, δηλαδή αυτές χωρίς ενίσχυση, αποδειχθούν τελικά ακριβές για τους επενδυτές, αναπόφευκτα το κόστος αυτό θα επιστρέψει πίσω στους καταναλωτές.

«Συστήματα με αποθήκευση μιας ώρας δεν έχουν νόημα», είπε από την πλευρά του ο πρόεδρος του Συνδέσμου Παραγωγών Ενέργειας με Φωτοβολταϊκά (ΣΠΕΦ) Στέλιος Λουμάκης, εξηγώντας ότι οι 4ωρες μπαταρίες (όπως αυτές του τρίτου διαγωνισμού της ΡΑΑΕΥ) αποτελούν ασφαλέστερη επιλογή σε όρους εσωτερικού βαθμού απόδοσης (IRR) και βιωσιμότητας σε βάθος εικοσαετίας. Αντίθετα, η δίωρη μπαταρία καθιστά πιο δύσκολη την πρόβλεψη και διατηρεί τις περικοπές ενέργειας.