Πώς κλείνει η υπόθεση του μονοπωλίου της ΔΕΗ στο λιγνίτη

Στο κλείσιμο του ανοικτού επί 14 χρόνια φακέλου της καταδίκης της χώρας για τη μονοπωλιακή πρόσβαση της ΔΕΗ στο λιγνίτη (anti – Trust Case) αισιοδοξεί η κυβέρνηση μετά τη συμφωνία που επιτεύχθηκε με τους θεσμούς για την πώληση στα επόμενα τρία χρόνια πακέτων λιγνιτικής παραγωγής σε ιδιώτες προμηθευτές μέσω της σύναψης διμερών συμβολαίων.

Σύμφωνα με πληροφορίες, στη διάρκεια της πρώτης τηλεδιάσκεψης που είχε μαζί με τους εκπροσώπους τους ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας οριστικοποιήθηκαν οι συζητήσεις σχετικά με τα μέτρα θεραπείας που οφείλει να υιοθετήσει η χώρα στο πλαίσιο της προαναφερθείσας καταδίκης. Δόθηκε από τον Κώστα Σκρέκα, όπως σημειώνουν συνεργάτες του, το «πράσινο» φως για την έναρξη της διαδικασίας του Market Test (Δοκιμή Αγοράς), προκειμένου να περιοριστεί η δεσπόζουσα θέση της ΔΕΗ στην αγορά λιανικής και να ενισχυθεί ο ανταγωνισμός.

Ως επανορθωτικό μέτρο για την στρέβλωση του ανταγωνισμού και μετά από διαπραγματεύσεις περίπου 18 μηνών, η Ελλάδα και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συμφώνησαν να υιοθετήσουν έναν ρυθμιστικά καθοριζόμενο μηχανισμό διάθεσης προϊόντων ηλεκτρικής ενέργειας, στο πλαίσιο του οποίου τα επόμενα τρία έτη η ΔΕΗ θα προχωρήσει σε τμηματική πώληση ενέργειας μέσω της σύναψης διμερών συμβολαίων με ιδιώτες προμηθευτές.

Η υιοθέτηση του μηχανισμού επανόρθωσης δεν παραβλάπτει τα συμφέροντα της ΔΕH, δεδομένου ότι:

• Η σύνδεσή της με το λιγνίτη περιορίζεται όλο και περισσότερο τόσο λόγω της αύξησης του κόστους παραγωγής όσο και λόγω της επικείμενης απόσυρσης των περισσότερων λιγνιτικών μονάδων στην επόμενη τριετία.
• Οι ποσότητες θα προσφέρονται σε τιμές που δεν θα παραβλάπτουν ουσιωδώς την οικονομική της κατάσταση καθώς θα συνδέονται με την προημερήσια αγορά.

Παράλληλα, με δεδομένη τη μικρή συμμετοχή του λιγνίτη στο ηλεκτροπαραγωγικό μείγμα της χώρας την τελευταία περίοδο, οι προς διάθεση ποσότητες θα είναι συγκεκριμένες και όχι ιδιαίτερα μεγάλες.

Οι ποσότητες ενέργειας, οι οποίες θα διατίθενται σε τριμηνιαία ή ετήσια πακέτα, θα ανέλθουν το 2021 στο 50% της λιγνιτικής παραγωγής του προηγούμενου έτους. Αντίστοιχα, το 2022 και το 2023 θα διαμορφωθούν σε ποσοστό 40% με βάση το προηγούμενο έτος.

Δικαίωμα αγοράς των προϊόντων αυτών θα έχουν όλοι οι κάτοχοι άδειας προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας. Η διάθεση θα γίνεται μέσω πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος από τη ΡΑΕ σε προκαθορισμένη τιμή και όχι μέσα από διαδικασίες δημοπράτησης.

Οι απαντήσεις των συμμετεχόντων στο Market Test θα χρησιμοποιηθούν για να αξιολογηθεί το ενδιαφέρον της αγοράς, αλλά και κάποιες επιμέρους σχεδιαστικές παράμετροι αυτού (όπως η τρίμηνη ή ετήσια διάρκεια των παραγώγων).

Επιπλέον, σύμφωνα με συνεργάτες του ΥΠΕΝ, η εφαρμογή του μηχανισμού επανόρθωσης θα συμβάλλει στη βελτίωση του ανταγωνισμού στη λιανική αγορά ενέργειας προς όφελος των καταναλωτών. Και αυτό διότι, όπως εξηγούν οι ίδιοι κύκλοι, η δυνατότητα των προμηθευτών να αποκτήσουν σταθερές ποσότητες σε σταθερές τιμές σε βάθος ετών θα τους επιτρέψει να μειώσουν την έκθεσή τους στις διακυμάνσεις της νέας αγοράς, να διαχειριστούν καλύτερα τον κίνδυνο και να χαράξουν με μεγαλύτερη ασφάλεια τις εμπορικές πολιτικές τους.

Η ΔΕH

Πηγές της ΔΕΗ χαρακτηρίζουν δίκαιη τη λύση που συμφωνήθηκε ανάμεσα στο υπουργείο ΠΕΝ και τους θεσμούς για το κλείσιμο της υπόθεσης. Όπως εξηγούν οι ποσότητες λιγνιτικής παραγωγής που θα διατεθούν προς πώλησης θα είναι με τιμές αγοράς και οι ποσότητες δεν θα ξεπερνούν τις 3 TWh (Τεραβατώρες) για το 2021, λίγο πιο πάνω από τις 2 TWh το 2022 και κάτω από τις 2 TWh το 2023. Οι ίδιοι κύκλοι θυμίζουν ότι όταν είχαν συμφωνηθεί τα ΝΟΜΕ οι ποσότητες που δημοπρατήθηκαν κυμαίνονται στις 11 με 13 TWh ετησίως. Άρα, όπως καταλήγουν οι ίδιες πηγές, η εταιρία δεν πρόκειται να ζημιωθεί ουσιωδώς.

Ο ΕΛΑΠΕ

Στην τηλεδιάσκεψη συζητήθηκε επίσης η βιωσιμότητα του ειδικού λογαριασμού ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ). Ο Κώστας Σκρέκας, τόνισε ότι η διασφάλιση της βιωσιμότητας του λογαριασμού αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη μετάβαση σε μία οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα και χαμηλού περιβαλλοντικού αποτυπώματος, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι για το 2030 όπως καθορίζονται από το ΕΣΕΚ και το Ευρωπαϊκό Green Deal.

Για την επίτευξη των στόχων αυτών, όπως ειπώθηκε στην τηλεδιάσκεψη, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας θα παρακολουθεί σε μόνιμη βάση το ισοζύγιο του λογαριασμού.

Οι αρρυθμίες στο Target Model

Κατά τη διάρκεια της συζήτησης ο yπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας επεσήμανε τη σημασία του Target Model, ως προς την απρόσκοπτη λειτουργία της αγοράς με τη διασφάλιση ανταγωνιστικών τιμών ενέργειας σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Ο Σκρέκας ανέφερε ότι το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας μαζί με τη ΡΑΕ παρακολουθούν από την πρώτη στιγμή τη λειτουργία του Μοντέλου Στόχου.

Ήδη η ΡΑΕ αποφάσισε να προχωρήσει στη λήψη μέτρων για την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς εξισορρόπησης.