Η συμβολή του Μαραντόνα στη νομισματική θεωρία

O θρύλος του παγκοσμίου ποδοσφαίρου Ντιέγκο Μαραντόνα έφυγε την Τετάρτη από τη ζωή σε ηλικία 60 ετών βυθίζοντας τους οπαδούς της στρογγυλής θεάς στη θλίψη.

Αν και ο Αργεντίνος μάγος της μπάλας θα μείνει στην ιστορία για τις ανεπανάληπτες ντρίπλες του, λίγοι γνωρίζουν ότι χάρη στις ποδοσφαιρικές ικανότητές του έχει κερδίσει και μια μικρή θέση στην ιστορία της νομισματικής θεωρίας.

Πίσω στο 2005, ο τότε διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας Μέρβιν Κίνγκ περιέγραψε τα δύο γκολ που σημείωσε ο Αργεντίνος εναντίον της Αγγλίας στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1986 για να δείξει πόσο έχει εκσυγχρονιστεί ο τρόπος που οι κεντρικές τράπεζες ασκούν νομισματική πολιτική. Η ανάλυσή του έμεινε γνωστή ως η «θεωρία Μαραντόνα» για τα επιτόκια.

Και τα δύο γκολ είναι αξέχαστα, το καθένα για διαφορετικούς λόγους. Στο πρώτο, το λεγόμενο «χέρι του Θεού», ο μικροκαμωμένος Αργεντίνος επιθετικός κέρδισε τον τερματοφύλακα της αγγλικής ομάδας Πίτερ Σίλτον -και τον Τυνήσιο διαιτητή της αναμέτρησης- με ένα χτύπημα της μπάλας με το χέρι. Αυτό το γκολ, σημείωσε ο κ. Κινγκ, συνόψιζε την παλιά προσέγγιση των κεντρικών τραπεζών που βασιζόταν σε «μια αύρα μυστηρίου». Ήταν «αναπάντεχη, χρονικά ανακόλουθη και ενάντια στους κανόνες».

Όσο για το δεύτερο γκολ, οι Financial Times μας θυμίζουν ποια ακριβώς ήταν η περιγραφή του από τον κ. Κινγκ. «O Μαραντόνα πήρε τη μπάλα πίσω από τη σέντρα και έκανε μια κούρσα 55 μέτρων περνώντας πέντε παίχτες προτού τη στείλει στο αγγλικό τέρμα. Αλλά αυτό που είναι πραγματικά εντυπωσιακό είναι ότι ο Μαραντόνα έτρεξε ουσιαστικά σε ευθεία γραμμή.

Πώς γίνεται να περάσεις πέντε παίχτες τρέχοντας ευθεία;

Η απάντηση είναι πως οι Άγγλοι αμυντικοί αντέδρασαν με βάση αυτό που ανέμεναν ότι θα κάνει ο Μαραντόνα. Επειδή ανέμεναν ότι ο Μαραντόνα θα κινηθεί είτε προς τα δεξιά, είτε προς τα αριστερά, αυτός μπόρεσε να κινηθεί ευθεία.

Η νομισματική πολιτική λειτουργεί με παρόμοιο τρόπο. Τα επιτόκια της αγοράς αντιδρούν με βάση αυτό που αναμένεται να πράξει η κεντρική τράπεζα. Τα τελευταία χρόνια η Τράπεζα της Αγγλίας και άλλες κεντρικές τράπεζες έχουν βιώσει περιόδους κατά τις οποίες κατόρθωσαν να επηρεάσουν την πορεία της οικονομίας χωρίς να προχωρήσουν σε μεγάλες μειώσεις ή αυξήσεις στα επίσημα επιτόκια. Κινήθηκαν ευθύγραμμα για να πετύχουν τα γκολ τους.

Πώς ήταν αυτό δυνατό;

Επειδή οι χρηματοοικονομικές αγορές δεν ανέμεναν ότι τα επιτόκια θα παραμείνουν σταθερά. Ανέμεναν ότι τα επιτόκια θα κινηθούν είτε προς τα πάνω, είτε προς τα κάτω. Οι προσδοκίες αυτές αρκούσαν -ενίοτε- για τη σταθεροποίηση των ιδιωτικών δαπανών μολονότι τα επίσημα επιτόκια είχαν στην πραγματικότητα κινηθεί ελάχιστα».