Το μοιραίο λάθος που πλήρωσε ακριβά το Ιράν την Παρασκευή

Οι ανώτατοι ηγέτες του Ιράν προετοιμάζονταν για περισσότερο από μία εβδομάδα για τον κίνδυνο μιας πιθανής ισραηλινής επίθεσης, σε περίπτωση που αποτύγχαναν οι συνομιλίες για τα πυρηνικά με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Όμως έκαναν ένα τεράστιο λάθος.

Δεν περίμεναν ποτέ ότι το Ισραήλ θα χτυπούσε πριν από τον επόμενο γύρο συνομιλιών, ο οποίος είχε προγραμματιστεί για την ερχόμενη Κυριακή στο Ομάν, δήλωσαν την Παρασκευή στους New York Times αξιωματούχοι κοντά στην ιρανική ηγεσία. Απέρριψαν τις αναφορές περί επικείμενης επίθεσης ως ισραηλινή προπαγάνδα που είχε στόχο να πιέσει το Ιράν να κάνει παραχωρήσεις στο πυρηνικό του πρόγραμμα κατά τις συνομιλίες.

Ίσως εξαιτίας αυτής της αίσθησης εφησυχασμού, τα προληπτικά μέτρα που είχαν σχεδιαστεί αγνοήθηκαν, είπαν οι αξιωματούχοι.

Αυτή η αφήγηση για το πώς προετοιμάζονταν οι Ιρανοί αξιωματούχοι πριν από τις εκτεταμένες επιθέσεις του Ισραήλ σε όλη τη χώρα την Παρασκευή, καθώς και πώς αντέδρασαν μετά, βασίζεται σε συνεντεύξεις με μισή ντουζίνα ανώτερων Ιρανών αξιωματούχων και δύο μέλη των Φρουρών της Επανάστασης. Όλοι ζήτησαν ανωνυμία λόγω της ευαισθησίας των πληροφοριών.

Σύμφωνα με τους ίδιους, το βράδυ της επίθεσης, οι ανώτεροι στρατιωτικοί διοικητές δεν πήγαν σε καταφύγια αλλά παρέμειναν στα σπίτια τους, μια μοιραία απόφαση. Ο υποστράτηγος Αμίρ Αλί Χατζιζαντέ, διοικητής της αεροδιαστημικής μονάδας των Φρουρών της Επανάστασης, και το επιτελείο του αγνόησαν την εντολή να μην συγκεντρώνονται στο ίδιο σημείο. Πραγματοποίησαν έκτακτη στρατιωτική σύσκεψη σε στρατιωτική βάση στην Τεχεράνη και σκοτώθηκαν όταν το Ισραήλ έπληξε τη βάση.

Μέχρι το βράδυ της Παρασκευής, η κυβέρνηση μόλις άρχιζε να αντιλαμβάνεται την έκταση των ζημιών από την ισραηλινή στρατιωτική εκστρατεία, η οποία ξεκίνησε τα ξημερώματα και έπληξε τουλάχιστον 15 τοποθεσίες στο Ιράν, συμπεριλαμβανομένων των Ισφαχάν, Ταμπρίζ, Ιλάμ, Λορεστάν, Μπορουτζέρντ, Κομ, Αράκ, Ουρμία, Κασρ ε-Σιρίν, Κερμανσάχ, Χαμαντάν και Σιράζ, σύμφωνα με τέσσερις Ιρανούς αξιωματούχους.

Το Ισραήλ κατέστρεψε μεγάλο μέρος της αμυντικής ικανότητας του Ιράν, εξουδετερώνοντας ραντάρ και αεράμυνα, παρέλυσε την πρόσβαση σε αποθέματα βαλλιστικών πυραύλων και εξόντωσε ανώτερα στελέχη της στρατιωτικής ηγεσίας. Επιπλέον, υπέστη σοβαρές ζημιές το υπέργειο τμήμα του βασικού εργοστασίου εμπλουτισμού ουρανίου στη Νατάνζ.

Σε ιδιωτικά μηνύματα που κοινοποιήθηκαν στους New York Times, ορισμένοι αξιωματούχοι αντέδρασαν με οργή: «Πού είναι η αεράμυνά μας;» και «Πώς μπορεί το Ισραήλ να έρχεται και να χτυπά ό,τι θέλει, να σκοτώνει τους κορυφαίους διοικητές μας, κι εμείς να είμαστε ανίκανοι να το αποτρέψουμε;». Επίσης εξέφρασαν έντονο προβληματισμό για τις σοβαρές αποτυχίες των υπηρεσιών πληροφοριών που οδήγησαν στην αδυναμία εντοπισμού των επιθέσεων και στην τεράστια ζημιά.

«Η επίθεση του Ισραήλ έπιασε εντελώς απροετοίμαστη την ηγεσία, ειδικά με τη δολοφονία κορυφαίων στρατιωτικών και πυρηνικών επιστημόνων. Αποκάλυψε επίσης την ανεπάρκεια της αεράμυνάς μας και την ικανότητά τους να βομβαρδίζουν κρίσιμες υποδομές και στρατιωτικές βάσεις μας χωρίς καμία αντίσταση», δήλωσε ο Χαμίντ Χοσεϊνί, μέλος της επιτροπής ενέργειας του Εμπορικού Επιμελητηρίου της χώρας, σε τηλεφωνική επικοινωνία από την Τεχεράνη.

Ο Χοσεϊνί, που έχει στενές σχέσεις με την κυβέρνηση, πρόσθεσε ότι η φαινομενική διείσδυση του Ισραήλ στον μηχανισμό ασφαλείας και άμυνας του Ιράν σόκαρε τους αξιωματούχους. Αν και το Ισραήλ πραγματοποιεί εδώ και δεκαετίες μυστικές επιχειρήσεις στο Ιράν, περιλαμβανομένων στοχευμένων δολοφονιών πυρηνικών επιστημόνων, η πολύπλευρη και σύνθετη επίθεση της Παρασκευής —με χρήση μαχητικών αεροσκαφών και πρακτόρων— υποδήλωνε ένα νέο επίπεδο πρόσβασης και δυνατοτήτων.

Ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, μεταφέρθηκε σε άγνωστη τοποθεσία ασφαλείας, όπου παρέμεινε σε επαφή με τα εναπομείναντα κορυφαία στρατιωτικά στελέχη. Σε τηλεοπτική του ομιλία, δήλωσε ότι το Ισραήλ, με τις επιθέσεις του, κήρυξε πόλεμο στο Ιράν. Καθώς μιλούσε, το Ιράν εξαπέλυε διαδοχικά κύματα πυραυλικών επιθέσεων στο Τελ Αβίβ και την Ιερουσαλήμ.

«Δεν πρέπει να νομίζουν ότι επιτέθηκαν και τελείωσε», είπε ο Χαμενεΐ. «Όχι, αυτοί το ξεκίνησαν. Αυτοί άρχισαν τον πόλεμο. Δεν θα τους αφήσουμε να γλιτώσουν ατιμώρητοι για αυτό το έγκλημα.»

Το πρωί της Παρασκευής, το Ανώτατο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας του Ιράν, ένα 23μελές όργανο υπεύθυνο για τις αποφάσεις εθνικής ασφάλειας, συγκάλεσε έκτακτη συνεδρίαση για να καθορίσει την απάντηση της χώρας. Ο Χαμενεΐ δήλωσε ότι επιθυμεί εκδίκηση αλλά δεν θέλει να δράσει βιαστικά, σύμφωνα με δύο αξιωματούχους που συμμετείχαν στις συζητήσεις.

Ακολουθήστε το Euro2day.gr στο Google News!Παρακολουθήστε τις εξελίξεις με την υπογραφη εγκυρότητας του Euro2day.gr

FOLLOW USΑκολουθήστε τη σελίδα του Euro2day.gr στο Linkedin

Υπήρξαν διαφωνίες για το πότε και πώς θα πρέπει να απαντήσει το Ιράν, και κατά πόσο μπορεί να αντέξει έναν παρατεταμένο πόλεμο με το Ισραήλ, που πιθανόν να εμπλέξει και τις Ηνωμένες Πολιτείες, δεδομένων των σοβαρών απωλειών στις δυνατότητες άμυνας. Ένας αξιωματούχος προειδοποίησε πως, αν το Ισραήλ χτυπήσει τις υποδομές, τις εγκαταστάσεις ύδρευσης ή ενέργειας, μπορεί να προκληθούν διαδηλώσεις ή εξεγέρσεις.

Ένα μέλος των Φρουρών της Επανάστασης, που ενημερώθηκε για τη σύσκεψη, δήλωσε ότι οι αξιωματούχοι κατάλαβαν πως ο Χαμενεΐ βρίσκεται σε μια καθοριστική στιγμή της σχεδόν 40ετούς εξουσίας του: πρέπει να επιλέξει ανάμεσα στη δράση —με κίνδυνο ενός ολοκληρωτικού πολέμου που θα μπορούσε να οδηγήσει στην πτώση του— και την υποχώρηση, που θα ερμηνευτεί, στο εσωτερικό και διεθνώς, ως ήττα.

«Ο Χαμενεΐ δεν έχει καλές επιλογές», σχολίασε ο Άλι Βαέζ, διευθυντής του προγράμματος για το Ιράν στον Διεθνή Οργανισμό Κρίσεων. «Αν κλιμακώσει, κινδυνεύει να προκαλέσει καταστροφική ισραηλινή επίθεση στην οποία μπορεί να συμμετάσχουν και οι ΗΠΑ. Αν δεν απαντήσει, διατρέχει τον κίνδυνο αποδυνάμωσης ή απώλειας της εξουσίας του».

Τελικά, ο Χαμενεΐ διέταξε τον στρατό του Ιράν να πυροβολήσει εναντίον του Ισραήλ. Αρχικά, το σχέδιο προέβλεπε εκτόξευση έως και 1.000 βαλλιστικών πυραύλων ώστε να υπερφορτωθεί η αεράμυνα του Ισραήλ και να προκληθεί μέγιστη ζημιά, σύμφωνα με δύο μέλη των Φρουρών. Όμως οι ισραηλινές επιδρομές σε βάσεις πυραύλων κατέστησαν αδύνατη τη γρήγορη μετακίνηση και προετοιμασία τους.

Τελικά, το Ιράν κατάφερε να εκτοξεύσει μόνο περίπου 100-200 πυραύλους στο πρώτο κύμα επιθέσεων. Τουλάχιστον επτά σημεία επλήγησαν γύρω από το Τελ Αβίβ, με έναν νεκρό, τουλάχιστον 20 τραυματίες και ζημιές σε κατοικίες.

Την Παρασκευή, καθώς οι ισραηλινές επιθέσεις υποχωρούσαν προσωρινά, οι ιρανικές ένοπλες δυνάμεις έσπευσαν να επισκευάσουν μέρος των κατεστραμμένων αμυντικών συστημάτων και να εγκαταστήσουν νέα. Ο εναέριος χώρος του Ιράν παρέμεινε κλειστός, οι πτήσεις καθηλώθηκαν και τα αεροδρόμια παρέμειναν κλειστά.