Η Ευρωπαϊκή Ένωση εξετάζει ένταξη νέων χωρών χωρίς δικαίωμα βέτο

Νέα κράτη θα μπορούσαν να ενταχθούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς πλήρη δικαιώματα ψήφου, σύμφωνα με υπό εξέταση σχέδιο.

Η πρόταση για αλλαγή των κανόνων ένταξης βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο και θα πρέπει να εγκριθεί από όλα τα υφιστάμενα κράτη μέλη, σύμφωνα με τρεις Ευρωπαίους διπλωμάτες και έναν αξιωματούχο της ΕΕ που μίλησαν στο Politico. 

Η ιδέα είναι ότι τα νέα μέλη θα αποκτήσουν πλήρη δικαιώματα μόλις η Ε.Ε. αναδιαρθρώσει τον τρόπο λειτουργίας της, ώστε να καθίσταται δυσκολότερη η χρήση βέτο από μεμονωμένα κράτη.

Πρόκειται για την πιο πρόσφατη προσπάθεια των κυβερνήσεων που υποστηρίζουν τη διεύρυνση της Ε.Ε. να επαναφέρουν τη διαδικασία, η οποία αυτή τη στιγμή μπλοκάρεται από τη Βουδαπέστη και λίγες άλλες πρωτεύουσες, φοβούμενες ότι η επέκταση θα φέρει ανεπιθύμητο ανταγωνισμό στις τοπικές αγορές ή θα θέσει σε κίνδυνο τα αμυντικά τους συμφέροντα. 

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι βόρειες και βαλτικές χώρες, καθώς και οι κεντροευρωπαϊκές χώρες, παραδοσιακά υποστηρίζουν τη διεύρυνση.

Η ΕΕ έχει θέσει τη διεύρυνση ως στρατηγική προτεραιότητα, αν και η προσπάθεια να αυξηθεί ο αριθμός των μελών από τα 27 στα 30 μέσα στην επόμενη δεκαετία αποκαλύπτει τις εσωτερικές διαιρέσεις του μπλοκ.

«Τα μελλοντικά μέλη θα πρέπει να υποχρεωθούν να παραιτηθούν από το δικαίωμα βέτο τους μέχρι να εφαρμοστούν σημαντικές θεσμικές μεταρρυθμίσεις, όπως η εισαγωγή της ψηφοφορίας με ειδική πλειοψηφία στους περισσότερους τομείς πολιτικής», δήλωσε στο Politico ο Άντον Χόφραϊτερ, πρόεδρος της Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Bundestag. «Η διεύρυνση δεν πρέπει να επιβραδύνεται από κράτη-μέλη που μπλοκάρουν τις μεταρρυθμίσεις» πρόσθεσε.

Η πρωτοβουλία αυτή θα επιτρέψει σε χώρες που βρίσκονται στη διαδικασία ένταξης, όπως η Ουκρανία, η Μολδαβία και το Μαυροβούνιο, να απολαμβάνουν πολλά από τα οφέλη της ΕΕ χωρίς δικαίωμα βέτο, κάτι που οι κυβερνήσεις της ΕΕ πάντα θεωρούσαν ως το υπέρτατο εργαλείο για να αποτρέπουν πολιτικές που δεν τους αρέσουν.

Όπως μεταδίδει το Politico, η σκέψη πίσω από την πρόταση — που συζητείται ανεπίσημα μεταξύ των χωρών της ΕΕ και της Επιτροπής — είναι ότι η ένταξη νέων χωρών χωρίς δικαίωμα βέτο, τουλάχιστον στην αρχή, θα επιτρέψει την ένταξή τους με πιο ευέλικτους όρους χωρίς να απαιτείται αναθεώρηση των βασικών συνθηκών της Ε.Ε., κάτι που πολλές κυβερνήσεις θεωρούν αδύνατο.

Προηγουμένως, οι ηγέτες της ΕΕ είχαν επιμείνει ότι μια τέτοια αναθεώρηση είναι απαραίτητη πρoτού το μπλοκ αποδεχθεί νέα μέλη όπως η Ουκρανία. Ωστόσο, οι προσπάθειες να καταργηθεί το δικαίωμα βέτο και για τα υπάρχοντα κράτη-μέλη έχουν συναντήσει σθεναρή αντίσταση, όχι μόνο από την Ουγγαρία, αλλά και από τη Γαλλία και την Ολλανδία.