Ξέρουν να αυξάνουν τις τιμές αλλά όχι να τις μειώνουν

Πριν από ενάμιση χρόνο περίπου, είχαμε αναφερθεί στις συνέπειες από τη μεγάλη αύξηση της τιμής των λιπασμάτων -που έγινε μεγαλύτερη στη συνέχεια-, γράφοντας τότε ότι «θα πούμε το ψωμί ψωμάκι». Πράγματι, η τιμή των λιπασμάτων αυξήθηκε κατά 50% περίπου από το φθινόπωρο του 2021 μέχρι την άνοιξη του 2022 και εν συνεχεία 80% μέχρι το περασμένο φθινόπωρο. Ήταν απόρροια της μεγάλης αύξησης των τιμών του πετρελαίου και του φυσικού αερίου που ώθησαν τον πληθωρισμό στο υψηλότερο σημείο των τελευταίων δεκαετιών στην Ελλάδα και γενικότερα στην ευρωζώνη και στις ΗΠΑ.

Με τις τιμές της ενέργειας να έχουν κατρακυλήσει από τα υψηλά επίπεδα στα οποία βρέθηκαν πριν από λίγους μήνες, είναι λογικό ο πληθωρισμός να αποκλιμακώνεται. Όμως, οι τιμές αρκετών προϊόντων, π.χ. αγροτικών, δεν εμφανίζουν τάσεις υποχώρησης καθώς οι πωλητές διατηρούν τις τιμές καταναλωτή σταθερές παρά τις κάθε μορφής επιδοτήσεις και τη μεγάλη μείωση της τιμής των λιπασμάτων.

«Υπάρχει υστέρηση στη μείωση των τιμών (αγροτικών προϊόντων) για να κερδίσουν περισσότερα οι αγρότες και οι μεσάζοντες,» μας ανέφερε χθες υψηλόβαθμο στέλεχος εταιρείας λιπασμάτων. Πράγματι, η τιμή των λιπασμάτων έχει υποχωρήσει στα 700 ευρώ περίπου ο τόνος από 900 ευρώ τον Νοέμβριο του 2022 και αναμένεται να υποχωρήσει περαιτέρω, σύμφωνα με άτομα της συγκεκριμένης αγοράς.

Ασφαλώς, το λίπασμα δεν έχει το ίδιο μερίδιο στο κόστος παραγωγής για όλες τις καλλιέργειες. Όμως, στο σιτάρι και το καλαμπόκι φθάνει το 40% περίπου του κόστους, τονίζει ένας ειδικός. Επομένως, η μείωση της τιμής έχει σημαντική επίπτωση στο κόστος με φυσιολογική λίπανση. Κι αυτό γιατί κάποιος μπορεί να επιλέξει να μη χρησιμοποιήσει λίπασμα. Σ’ αυτή την περίπτωση, η παραγωγή θα είναι 500 κιλά το στρέμμα έναντι 600-700 κιλών με λίπασμα. Φυσικά, σε δενδρώδεις καλλιέργειες, η λίπανση διαφέρει ανάμεσα στα φυλλοβόλα (αμπέλια) και τα εσπεριδοειδή και επομένως η επίπτωση στο κόστος. 

Πάντως, φέτος, η τιμή του ελαιολάδου πάει στα 5 ευρώ το λίτρο, λόγω της ανισορροπίας ζήτησης και προσφοράς διεθνώς καθώς η παραγωγή της Ισπανίας υπολείπεται. Αυτό πρακτικά δείχνει ότι η ανισορροπία είναι πιο σημαντικός παράγοντας στη διαμόρφωση της τιμής κάποιων γεωργικών προϊόντων σε σχέση με τις τιμές των εισροών.      

Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι σε άλλα γεωργικά προϊόντα που υπάρχει μεγαλύτερη ισορροπία, η κατακόρυφη μείωση της τιμής των λιπασμάτων και του πετρελαίου κίνησης δεν θα έπρεπε να αντικατοπτρίζεται σε κάποιο βαθμό στις τιμές τους. Δυστυχώς, οι εκτιμήσεις θέλουν παραγωγοί και μεσάζοντες να διευρύνουν τα περιθώρια κέρδους τους παρά να μειώνουν τις τιμές, όσο οι καταναλωτές συνεχίζουν να αγοράζουν.   

Δεν θα πρέπει επίσης να αφήσουμε απέξω τους εμπόρους-εταιρείες στον χώρο των λιπασμάτων. Κι αυτό γιατί εκείνοι που αγόρασαν λιπάσματα με τις τιμές σε υψηλά επίπεδα πριν από μερικούς μήνες, για να έχουν στοκ, εμφανίζουν πλέον ζημιές, όταν πουλάνε σε χαμηλότερες τιμές.