Απόπειρα άλωσης της ΕΕ από την... ηγεσία της

Η υπόθεση είναι λίγο-πολύ γνωστή. Η Κομισιόν, σε συνεργασία με αρκετές χώρες της Βόρειας Ευρώπης, θέλει να χρησιμοποιήσει ρωσικά κεφάλαια ύψους περίπου 170 δισ. ευρώ, που έχουν παγώσει στο Euroclear, στο Βέλγιο, για να χρηματοδοτήσει την Ουκρανία.

Μπροστά τους, έχουν βρει διάφορους ειδικούς, που θεωρούν ότι πρόκειται για πρωτοφανή και νομικά έωλη ενέργεια (με μεγάλους κινδύνους για την επενδυτική και νομισματική σταθερότητα στην Ευρώπη), την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία αρνήθηκε οποιαδήποτε ανάμιξη, όπως και την κυβέρνηση του Βελγίου, που κινδυνεύει βρεθεί εκτεθειμένη για ένα τεράστιο ποσό.

Χθες η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αποκάλυψε δύο προτάσεις, εκ των οποίων η μία (για κοινή χρηματοδότηση της Ουκρανίας, με εγγυήσεις από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό) δεν έχει καμία τύχη, διότι απαιτεί απόλυτη συναίνεση, ενώ είναι βέβαιο ότι η Ουγγαρία μάλλον και η Σλοβακία, αν όχι και αρκετές ακόμη χώρες, θα καταψηφίσουν.

Η άλλη «λύση» αφορά την ενεργοποίηση του άρθρου 122 της Eυρωπαϊκής Συνθήκης, που έχει γίνει μόνο σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, προκειμένου να υποχρεωθεί το Βέλγιο να παραδώσει τα ρωσικά χρήματα, αλλά και να εγγυηθούν το δάνειο όλες οι χώρες της Ευρώπης, με απόφαση της πλειοψηφίας. Για την ήδη υπερχρεωμένη Ελλάδα, η «εγγύηση» αυτή θα κυμανθεί σε επίπεδα έως και 3 δισ. ευρώ.

Το άρθρο 122 έχει χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν για πραγματικά έκτακτες ανάγκες, όπως η κρίση κρατικών χρεών, η πανδημία Covid-19 και η πρόσφατη ενεργειακή κρίση. Δηλαδή για πραγματικούς κινδύνους, στο εσωτερικό των κρατών-μελών.

Αυτή τη φορά χρησιμοποιείται για να ποδηγετήσει τα κυριαρχικά δικαιώματα ενός κράτους-μέλους, του Βελγίου, στο οποίο (τραγική ειρωνεία) εδρεύουν οι περισσότεροι κεντρικοί μηχανισμοί της Ευρώπης. Αλλά και για να καταργήσει το δικαίωμα όσων χωρών δεν θα ήθελαν να συμμετάσχουν στο εγχείρημα. Και όλα αυτά, προς όφελος μια τρίτης χώρας, της Ουκρανίας, που δεν είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ούτε φυσικά της Ευρωζώνης!

Πρόκειται για εξαιρετικά επικίνδυνο προηγούμενο, που αναμφίβολα θα προξενήσει μεγάλες αντιδράσεις. Ήδη από χθες ο πρωθυπουργός του Βελγίου Μπαρτ ντε Βέβερ δήλωσε ότι δεν μπορεί να φανταστεί «την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να κατάσχει περιουσιακά στοιχεία μιας ιδιωτικής εταιρείας, της Euroclear, εναντίον της θέλησης ενός κράτους-μέλους». Χαρακτήρισε δε μια τέτοια ενέργεια ως πρωτοφανή.

Το πιθανότερο είναι ότι εάν προχωρήσει αυτό το σχέδιο, θα υπάρξουν σοβαρές δικαστικές προσφυγές, εντός της ΕΕ, ενώ δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι τέτοιες αποφάσεις θα περάσουν από χώρες με μεγάλες οικονομίες, που έχουν όμως πολύ σημαντικά κρατικά χρέη όπως η Γαλλία, η Ιταλία και η Ισπανία.

Η Γαλλία, για παράδειγμα, με βάση τα κλειδιά διαμοιρασμού που συνήθως ακολουθούνται, θα πρέπει να προσφέρει εγγυήσεις για ποσό έως και 27 δισ. ευρώ! Πολύ δύσκολο σε μια χώρα που η κυβέρνηση μπορεί να πέσει ανά πάσα στιγμή.

Ανεξάρτητα όμως από το αν θα υλοποιηθεί τελικά αυτό το απονενοημένο εγχείρημα (που πρακτικά επιχειρεί να μοιράσει το βάρος που θα έπρεπε να αναλάβει η λεγόμενη «συμμαχία των προθύμων», σε όλα τα μέλη της ΕΕ), οι συνέπειες  για την Ευρώπη θα είναι βαριές.

Σε μια εποχή που υπάρχουν έντονα εθνικιστικές τάσεις σε διάφορα κράτη, αλλά και ανάγκη λήψης κρίσιμων οικονομικών και αναπτυξιακών αποφάσεων, επιχειρείται η κατάχρηση πολύτιμων μηχανισμών, με τρόπο που επιδιώκει να καταργήσει το δικαίωμα «βέτο», στο οποίο παραδοσιακά στηρίζονται οι μικρότερες χώρες.

Και αυτό δεν θα περάσει απαρατήρητο. Αντιθέτως, θα ενισχύσει τα εθνικιστικά αντανακλαστικά.

Διότι αρχίζει να διαφαίνεται έντονα ότι κάποιοι προσπαθούν να κάνουν την Ευρώπη «ομοσπονδία», δια της πλαγίας και προς όφελος των συμφερόντων τους. Χωρίς να προηγηθούν έστω και οι τυπικές δημοκρατικές διαδικασίες.

Ειδικά για την Ελλάδα, ο κίνδυνος ξεπερνά κατά πολύ τα 2-3 δισ. ευρώ, που ίσως απαιτηθεί να προσφέρει ως εγγυήσεις για το σχέδιο χρηματοδότησης της Ουκρανίας.

Οι χώρες που προωθούν φανατικά το σχέδιο είναι οι ίδιες που έχουν αλώσει πλήρως σε επίπεδο Επιτρόπων τα κρίσιμα χαρτοφυλάκια της Κομισιόν. Όσα δηλαδή συνδέονται έστω και έμμεσα με τις ανάγκες, αμυντικές και χρηματοδοτικές της Ουκρανίας.

Είναι επίσης εκείνες που προωθούν με ένταση τον ολοένα και πιο σφιχτό εναγκαλισμό με την Τουρκία του Ερντογάν, σε θέματα ευρωπαϊκής άμυνας και συνεργασίας.

Εάν περάσει η άποψή τους, περί «πλειοψηφικής Ευρώπης» που με νομικά τερτίπια υποχρεώνει τα μέλη της να υποτάσσονται στην κυρίαρχη γραμμή, ο κίνδυνος να βρεθεί κάποια στιγμή η Ελλάδα στη θέση του ασφυκτικά πιεζόμενου Βελγίου δεν είναι καθόλου αμελητέος.