Η λύση για ενίσχυση των μισθών κόντρα στην πανδημία

Μπορεί το ποσοστό της καταγεγραμμένης ανεργίας να είχε μειωθεί ως ένα βαθμό κατά τα τελευταία χρόνια, πλην όμως συχνότατο είναι το ερώτημα πολλών εργαζομένων -και ιδιαίτερα των νεότερων σε ηλικία- προς τους εργοδότες τους, για το πώς θα ζήσουν με τις αποδοχές που λαμβάνουν.

Και πράγματι, η απάντηση στο ερώτημα είναι πολύ δύσκολη, αν από τη μία πλευρά βάλουμε τις πολύ χαμηλές καθαρές αποδοχές ενός μισθωτού υπαλλήλου (π.χ. 583 ευρώ) και από την άλλη πλευρά, τις ανάγκες μιας, λιτής έστω, διαβίωσης.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα βήμα βήμα.

Πρώτον, ας εξετάσουμε το παράδειγμα ενός υπαλλήλου με μηνιαίο μισθό 650 ευρώ ή 9.100 ευρώ ετησίως, αν συνυπολογίσουμε 14 μισθούς τον χρόνο. Επειδή όμως ο ίδιος καταβάλλει για την κοινωνική του ασφάλιση το 15,75% των αποδοχών του, οι καθαρές ετήσιες αποδοχές του μειώνονται από τις 9.100 στις 7.666 ευρώ, ή 639 ευρώ τον μήνα, μαζί με τη συνεκτίμηση των δώρων και του επιδόματος αδείας.

Από την πλευρά της η επιχείρηση δεν επιβαρύνεται μόνο με τα προαναφερόμενα 9.100 ευρώ, αλλά και με ένα επιπρόσθετο 24,81%, δηλαδή με επιπλέον 2.257 ευρώ, δηλαδή αθροιστικά με 11.358 ευρώ τον χρόνο (ή 947 ευρώ ανά μήνα).

Άρα, 947 ευρώ τον μήνα (σε 12μηνη βάση) καταβάλλει ο εργοδότης, εκ των οποίων μόνο τα 639 (το 67,5%) φτάνουν στην τσέπη του εργαζόμενου, ενώ ο τελευταίος πληρώνει άμεσα και έμμεσα 308 ευρώ μηνιαίως (308 ευρώ σύνολο, εκ των οποίων 119 ευρώ ο ίδιος και 189 ευρώ ο εργοδότης του).

Δεύτερον, οι ασφαλιστικές εισφορές ενός ελεύθερου επαγγελματία έχουν διαμορφωθεί σήμερα στα 210 ευρώ μηνιαίως, οπότε προτείνω να μειωθεί η συνολική ασφαλιστική εισφορά των χαμηλόμισθων στα 210 ευρώ, όπου οι εργοδότες θα συνεχίσουν να καταβάλλουν το σύνολο των 189 ευρώ, ενώ οι εργαζόμενοι μόνο 21 ευρώ τον μήνα. Με τον τρόπο αυτό θα αυξηθούν οι καθαρές αποδοχές των εργαζομένων κατά 98 ευρώ τον μήνα ή κατά 15,3%! (τα κέρδη για τον εργαζόμενο θα είναι ακόμη μεγαλύτερα, σε περίπτωση που ο εργοδότης του θα αποφάσιζε να του δώσει κάποιο bonus, καθώς θα καρπωνόταν το σύνολο του bonus και όχι το 67,5% αυτού).

Το πρόβλημα δεν λύνεται, αλλά τέλος πάντων με 98 επιπλέον ευρώ μηνιαίως κάποιος μπορεί να επισκεφτεί μερικές φορές το super market της γειτονιάς του. Επιπρόσθετα, τα 98 αυτά ευρώ τον μήνα θα έπεφταν στην αγορά, κινητοποιώντας ως ένα βαθμό τη συνολική ζήτηση στην οικονομία.

Τρίτον, κατανοώ ότι η υιοθέτηση μιας τέτοιας πρότασης θα σήμαινε σημαντικές απώλειες εσόδων για τα ταμεία κοινωνικής ασφάλισης, τα οικονομικά των οποίων ήδη δοκιμάζονται.

Και επειδή γνωρίζω πως δεν υπάρχουν «λεφτόδεντρα» και σε καμιά περίπτωση δεν θέλω να λαϊκίσω, θα έλεγα τα εξής:

α) Κάποιο τμήμα των απωλειών από τις εισφορές θα επιστρέψουν πίσω στα κρατικά ταμεία μέσα από τη διάθεση του αυξημένου διαθέσιμου εισοδήματος των εργαζομένων (άμεσοι και έμμεσοι φόροι, επιπλέον εισφορές από δημιουργία νέων θέσεων εργασίας κ.λπ.). Επιπρόσθετα, με κάπως αυξημένα διαθέσιμα εισοδήματα, θα τονωθεί το ενδιαφέρον των νέων ανθρώπων για εργασία και το επίπεδο της ικανοποίησής τους, με ό,τι αυτά θα μπορούσαν να σημαίνουν σε κοινωνική και οικονομική βάση.

β) Να προωθηθεί γρήγορα ένα εκτεταμένο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων ή και προσφοράς προς αξιοποίηση κρατικών περιουσιακών στοιχείων, έτσι ώστε ένα σημαντικό τμήμα από τα έσοδα που θα προκύπτουν, να κατευθύνεται για την ενίσχυση των ασφαλιστικών ταμείων και τη χρηματοδότηση των παρουσών συντάξεων. Οι συγκεκριμένες μάλιστα κινήσεις να συνδυάζονται με υποχρέωση των αγοραστών να προχωρήσουν σε συμφωνημένα επενδυτικά προγράμματα στη χώρα.

γ) Μια σημαντική πηγή εξοικονόμησης κόστους για τον Προϋπολογισμό θα μπορούσε να αποτελέσει το σταδιακό outsourcing συγκεκριμένων υπηρεσιών που σήμερα προσφέρει με μεγάλο κόστος -και ενίοτε με αμφίβολο αποτέλεσμα- ο κρατικός τομέας.

δ) Εύλογα βέβαια θα υποστηρίξει κάποιος ότι αν ένας εργαζόμενος καταβάλλει σε μόνιμη βάση εισφορές της τάξεως των 210 ευρώ μηνιαίως, θα καταλήξει με μια πολύ χαμηλή σύνταξη. Η απάντηση είναι πως ο εργαζόμενος θα μπορέσει να αυξήσει μελλοντικά το ύψος των εισφορών του, όταν οι μηνιαίες αποδοχές του ξεπεράσουν π.χ. τα 1.200 μηνιαίως, οπότε θα λάβει μια σχετικά αξιοπρεπή σύνταξη.

Και κάτι τελευταίο, το οποίο θεωρώ πολύ σημαντικό.

Βρίσκονται εκτός πραγματικότητας όσοι πιστεύουν πως η πανδημία του κορωνοϊού δεν θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία και στα εισοδήματα επιχειρήσεων και νοικοκυριών.

Απλά, αυτό που θα περιμέναμε από την ελληνική κυβέρνηση (εκμεταλλευόμενη την όποια στήριξη προκύψει από Ευρωπαϊκή Ένωση και ΕΚΤ), μετά την πραγματικά επιτυχημένη υγειονομική διαχείριση της κρίσης, είναι:

Πρώτον, να προσπαθήσει όσο το δυνατόν μεγαλύτερο ποσοστό της στήριξης από το εξωτερικό να προέλθει από επιδοτήσεις και όχι από δανεισμό, ή έστω ο δανεισμός αυτός να είναι μακροπρόθεσμος και χαμηλότοκος.

Δεύτερον, να επιχειρήσει να επιμερίσει το όποιο κόστος προκύψει δίκαια και σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο βάθος χρόνου.

Και τρίτον, να επιταχύνει τις διαρθρωτικές αλλαγές και να λάβει δραστικές αποφάσεις που θα αυξήσουν την παραγωγικότητα της οικονομίας. Γιατί αν μέχρι και τον φετινό Φεβρουάριο η ταχεία οικονομική ανάπτυξη της χώρας ήταν επιθυμητή, μετά την έλευση της πανδημίας είναι πλέον επιβεβλημένη.

Άρα τολμηρές αποφάσεις όπως π.χ. η υιοθέτηση της πρότασης που υποβάλλω στο συγκεκριμένο άρθρο (ή έστω μιας παραλλαγής αυτής) είναι επίκαιρη όσο ποτέ άλλοτε στο παρελθόν.

• O κ. Αλέξανδρος Μωραϊτάκης είναι Πρόεδρος της Nuntius Χρηματιστηριακής