Τα όρια της woke ατζέντας σε επιχειρήσεις και οικονομία

Στον απόηχο του θανάτου του Τζορτζ Φλόιντ το 2020 στις ΗΠΑ και του κινήματος των Black Lives Matter, η εταιρεία Lego δήλωνε, δίνοντας ιδιαίτερη δημοσιότητα, ότι παραιτείται από κάθε διαφήμιση στα παιχνίδια της με αστυνομικούς.

Λίγο καιρό αργότερα, εταιρείες όπως η Coca Cοla, η Lockheed Martin και άλλες άρχισαν να επιμορφώνουν τους υπαλλήλους τους, όχι στο πώς θα προσαρμόζονται στις τεχνολογικές και παραγωγικές εξελίξεις αλλά στο πώς θα ενθαρρύνονται να είναι διαφορετικοί, «λιγότερο λευκοί» και να σταματήσουν να βασίζονται σε οποιοδήποτε ανδρικό ή ετεροφυλόφιλο προνόμιο.

Αυτά τα προγράμματα κατάρτισης για τη διαφορετικότητα, την ισότητα, την ένταξη και την «αφύπνιση», πριν από όλα στρέφονταν  εναντίον όλων των συγγραφέων,  πολιτικών και άλλων τινών που θεωρούνταν «ύποπτοι» για διαφορετικές αντιλήψεις.

Οι τελευταίοι, ευθύς εξ αρχής κατατάσσονταν στην «ακροδεξιά» και βαπτίζονταν «ρατσιστές», «αντιδραστικοί» και λοιπά παρόμοια. Στη βάση των πιο πάνω αντιλήψεων και θεωριών περί προόδου και δημοκρατίας, στις μέρες μας, πολλές μεγάλες εταιρείες έχουν διευθυντή «διαφορετικότητας και ένταξης», προσλαμβάνουν σύμφωνα με κριτήρια φύλου, φυλής, σεξουαλικών μειονοτήτων κ.λπ. ,ενώ κάποια  επενδυτικά ταμεία  απαιτούν από εταιρείες οι  οποίες αναζητούν ρευστό, να επιδεικνύουν την «αφύπνιση» τους προκειμένου να ανταποκρίνονται στις προσδοκίες ορισμένων επενδυτών. 

Γνωρίζουμε τρεις περιπτώσεις πολυεθνικών επιχειρήσεων, οι οποίες χρηματοδοτήθηκαν από επενδυτικά ταμεία όχι με κριτήρια αποδοτικότητας, αλλά με βάση τον αριθμό «μη λευκών» και ομοφυλόφιλων που απασχολούν. Υπό παρόμοιες συνθήκες, στις ΗΠΑ κατά κύριο λόγο και σε χώρες όπως η Γαλλία, η Φινλανδία, η Σουηδία και άλλες, οι εταιρείες δεν προέχει να είναι αποτελεσματικές, αλλά «ηθικές» και «συμπονετικές».  

«Η αρετή θεωρείται κατάπτυστη όταν δεν υπαγορεύεται από τους φορείς της «συμπερίληψης», που μόνον αυτοί έχουν το δικαίωμα να την ασκούν», τονίζει ο Γάλλος νομικός Ζαν-Φιλίπ Ντελσόλ, ειδικός στο Διεθνές Δίκαιο. Προσθέτει δε, ότι στη σημερινή Γαλλία, στο πλαίσιο αυτής της πολιτικής ποικιλομορφίας που ασκείται, οι εταιρείες δεν νοιάζονται τόσο για την επαγγελματική ικανότητα των ανθρώπων που προσλαμβάνουν, αλλά για το χρώμα τους, το φύλο τους και άλλα τινά. 

Στο πλαίσιο αυτής της πρακτικής, Ασιάτες φοιτητές στις ΗΠΑ,  προσέφυγαν στο Ανώτατο Δικαστήριο των Ηνωμένων Πολιτειών για να απαγορεύσει την πρακτική ποσοστώσεων υπέρ ορισμένων φυλών κατά την είσοδο στο πανεπιστήμιο. Αποτέλεσμα αυτής της πρακτικής, στο Χάρβαρντ κυρίως, ήταν να τιμωρούνται με αποκλεισμό λαμπροί Ασιάτες φοιτητές, οι οποίοι όμως τελικά δικαιώθηκαν στις 29 Ιουνίου 2024 με ευνοϊκή γι’ αυτούς απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου. 

Είναι λοιπόν σαφές ότι η αποκαλούμενη «συμπεριληπτική πολιτική» έχει τα όριά της. Και αυτά τα τελευταία έγιναν απολύτως ορατά και στις περιπτώσεις οργανισμών όπως η Disney και το Netflix, με το τελευταίο σε ταινίες γουέστερν, να παρουσιάζει μόνον έγχρωμους πρωταγωνιστές!

Οι έντονες διαμαρτυρίες του κοινού και οι συνακόλουθες δυσκολίες στα οικονομικά αποτελέσματα των πιο πάνω εταιρειών, υποχρέωσαν τις διοικήσεις τους να ξαναδούν τις πρακτικές τους. 

 Στο τέλος του 2023, ο Διευθύνων Σύμβουλος της Disney, Μπομπ Ίγκερ, υπενθύμισε στους δημιουργούς του ότι έπρεπε «πρώτα να ψυχαγωγήσουν το κοινό και όχι να στείλουν πολιτικο-κοινωνικά μηνύματα».

Αφού αρκετοί πελάτες ένιωσαν, μαζί με τον Έλον Μασκ, ότι ο ιός της αφύπνισης  έκανε το Netflix αντιπαθητικό, φαίνεται ότι η εταιρεία άλλαξε την πολιτική της. Από την πλευρά τους, οι διαχειριστές της Danone έδιωξαν τον Emmanuel Faber, όταν παρατήρησαν ότι η πολιτική του της «συμπερίληψης» μείωνε σε επικίνδυνο βαθμό τα αποτελέσματα.

Έτσι σήμερα το κλίμα αλλάζει. Ολοένα και περισσότεροι επενδυτές,  προτιμούν τις ασφαλείς και κερδοφόρες επενδύσεις από τις ιδεολογικές και... «συμπεριληπτικές». 

Υπό αυτή την έννοια, αν ξαναδιαβάσει κάποιος την αείμνηστη Hannah Arendt, όπως έκανε η Berenice Levet στο τελευταίο βιβλίο της «Ας σκεφτούμε τι μας συμβαίνει με την Hannah Arendt», μπορεί να πει ότι ο «γουοκισμός» (wokism) είναι νόθο παιδί του ολοκληρωτισμού. 

Η νεωτερικότητα έχει φτάσει σε σημείο να ισχυρίζεται ότι τα ανθρώπινα όντα μπορούν να είναι δημιουργοί του εαυτού τους. Από αυτή την αντίληψη γεννήθηκαν ολοκληρωτικό καθεστώτα που πιστεύουν ότι όλα είναι δυνατά και ότι, επομένως, όλα μπορούν να καταστραφούν και να ξαναγίνουν. Έως τότε όμως όλα τα εγκλήματα επιτρέπονται γι’ αυτούς που συγχέουν την ελευθερία με το σπάσιμο όλων των δεσμών.

Ο «γουοκισμός» είναι ένα παρακλάδι, μια ανανεωμένη μορφή ολοκληρωτισμού στην πρόθεση του να διαγράψει το παρελθόν, αν όχι να καταδικάσει στις χειρότερες τιμωρίες αυτούς που ορίζονται ως ένοχοι για όλα τα υποτιθέμενα κακά του. 

Ακόμη και ο Emmanuel Faber φαίνεται να το κατάλαβε αυτό προτείνοντας τώρα, με τη νέα του ιδιότητα του ως πρόεδρος του ISSB στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου, να θεσπιστούν περιβαλλοντικά πρότυπα ESG στον αγγλοσαξονικό κόσμο που είναι λιγότερο περιοριστικά από εκείνα της Ευρώπης. 

«Σε μια ανταγωνιστική αγορά, το συμφέρον όλων των ενδιαφερομένων (μετόχων, εργαζομένων, διευθυντών, πελατών, προμηθευτών, δημόσιων φορέων κ.λπ.) είναι η εταιρεία να βελτιώσει την αναλογία ποιότητας/τιμής της παραγωγής της με σεβασμό στους ανθρώπους και το νόμο.

Για να γίνει αυτό, πρέπει να προσανατολίζεται κυρίως στις προσλήψεις και τις προαγωγές της από την ποιότητα των ατόμων που απασχολεί και τα πλεονεκτήματά τους, παρά από την ταυτότητά τους. Οι μεγάλες εταιρείες μειώνουν ήδη τις ομάδες «ένταξής» τους προς όφελος των υπευθύνων για την Τεχνητή Νοημοσύνη (ακόμα και αν δεν είναι ευφυείς!). Το Wokism που αγνοεί τους βασικούς κανόνες της επιχείρησης δεν μπορεί να επιβιώσει εκεί για πολύ», γράφει ο Ζαν-Φιλίπ Ντελσόλ και αρκετά γεγονότα τον δικαιώνουν.