Ποιες μεταβλητές θα καθορίσουν το φετινό momentum του ελληνικού τουρισμού; Οδεύουμε σε νέα άνοδο ή σε αναδίπλωση;
Είναι να αναρωτιέται κανείς πώς καταντήσαμε σε μια μονοσήμαντη καταγραφή αφίξεων, ενώ οι αριθμοί του κλάδου στο σύνολό τους δίνουν μια άλλη διάσταση της κατάστασης στον ελληνικό τουρισμό. Κόσμος ήρθε, χωρίς όμως να αφήσει τα χρήματα που αντιστοιχούν στο ρεύμα του τουρισμού που καταγράφηκε.
Ας ρίξουμε μια ματιά στους αριθμούς: Οι αφίξεις σημείωσαν αύξηση κατά 89% από το 2005 ως το 2017 (27,2 εκατ. το 2017). Οι διανυκτερεύσεις αυξήθηκαν κατά 36,8% (209,8 εκατ. το 2017). Τα έσοδα αυξήθηκαν κατά 32,4% (14,2 δισ. ευρώ το 2017). Η μέση κατά κεφαλή δαπάνη μειώθηκε κατά 30% (522,3 ευρώ το 2017). Η μέση δαπάνη ανά διανυκτέρευση μειώθηκε κατά 3,2% (67,7 ευρώ το 2017) και η μέση διάρκεια παραμονής μειώθηκε κατά 27,6% (7,7 ημέρες το 2017).
Με μια απλή ανάγνωση βλέπουμε ότι περισσότερες επιχειρήσεις φιλοξενίας -και περιλαμβάνω και αυτές της σκιώδους οικονομίας του διαμοιρασμού- μοιράστηκαν μια πίτα που έκανε τους παραδοσιακούς ξενοδόχους φτωχότερους. Και η χώρα στο σύνολό της προσέλκυσε πελατεία με χαμηλότερα βαλάντια. Μπορούμε να πούμε πολλά, αλλά ας αρκεστούμε στο ότι ο τουρισμός δεν ανθεί, αλλά ζούμε μια αλλαγή του τρόπου και του είδους του τουρισμού που ελκύουμε.
Για το 2019, φαίνεται πως ούτε οι αφίξεις θα μας θαμπώσουν, αφού μιλάμε για μια αγορά με συρρίκνωση τιμών και ποιότητας, αλλά θα βιώσουμε και μείωση του ρεύματος του εισερχόμενου τουρισμού, ως αποτέλεσμα της επανεκκίνησης της ζήτησης για την Τουρκία και τις χώρες της Βόρειας Αφρικής. Οψόμεθα!
Κόκκινα δάνεια, φορολογικό πλαίσιο, έλλειψη χρηματοδότησης, ενίσχυση του ανταγωνισμού. Έρχεται μπαράζ ξενοδοχειακών deal ή νέα γενιά κόκκινων δανείων;
Δεν έρχεται. Ήρθε. Μπορεί από πρόθεση κάποιων, μπορεί από χρόνια αδυναμία του κλάδου να κινηθεί συλλογικά, μπορεί επειδή υπήρχαν και υπάρχουν χρόνιες παθογένειες εντός και γύρω από τον κλάδο. Τα κόκκινα δάνεια πολλά και η συγκυρία κάκιστη για τους ξενοδόχους που… δεν μαγείρεψαν πριν από τη μεγάλη πείνα.
Βεβαίως, πέρα από τις δικές τους ευθύνες, όπου υπάρχουν, λειτούργησαν και σ’ ένα καθεστώς με σοβαρές ελλείψεις, αντιαναπτυξιακό και κυρίως απαρτιζόμενο από ανθρώπους χωρίς σφαιρική άποψη για τη συνεισφορά του κλάδου στο σύνολο της ελληνικής οικονομίας. Άνθρωποι που εύκολα μνημονεύουν τις επιτυχίες που αντικατοπτρίζονται στα δημόσια οικονομικά, αλλά δύσκολα αναγνωρίζουν τις θυσίες και όλες εκείνες τις παραμέτρους που επιτρέπουν στον κλάδο να ανταγωνίζεται επί ίσοις όροις τον διεθνή ανταγωνισμό. Η ανεπάρκειά μας είναι πλέον βούτυρο στο ψωμί των χωρών της Μεσογείου. Το κερασάκι στην τούρτα.
Tour operators ή online κρατήσεις από μεμονωμένους ταξιδιώτες; Οι online πωλήσεις είναι η ασπίδα που έψαχναν οι ξενοδόχοι για να αμυνθούν στους Tour operators;
Και τα δύο εξίσου απαραίτητα, αλλά οι συνεχιζόμενες και αυξανόμενες χρεοκοπίες tour operators και αεροπορικών εταιρειών πρέπει να φοβίζουν. Οι tour operators βάζουν τον κύριο όγκο των αεροπλάνων στη χώρα μας και «εγγυώνται έναν όγκο κρατήσεων». Οι online κρατήσεις απαιτούν «ελεύθερες» αεροπορικές θέσεις και υγιείς αεροπορικές εταιρείες.
Το ιδανικό είναι να συνειδητοποιήσουν όλοι πως χρειάζονται ο ένας τον άλλο, γιατί η φιλοξενία είναι μια σύνθετη οικονομική δραστηριότητα στην οποία η σχέση μεταξύ των μερών είναι σχέση αλληλοσυμπλήρωσης. Προφανώς και η εξάρτηση από τους tour operators είναι προβληματική, όσο αυτοί ελέγχουν και τις αεροπορικές. Εδώ, συμφωνίες όπως αυτή με τη Fraport θα αποδειχτούν καταλυτικές.
Πρόσφατα πουλήσατε στην HIG τη συμμετοχή σας σε δύο ξενοδοχεία της Ρόδου και αποχωρήσατε από το νησί. Θα επανέλθετε ή πρόκειται για στρατηγική επιλογή;
Η συμμετοχή μας στην ΤΕΝ πουλήθηκε στον κ. Παπαδόπουλο, ο οποίος κατείχε το έτερο 50% των μετοχών. Το 50-50 άλλωστε, όπως γνωρίζετε, δεν είναι εύκολο. Η αποχώρηση από το συγκεκριμένο νησί είναι οριστική, πάντως, και αποτέλεσε και στρατηγική επιλογή. Προορισμοί όπως η Πελοπόννησος φαίνεται να είναι μια επιλογή περισσότερο ποιοτική και πολυδιάστατη και ίσως μια απάντηση στις αυξανόμενες προκλήσεις της μαζικότητας.
Η δράση «Sympossio» που εμπνευστήκατε για να προβάλλετε την ελληνική γαστρονομία εξελίχθηκε σε γιγαντιαίο project. Εργαλείο marketing νέας γενιάς του ελληνικού τουρισμού ή κάτι ακόμα πιο σύνθετο;
Το «Sympossio» ήταν μια απάντηση στην ανάγκη προβολής της Ελλάδας στη βάση του μεγαλύτερου ανταγωνιστικού της πλεονεκτήματος, της γαστρονομίας. Στη συνέχεια άρχισα να ονειρεύομαι ένα μεγάλο συλλογικό εργαλείο προβολής, με όρους διαφάνειας και ανοιχτούς ορίζοντες. Οι συνέργειες και η δυναμική του «Sympossio» με έχουν εκπλήξει, η αγάπη όλων των συντελεστών του με γοητεύει και οι προοπτικές του με εξιτάρουν.
Εργαλείο marketing; Ίσως! Το σίγουρο είναι ότι από κάθε γωνιά της Ελλάδας δεχόμαστε προτάσεις συνεργασίας που ξεφεύγουν από το αρχικό πλάνο και κινούνται άνετα ανάμεσα σε κλάδους, φορείς και επιχειρήσεις με συμβατό τρόπο σκέψης και όραμα. Συχνά, στο τέλος της ημέρας, χαμογελώ και ευγνωμονώ. Πόσο μακριά μπορεί να φτάσει κανείς με συνοδοιπόρους;