Fed: Απομένουν μόνο δύο… δυσάρεστες επιλογές!

Η τακτική του να σηματοδοτείς την επιδίωξη ενός στόχου ενώ σιωπηρά κινείσαι σε διαφορετική κατεύθυνση είναι πολύ παλιά. Τώρα η Fed μπορεί να αναγκαστεί να εξετάσει έναν τέτοιον παραπλανητικό ελιγμό καθώς ξετυλίγεται το 2023. Όχι επειδή είναι η βέλτιστη προσέγγιση. Κάθε άλλο. Η Fed ίσως καταλήξει να θεωρεί πως κάτι τέτοιο είναι καλύτερη επιλογή από τις άλλες βασικές επιλογές, τώρα που υστερεί σημαντικά σε μια διαδικασία πληθωρισμού που πιθανόν θα αποδειχθεί πιο δύσκολη απ’ όσο περιμένουν τώρα αρκετοί, συμπεριλαμβανομένης της κεντρικής τράπεζας.

Από το 2012 η Fed δημοσίως και ρητά έχει δεσμευτεί σε ένα στόχο για πληθωρισμό 2%. Ο στόχος του 2% προήλθε αρχικά από τη Νέα Ζηλανδία το 1990 και σταδιακά εξαπλώθηκε σε αρκετές άλλες προηγμένες χώρες. Ο στόχος θεωρήθηκε αρκετά υψηλός, για να επιτρέψει τις προσαρμογές τιμών που χρειάζονταν για τις επιθυμητές ανακατανομές πόρων της οικονομίας, αποφεύγοντας ταυτόχρονα την παγίδα του μηδενικού χαμηλότερου ορίου όπου, όπως πιστευόταν, τα επιτόκια δεν μπορούν να μειωθούν άλλο για να τονώσουν την οικονομία. Και θεωρήθηκε αρκετά χαμηλό, ώστε να σταθεροποιήσει τις πληθωριστικές προσδοκίες. 

Για αρκετό καιρό τώρα ο πληθωρισμός κινείται σημαντικά πάνω από τον στόχο της Fed. Ενώ ο Δείκτης Τιμών Προσωπικών Δαπανών Κατανάλωσης (PCE), το προτιμώμενο μέτρο πληθωρισμού, κινείται πτωτικά τους τελευταίους μήνες, ωστόσο παραμένει τρεις φορές πάνω από τον στόχο.

Ανησυχητική είναι επίσης η μορφή που παίρνει η διαδικασία πληθωρισμού. Καθώς δεν κυριαρχείται πλέον από την ενέργεια και τις τιμές των τροφίμων, οι «οδηγοί» του πληθωρισμού έρχονται όλο και περισσότερο από τον τομέα των υπηρεσιών. Εντός του τομέα αυτού, τα τελευταία μηνιαία μισθολογικά στοιχεία στις ΗΠΑ έδειξαν πως οι μισθοί αυξήθηκαν κατά 0,6% τον Νοέμβριο, ποσοστό διπλάσιο από τις προβλέψεις, ανεβάζοντας τον σταθερά αυξανόμενο κινητό μέσο όρο τριμήνου στο 6%.

Αυτή η επιτάχυνση της αύξησης των μισθών συνοδεύτηκε από ισχυρές μηνιαίες αυξήσεις θέσεων εργασίας. Οι επίμονα υψηλές κενές θέσεις εργασίας εξακολουθούν να υπερτερούν των ανέργων κατά 1,7 φορές, εν μέσω μειούμενης συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό. Σε συνδυασμό με τον πληθωρισμό των τιμών εισροών που μειώνεται με βραδύτερο ρυθμό από τις προβλέψεις, και μόνο από τον τομέα των υπηρεσιών υπάρχει λόγος να ανησυχούμε ότι ο πληθωρισμός μπορεί κάλλιστα να συνεχίσει να υπερβαίνει τις προβλέψεις της Fed, που έχουν ήδη αναθεωρηθεί σταθερά προς τα πάνω. Υπάρχουν και άλλοι λόγοι, συμπεριλαμβανομένης της επανασύνδεσης των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού, της μεταβαλλόμενης φύσης της παγκοσμιοποίησης και της ενεργειακής μετάβασης. Και, φυσικά, η Fed εξακολουθεί να προσπαθεί να καλύψει το χαμένο έδαφος για να τιθασεύσει την άνοδο των τιμών μετά τον παρατεταμένο, εξαιρετικά λανθασμένο χαρακτηρισμό του πληθωρισμού ως «προσωρινού» πέρυσι και τα αρχικά δειλά βήματά της για την απόσυρση των νομισματικών κινήτρων.

Αντί να πέσει στο 2-3% μέχρι το τέλος του επόμενου έτους, ο πυρήνας του πληθωρισμού PCE στις ΗΠΑ θα αποδειχθεί ότι μάλλον θα «κολλήσει» γύρω στο 4% ή και παραπάνω. Αυτό συμβαίνει όταν μια πληθωριστική στιγμή αφήνεται να ενσωματωθεί στο οικονομικό σύστημα. Η ισχυρότερη κεντρική τράπεζα του κόσμου βρίσκεται τώρα αντιμέτωπη με δύο δυσάρεστες επιλογές το επόμενο έτος: να συντρίψει την ανάπτυξη και τις θέσεις εργασίας για να φτάσει στον στόχο του 2% ή να επικυρώσει δημοσίως έναν υψηλότερο στόχο για τον πληθωρισμό και να διακινδυνεύσει έναν νέο γύρο αποσταθεροποιημένων πληθωριστικών προσδοκιών.

Η καταλληλόλητα του ίδιου του στόχου του 2% για τον πληθωρισμό αποτελεί, φυσικά, ένα ζήτημα. Δεν είναι καθόλου προφανές ότι η Fed θα τον επέλεγε, αν ξεκινούσε από την αρχή σήμερα. Ένας στόχος του 3-4% θα ήταν τελικά πιο πιθανός, δεδομένης της ρευστότητας της πλευράς της προσφοράς, της ενεργειακής μετάβασης, των απαιτούμενων ανακατανομών πόρων και, φυσικά, της εμπειρίας με το μηδενικό κάτω όριο στη δεκαετία του 2010.

Δεδομένων όλων αυτών, θα μπορούσε να αποδειχθεί δελεαστικό για τη Fed να συνεχίσει να σηματοδοτεί έναν στόχο για τον πληθωρισμό της τάξης του 2%, αλλά, στην πράξη, να καταλήξει να επιδιώκει έναν υψηλότερο, ελπίζοντας ότι ο κόσμος θα τον αποδεχθεί με την πάροδο του χρόνου ως όντως ανώτερο και σταθερό στόχο.

Αυτό, φυσικά, κάθε άλλο παρά βέλτιστη προσέγγιση είναι. Είναι δύσκολο να γίνει και ενέχει ευαίσθητα ζητήματα ηθικής που μπορεί να εγείρουν περισσότερα ερωτήματα αναφορικά με τη λογοδοσία της Fed, την αξιοπιστία και την αυτονομία της. Ωστόσο, δεδομένης της έκτασης της οικονομικής αβεβαιότητας και των χρηματοπιστωτικών ευάλωτων σημείων, η Fed θα μπορούσε να καταλήξει να θεωρεί πως αυτή η κάθε άλλο παρά τέλεια προσέγγιση πολιτικής ίσως είναι το καλύτερο σχέδιο δράσης.

Ένας καλός φίλος μου κάποτε παρατήρησε πως οι αρχικές κακές αποφάσεις συχνά καθιστούν δύσκολη τη γρήγορη επιστροφή σε ένα βέλτιστο σημείο παρά τις καλές προθέσεις και προσπάθειες για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο. Αυτή, δυστυχώς, είναι η παγίδα στην οποία έχει πέσει η Fed, εξαιτίας όχι μόνο των δύο λαθών πολιτικής της το 2021-2022, αλλά και της υπερβολικής της εξάρτησης από τις μη συμβατικές πολιτικές τη δεκαετία που προηγήθηκε.

Δυστυχώς για όλους μας, ο δρόμος της από εδώ και πέρα δεν θα γίνει σύντομα ευκολότερος, παρά την πτώση του πληθωρισμού.

* Ο συγγραφέας είναι πρόεδρος του Queens’ College, Cambridge, και σύμβουλος των Allianz και Gramercy

© The Financial Times Limited 2022. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation