Σαφείς επιφυλάξεις εξέφρασαν παράγοντες της αγοράς για το κατά πόσον η ελληνική οικονομία θα μπορέσει να τρέξει το 2015 με +2,9%, όπως αναφέρεται στο προσχέδιο του προϋπολογισμού που κατατέθηκε στις αρχές της εβδομάδας.
«Θα πρέπει να συνεκτιμηθεί πως το +2,9% αυτήν τη φορά έρχεται να προστεθεί σε ένα πολύ χαμηλό επίπεδο βάσης, καθώς το ΑΕΠ του 2014 είναι πολύ μικρότερο από αυτό του 2007. Μπορεί επίδοση της τάξεως του 3% να μας θυμίζει τις εποχές πριν από το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης, ωστόσο ως απόλυτο νούμερο, ως δισ. ευρώ δηλαδή, δεν λέει και πολλά πράγματα», δήλωσε στο Euro2day.gr οικονομικός διευθυντής εισηγμένης εταιρείας, ο οποίος όμως συμπλήρωσε: «Παρ' όλα αυτά, κρατάω έντονες επιφυλάξεις για το κατά πόσον θα επιβεβαιωθεί ένα τέτοιο νούμερο. Το θεωρώ αρκετά αισιόδοξο».
Με βάση το προσχέδιο του προϋπολογισμού, το 2015 το ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 2,9%, η ιδιωτική κατανάλωση κατά 1,6%, οι επενδύσεις 11,7%, οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών 5,2% και η απασχόληση κατά 2,6% (πτώση ανεργίας στο 22,5%).
Είναι προφανές πως η ανάπτυξη θα βασιστεί κυρίως στην άνοδο των επενδύσεων -όχι των δημόσιων, οι οποίες θα μειωθούν- και συγκεκριμένα στα κονδύλια του ΕΣΠΑ και στα ιδιωτικά κεφάλαια που θα επιλέξουν να τοποθετηθούν στη χώρα μας, προερχόμενα κυρίως από το εξωτερικό.
Παράγοντες της αγοράς ωστόσο υποστηρίζουν πως κάτι τέτοιο θα μπορούσε να γίνει μόνο σε περίπτωση που αποκατασταθεί η πολιτική σταθερότητα και η χώρα καταλήξει σε μια μάλλον ευνοϊκή αναδιάρθρωση του δημοσίου χρέους της με τους Ευρωπαίους. Και αυτό γιατί ενώ το ενδιαφέρον των ξένων επενδυτών για την Ελλάδα παραμένει έντονο, η κινητικότητα του δευτέρου φετινού εξαμήνου αναμένεται ιδιαίτερα περιορισμένη, εξαιτίας του πολιτικού ρίσκου.
Μία ακόμη προϋπόθεση για ουσιαστική ανάκαμψη του ΑΕΠ μέσα στο 2015 είναι η ανετότερη χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας. Κύκλοι προσκείμενοι στην κυβέρνηση, αλλά και αρκετοί αισιόδοξοι οικονομολόγοι μιλούν για κάποια βελτίωση της κατάστασης από το πρώτο μισό του επόμενου έτους, καθώς μέχρι τότε:
α) Θα έχουν ολοκληρωθεί τα τραπεζικά stress tests (φετινός Οκτώβριος), β) Θα έχει ξεκινήσει η εφαρμογή των μέτρων Ντράγκι, όπως τα γνωρίζουμε μέχρι σήμερα, ή ενδεχομένως να καταστούν και περισσότερο «επιθετικά», γ) Σε περίπτωση περαιτέρω μείωσης του κινδύνου της χώρας, θα δούμε τόνωση των τραπεζικών καταθέσεων, δ) Αρκετές επιχειρήσεις πιθανόν να καταφέρουν να αντλήσουν κεφάλαια από τις αγορές ομολόγων.
Αλήθεια είναι πως για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια τραπεζίτες καλούν ορισμένες επιχειρήσεις να συζητήσουν για το αν και πόσο μπορούν να επεκτείνουν τη συνεργασία τους στον τομέα των χορηγήσεων, ωστόσο ο επιχειρηματικός κόσμος κρατά μικρό καλάθι και φοβάται πως τίποτε από αυτά δεν θα προχωρήσει αν δεν ομαλοποιηθεί σύντομα η πολιτική κατάσταση. Άλλωστε, έχουν διαψευσθεί τόσο πολλές φορές τα τελευταία χρόνια οι κυβερνητικές δεσμεύσεις για το ζήτημα της ρευστότητας, που κανείς δεν θα εκπλαγεί αν αυτό γίνει μια φορά ακόμη.
Οι καυτοί κλάδοι
Πάντως, το βέβαιο είναι πως σε περίπτωση αύξησης του ΑΕΠ κατά 2,9% θα ευνοηθεί το σύνολο της οικονομίας, συμπεριλαμβανομένων και των τραπεζών, οι οποίες θα δουν να κλείνουν τρύπες στα μη εξυπηρετούμενα δάνειά τους.
Με βάση τα τρέχοντα δεδομένα, θετικά αναμένεται να επιδράσουν στο ΑΕΠ του επόμενου έτους τα εξής:
• Οι προσδοκίες -με βάση τα στοιχεία των προκρατήσεων και τα δρομολόγια στις κρουαζιέρες- για ακόμη καλύτερες επιδόσεις στον τουρισμό (22,5 εκατ. τουρίστες φέτος έναντι 14 εκατ. το 2004).
• Η αύξηση των επενδύσεων τουλάχιστον από τα κατασκευαστικά έργα του δημοσίου. Ενδεικτικά προβλέπεται πως η εγχώρια ζήτηση τσιμέντου η οποία από τα 11,6 εκατ. τόνους του 2006 κατρακύλησε λίγο πάνω από τα 2 εκατ. πέρυσι, θα κυμανθεί φέτος -με βάση την Jefferies- γύρω στα 2,5 εκατ. τόνους και θα σκαρφαλώσει στα 3,2 εκατ. έως το 2016.
• Με βάση τον όγκο των οικοδομικών αδειών, περιορισμένη ανάκαμψη προβλέπεται να παρουσιάσουν μέσα στο 2015 οι επενδύσεις στις οικοδομές (κυρίως λόγω των τουριστικών projects), μετά το διψήφιο ποσοστό πτώσης που σημειώνεται φέτος.
• Μέσα από την τόνωση των επενδύσεων σε επιχειρήσεις, δημόσια έργα και οικοδομές, θετικά θα επηρεαστούν τα αποτελέσματα πολλών κλάδων, και ιδιαίτερα των κατασκευών και της μεταλλουργίας.
• Οι εταιρείες πληροφορικής έχουν αυξημένα ανεκτέλεστα υπόλοιπα εργασιών σε σύγκριση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο, ενώ τώρα προκηρύσσονται σταδιακά πρόσθετες συμβάσεις που αναμένεται να ανατεθούν μέσα στο επόμενο εξάμηνο - οκτάμηνο, αν φυσικά δεν προκύψει κάποια πολιτική αναστάτωση.
• Η χαλάρωση της ισοτιμίας του ευρώ σε σχέση με το αμερικανικό νόμισμα ελπίζεται πως θα βοηθήσει την ελληνική παραγωγή στα διεθνώς εμπορεύσιμα προϊόντα.
• Αστάθμητος παράγοντας παραμένει η ναυτιλία, η οποία μετά από πρωτοφανή ύφεση φαίνεται πως ξεκίνησε από φέτος ελαφρυά πορεία ανάκαμψης.
• Αν στα παραπάνω μέτωπα οι θετικές προβλέψεις επαληθευθούν, τότε είναι αρκετά πιθανό να δούμε τόνωση στην κατανάλωση. Στελέχη εμπορικών επιχειρήσεων από διάφορους κλάδους (έπιπλα, ηλεκτρικές συσκευές και άλλα διαρκή καταναλωτικά αγαθά) έχουν επανειλημμένα τονίσει πως η τρέχουσα κατανάλωση στην Ελλάδα είναι ιδιαίτερα πιεσμένη και μάλιστα φτάνει σε τόσο χαμηλά επίπεδα που δεν δικαιολογούνται από το υπάρχον ΑΕΠ. Εκτιμούν μάλιστα πως η αλλαγή ψυχολογίας θα μπορούσε να βελτιώσει σημαντικά την κατάσταση.