Εργαλειοθήκες παντού ζητά ο ΣΕΒ

Την άμεση θεσμοθέτηση και υλοποίηση όλων των μεταρρυθμίσεων που κατατέθηκαν στην Ελλάδα, στο πλαίσιο των τριών εργαλειοθηκών του ΟΟΣΑ και παραλλήλως την επέκταση ανάλογων παρεμβάσεων και σε άλλους κλάδους της οικονομίας, προτείνει ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ).

Σε ειδικό σημείωμα για την επίδραση των συστάσεων του ΟΟΣΑ που ενσωματώθηκαν σταδιακά από το 2012 έως το 2016, ο ΣΕΒ επισημαίνει ότι με την έξοδο της χώρας από τη μνημονιακή εποπτεία και τη σταδιακή ανάκτηση της εμπιστοσύνης στην αγορά, οι μεταρρυθμίσεις που θεσμοθετήθηκαν σε υλοποίηση των συστάσεων του ΟΟΣΑ και η υλοποίηση συστάσεων που εκκρεμούν ή έχουν υλοποιηθεί μερικώς, θα προσφέρουν, με επιταχυνόμενο και ολοένα πιο εμφανή τρόπο, σημαντικά οφέλη στην ανάπτυξη και την απασχόληση.

Υπενθυμίζουμε ότι το «πακέτο» των μεταρρυθμίσεων που ήδη έχει υιοθετηθεί εκτιμάται ότι θα ενισχύσει το ΑΕΠ κατά περίπου 6 δισ. ευρώ.

Ωστόσο, κατά τον ΣΕΒ, η Ελλάδα δεν θα πρέπει να περιοριστεί μόνο στις υπάρχουσες συστάσεις αλλά να επεκτείνει την εφαρμογή της εργαλειοθήκης και σε άλλους κλάδους της οικονομίας, όπου υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι δεν λειτουργεί ο ανταγωνισμός ώστε να προωθηθούν μέτρα για την απομάκρυνση οριζόντιων εμποδίων στην επιχειρηματικότητα, που στρεβλώνουν τον ανταγωνισμό εντός της Ενιαίας Αγοράς εις βάρος των ελληνικών επιχειρήσεων.

Στρεβλώσεις και εμπόδια

Στις στρεβλώσεις αυτές περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων το κόστος ενέργειας, το φορολογικό σύστημα, η μη πρόσβαση σε χρηματοδότηση υπό εύλογους όρους, το υφιστάμενο σύστημα αδειοδότησης και γενικά τα διοικητικά βάρη και κόστη.

Σύμφωνα με το ΣΕΒ, το πεδίο εφαρμογής των εργαλειοθηκών που έχουν παραδοθεί στην Ελλάδα είναι οριοθετημένο και συγκεκριμένο καθώς δεν καταλαμβάνει συγκεκριμένα νομοθετικά πεδία και δεν καλύπτει κάθε κατηγορία εμποδίου, τονίζοντας ότι διατάξεις που τέθηκαν εκτός του «μικροσκοπίου» του ΟΟΣΑ συνεχίζουν να προκαλούν προβληματισμό ως προς την αναγκαιότητα και σκοπιμότητα διατήρησής τους, καθώς οδηγούν σε αγκυλώσεις, επικάλυψη αρμοδιοτήτων, δυσανάλογες απαιτήσεις, ερμηνευτικά κενά, αυξημένα κόστη συμμόρφωσης.

Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν οι διατάξεις χωροταξίας και αδειοδότησης εγκαταστάσεων ή θέματα που άπτονται της πολεοδομικής νομοθεσίας, οι ειδικές συνθήκες για τα κατασκευαστικά έργα που αφορούν στην ενέργεια και στις υπηρεσίες δικτύου, το θεσμικό πλαίσιο για την κατασκευή λιμένων και μαρίνων, οι όροι πρόσβασης στα τεχνικά επαγγέλματα, το νομικό πλαίσιο των μεταφορών εντός λιμένων και αεροδρομίων.

Δημόσια και ιδιωτικά έργα

Στα παραπάνω παραδείγματα, θα πρέπει να προστεθούν και διατάξεις περί καθυστερημένων πληρωμών στα δημόσια έργα, αλλά και λοιπών επιβαρύνσεων στη διαδικασία δημοπράτησης, ανάθεσης και υλοποίησης των κατασκευαστικών έργων τα οποία επιβαρύνουν το κόστος των κατασκευών και επηρεάζουν καταλυτικά τόσο την οργάνωση και λειτουργία της κατασκευαστικής αγοράς όσο και τις τιμές των δημοσίων και ιδιωτικών έργων στην Ελλάδα.

Ειδικά σε ό,τι αφορά την περιβαλλοντική αδειοδότηση, επισημαίνει ο ΣΕΒ, η οποία παρόλο που διαρκώς μεταρρυθμίζεται, συνεχίζει να διατηρεί διαδικασίες, συστήματα, πρακτικές και περιορισμούς που δεν συμβαδίζουν πλέον με τις σύγχρονες πρακτικές παραγωγής των επιχειρήσεων και αποτελεί τροχοπέδη στην εύρυθμη λειτουργία και ανταγωνιστικότητα της συγκεκριμένης αγοράς.

Πέραν των όσων προαναφέρθηκαν, κατά τον ΣΕΒ, υπάρχει και μια άλλη διάσταση της προστιθέμενης αξίας και της χρησιμότητας της εργαλειοθήκης. Και αυτή δεν βρίσκεται κατ' ανάγκη στις μεμονωμένες συστάσεις του εκάστοτε έργου, αλλά στις βασικές αρχές, τη μεθοδολογία και στη φιλοσοφία στις οποίες στηρίζεται αυτή.

Απελευθέρωση και ποιότητα

Ειδικότερα, η εμπλοκή σε όλα τα στάδια του έργου αφενός των στελεχών των αρμόδιων υπηρεσιών και αφετέρου των εκπροσώπων της αγοράς, συνεισφέρει στην καλλιέργεια κουλτούρας καλής νομοθέτησης, αλλά και διενέργειας ουσιαστικής διαβούλευσης, η οποία εφόσον υιοθετηθεί θα μπορούσε να αποδειχθεί ιδιαίτερα επωφελής για τη δημόσια διοίκηση και την ποιότητα του νομοθετικού έργου.

Όπως εξηγείται, η διαλογική διαδικασία που αναπτύχθηκε κατά το στάδιο εντοπισμού των δυνητικών εμποδίων στον ανταγωνισμό μεταξύ της υπηρεσίας του ΟΟΣΑ και των υπηρεσιών της δημόσιας διοίκησης συνεισέφερε μεν σημαντικά στην αρτιότητα της τεκμηρίωσης των συστάσεων, έθεσε όμως και τις βάσεις για την καλλιέργεια μιας πιο κριτικής ματιάς και διάθεσης από την πλευρά των αρμόδιων υπηρεσιών απέναντι στις νομοθετικές προβλέψεις που καλούνται να εφαρμόσουν και να ερμηνεύσουν.

Ταυτόχρονα, η επαφή και ανταλλαγή απόψεων των στελεχών της δημόσιας διοίκησης με τα στελέχη της αγοράς συνέβαλε σημαντικά στην καλύτερη κατανόηση των θέσεων και των επιφυλάξεων των δύο πλευρών ως προς συγκεκριμένα ζητήματα, τα οποία έως τότε συνιστούσαν «ταμπού».

Στροφή στην αντίληψη του νομοθέτη

Συνεπώς, για τον ΣΕΒ, η εργαλειοθήκη δεν είναι απλώς ένα έργο του ΟΟΣΑ αλλά μια ποιοτική και σοβαρή απάντηση στη μέχρι σήμερα αποσπασματικότητα και έλλειψη αξιολόγησης τεκμηρίων που χαρακτηρίζει εν πολλοίς τη διαδικασία παραγωγής του νομοθετικού έργου και αποτελεί μια στροφή στην αντίληψη του νομοθέτη για την αξία και χρησιμότητα της διαβουλευτικής διαδικασίας, για πιο οργανωμένες και συντεταγμένες πρωτοβουλίες αλλαγής των εθνικών κανόνων.

Υπενθυμίζουμε ότι στο πλαίσιο των τριών εργαλειοθηκών του ΟΟΣΑ, διερευνήθηκαν 2.312 νομοθετικά κείμενα, εντοπίστηκαν 1.276 διατάξεις ως δυνητικά εμπόδια στον ανταγωνισμό και τελικά διατυπώθηκαν 775 συστάσεις που οδήγησαν στην αξιολόγηση των συνθηκών ανταγωνισμού σε 13 τομείς που αντιπροσωπεύουν το 30,7% της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας στη χώρα και το 35,2% της απασχόλησης, από τον τουρισμό έως το εμπόριο, τον κλάδο τροφίμων και συγκεκριμένους κλάδους της μεταποίησης.

1. Στην πρώτη εργαλειοθήκη (2012) εξετάστηκαν οι κλάδοι του λιανικού εμπορίου, της μεταποίησης τροφίμων, των δομικών υλικών και του τουρισμού.
2. Στη δεύτερη (2014) εξετάστηκαν η μεταποίηση ποτών, η παραγωγή οπτάνθρακα και προϊόντων διύλισης πετρελαίου, η παραγωγή κλωστοϋφαντουργικών υλών, ειδών ενδυμασίας, δέρματος και δερμάτινων ειδών και η κατασκευή μηχανημάτων και ειδών εξοπλισμού.
3. Στην τρίτη (2016) εξετάστηκαν οι κλάδοι του ηλεκτρονικού εμπορίου, των κατασκευών, των μέσων μαζικής ενημέρωσης, του χονδρικού εμπορίου και επιλεγμένοι τομείς της μεταποίησης (χημικά και ελαστικά, φαρμακευτικά προϊόντα, ηλεκτρολογικός εξοπλισμός, χαρτοποιία και εκτυπώσεις.