Το πακέτo των 3,2 δισ. και οι «καυτές πατάτες» εργασιακού-ασφαλιστικού

«Καυτό» αναμένεται το φθινόπωρο σε ασφαλιστικό και εργασιακά, καθώς ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης άναψε το πράσινο φως για δύο σημαντικές αλλά και δύσκολες μεταρρυθμίσεις, παράλληλα με το νέο «πακέτο» μέτρων ελάφρυνσης εργαζόμενων, άνεργων και συνταξιούχων που ανέρχεται σε περίπου 3,2 δισ. ευρώ.

Τα μέτρα

Ίσως η πλέον σημαντική εξαγγελία για το σύνολο της μισθωτής εργασίας είναι αυτή της μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες. Το μέτρο θα ισχύσει για το 2021 και θα διαμορφώσει τη συνολική επιβάρυνση εργοδότη και εργαζόμενου στο 36,66% (βασικό πακέτο κάλυψης). Ο εργοδότης, πιθανότατα από την 1η Ιανουαρίου, θα δει τις εισφορές να μειώνονται στο 22,54% από 24,33% και ο εργαζόμενος στο 14,12% από 15,33%, καθώς οι 3 ποσοστιαίες μονάδες «μοιράζονται» κατά -1,79 για τους εργοδότες και -1,21 ποσοστιαίες μονάδες για τους εργαζόμενους.

Βάσει τους σχεδιασμού, η μείωση θα αφορά το σύνολο των μισθωτών και όχι μόνο όσους απασχολούνται με πλήρη απασχόληση, όπως ίσχυσε με την προηγούμενη μείωση εισφορών κατά 0,90 ποσοστιαίες μονάδες, που ισχύει από τον περασμένο Ιούνιο, όμως μόνο για την πλήρη απασχόληση. Η συνολική ελάφρυνση των εργοδοτών και των εργαζόμενων εκτιμάται από το οικονομικό επιτελείο σε 800 εκατ. ευρώ, με τα κυβερνητικά στελέχη να υπολογίζουν ότι θα αποτελέσει ένα σημαντικό κίνητρο για την αύξηση της απασχόλησης.

Για παράδειγμα, μισθωτός που λαμβάνει μεικτό μισθό 650 ευρώ, καταβάλλει σήμερα 99,65 ευρώ εισφορές. Ο εργοδότης του καταβάλλει για εισφορές 158,15 ευρώ. Το συνολικό κόστος για τον εργοδότη ανέρχεται σε 808,15 ευρώ ενώ τελικά, ο εργαζόμενος λαμβάνει στο χέρι 550,36 ευρώ, προ φόρων. Με τη νέα μείωση των εισφορών, για τον ίδιο μεικτό μισθό, ο εργαζόμενος θα πληρώνει 91,78 ευρώ (κερδίζει 7,87 ευρώ) ενώ ο εργοδότης θα καταβάλλει 146,51 ευρώ τον μήνα (κερδίζει 11,64 ευρώ). Έτσι, στο χέρι ο εργαζόμενος θα λάβει τον μήνα 558,22 ενώ το συνολικό κόστος για τον εργοδότη ανέρχεται σε 796,51 ευρώ.

Αντίστοιχα για μεικτό μισθό 1.000 ευρώ, ο μισθωτός αντί για 153,3 ευρώ τον μήνα θα πληρώνει 141,20 και ο εργοδότης από 243,3 ευρώ θα πληρώνει εισφορές ύψους 225,4 ευρώ. Προ φόρων και εισφοράς αλληλεγγύης, ο εργαζόμενος θα λάβει 858,8 ευρώ (αντί 846,7 ευρώ) ενώ θα κοστίζει στον εργοδότη του 1,225,4 ευρώ αντί 1243,3 ευρώ). Τέλος, για μεικτό μισθό 1.800 ευρώ, αντί για 275,94 ευρώ τον μήνα για εισφορές, ο εργαζόμενος θα καταβάλλει 254,16 ευρώ και ο εργοδότης αντί για 437,94 ευρώ θα πληρώσει τελικά 405,72 ευρώ.

Αθροιστικά το όφελος εργαζόμενου - εργοδότη, σε περίπτωση πλήρους απασχόλησης ξεκινά από τα 20 ευρώ τον μήνα για τον κατώτατο μισθό των 650 ευρώ και φτάνει μέχρι τα 60 ευρώ τον μήνα για μεικτούς μισθούς της τάξης των 2.000 ευρώ.

Επιδότηση εισφορών για 100.000 νέες θέσεις εργασίας

Ιδιαίτερη σημασία δίνει η κυβέρνηση στο μέτρο της επιδότησης του συνόλου των ασφαλιστικών εισφορών, για 6 μήνες, σε περίπτωση πρόσληψης άνεργου. Η επιχορήγηση θα αυξάνεται κατά 200 ευρώ τον μήνα, στην περίπτωση που η πρόσληψη θα αφορά μακροχρόνια άνεργο. Σύμφωνα με τον υπουργό Εργασίας Γιάννη Βρούτση, με εργαλεία τον ΟΑΕΔ και την Εργάνη, το πρόγραμμα αναμένεται να ξεκινήσει άμεσα. Δεν αποκλείεται, σύμφωνα με πληροφορίες, να υπάρξει σχετική διάταξη που θα κατατεθεί στη Βουλή τις αμέσως επόμενες ημέρες.

Το συνολικό κονδύλι που αναμένεται να διατεθεί για το μέτρο ανέρχεται σε 350 εκατ. ευρώ και η επιδότηση θα αφορά νέους μισθωτούς υπαλλήλους ανεξαρτήτως μισθού και ειδικότητας. Το πρόγραμμα θα έχει ρήτρα διατήρησης των θέσεων εργασίας, ενώ σύμφωνα με τον κ. Μητσοτάκη θα υπάρχει και κάποια πρόνοια για τη διατήρηση του εργαζόμενου και μετά τη λήξη του 6μήνου. Για μία νέα πρόσληψη με μισθό 700 ευρώ, το κέρδος στο 6μηνο θα είναι της τάξης των 2.821 ευρώ για εργαζόμενο και εργοδότη. Αντίστοιχα για μισθό 1.200 ευρώ, η επιδότηση στο 6μηνο αγγίζει περίπου τις 4.000 ευρώ.

Με περίπου 200 εκατ. ευρώ επιπλέον, θα στηριχθεί επίσης το πρόγραμμα «Συν-Εργασία» καθώς και το μέτρο των αναστολών συμβάσεων. Επίσης, ειδικά για το 2020, για τους εργαζόμενους σε τουριστικά και επισιτιστικά επαγγέλματα θα αρκούν 50 ημέρες εργασίας (και όχι 100) στην ασφάλιση κλάδου ανεργίας του ΟΑΕΔ, προκειμένου αυτοί να λάβουν την τακτική επιδότηση ανεργίας. Τέλος, με υπουργική απόφαση αναμένεται να δοθεί νέα δίμηνη παράταση για επιδοματούχους ανεργίας, το δικαίωμα των οποίων στην επιδότηση έληξε τον Ιούνιο, τον Ιούλιο και τον Αύγουστο.

Αναδρομικά 1,8 δισ. ευρώ έως το τέλος του χρόνου

Τον Οκτώβριο θα πληρωθούν τελικά σε περίπου 1 εκατ. συνταξιούχους αναδρομικά 11 μηνών, που αφορούν τις περικοπές του 2012. Το συνολικό κόστος ανέρχεται σε 1,4 δισ. ευρώ. Τα ποσά θα δοθούν εφάπαξ και σε μία δόση. Βέβαια, αναμένεται νέα νομοθετική πρωτοβουλία για τα αναδρομικά των συνταξιούχων του Δημοσίου, καθώς μέχρι στιγμής έχει νομοθετηθεί μόνο η καταβολή των ποσών στους συνταξιούχους του ιδιωτικού τομέα.

Εκτός έχουν μείνει οι χαμηλοσυνταξιούχοι, καθώς η κυβέρνηση εκτιμά πως η πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ δεν αφορά δώρα και επικουρικές. Δεν αποκλείεται, δε, για αυτά να υπάρξει και νέα πιλοτική δίκη στο ΣτΕ. Τον Δεκέμβριο θα καταβληθούν τα αναδρομικά του ασφαλιστικού νόμου Βρούτση που φτάνουν στα 460 εκατ. ευρώ, σε περίπου 200.000 συνταξιούχους με πάνω από 30 έτη ασφάλισης. Δεδομένου ότι οι νέοι αυξημένοι συντελεστές ισχύουν από 1η Οκτωβρίου 2019, θα έχουν συσσωρευθεί μέχρι την εφαρμογή του αναδρομικά τουλάχιστον 14 μηνών.

Και δύο «καυτά» μέτωπα

Έως το τέλος του χρόνου, βάσει των όσων εξήγγειλε ο πρωθυπουργός από τη Θεσσαλονίκη, θα έχει θεσμοθετηθεί η πλήρης κεφαλαιοποίηση των επικουρικών συντάξεων για τους νέους ασφαλισμένους ενώ θα έχει ψηφιστεί και νέος εργασιακός νόμος, ώστε να καταργηθούν «παρωχημένες ρυθμίσεις του περασμένου αιώνα» και να καθιερωθούν νέα δικαιώματα.

Στον τομέα του ασφαλιστικού, όπως έχει περιγράψει το Euro2day.gr, το υπουργείο Εργασίας και δη ο νέος υφυπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης Πάνος Τσακλόγλου δρομολογεί τις διαδικασίες προκειμένου να προετοιμαστεί νομικά, οικονομοτεχνικά και αναλογιστικά η μετατροπή των επικουρικών συντάξεων σε πλήρως κεφαλαιοποιητικές. Η εφαρμογή του νέου αυτού συστήματος θα είναι άμεση για όσους εισέρχονται στην αγορά εργασίας, ενώ εθελοντικά θα μπορούν να εντάσσονται στο νέο σύστημα και όσοι άλλοι εργαζόμενοι το επιθυμούν. Οι εισφορές των νεοασφαλισμένων μισθωτών δεν θα χρησιμοποιούνται για την πληρωμή των σημερινών επικουρικών συντάξεων, αλλά θα κεφαλαιοποιούνται στον ατομικό «κουμπαρά» του κάθε ασφαλισμένου.

Ο δεύτερος αυτός συμπληρωματικός κεφαλαιοποιητικός πυλώνας ασφάλισης θα βρίσκεται υπό την πλήρη εποπτεία του δημοσίου. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο, η διαχείριση να γίνεται είτε από ένα δημόσιο ταμείο είτε από ιδιωτικές εταιρείες. Σε κάθε περίπτωση, ο πρωθυπουργός δεσμεύτηκε ότι δεν θα μειωθεί καμία σύνταξη.

Παράλληλα, στο υπουργείο Εργασίας θα ανοίξει και ο φάκελος «εργασιακά», με τον κ. Μητσοτάκη να ξεκαθαρίζει πως οι ρυθμίσεις θα αφορούν τη μεγαλύτερη ευελιξία στην κατανομή του χρόνου εργασίας, εφόσον το επιθυμούν εργαζόμενοι και χωρίς αυτό να σημαίνει κατάργηση του 8ώρου. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες του Euro2day.gr, το αμέσως επόμενο διάστημα αναμένεται να προωθηθούν δομικές παρεμβάσεις και στην αγορά εργασίας, με αιχμή την προώθηση της ευελιξίας στον χρόνο αλλά και στον τόπο εργασίας.

Η κυβέρνηση και δη το υπουργείο Εργασίας, έχοντας ως μπούσουλα το υπό τελική διαμόρφωση πόρισμα της επιτροπής Πισσαρίδη, επεξεργάζεται ήδη προτάσεις για αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις. Σε αυτές περιλαμβάνονται η αύξηση του αριθμού των υπερωριών στη βιομηχανία, η μείωση του κόστους των υπερωριών, η προώθηση για παράδειγμα μεγαλύτερης ευελιξίας και μιας νέας διαδικασίας διευθέτησης των υπερωριών σε ετήσια ή εξαμηνιαία βάση, η μείωση της γραφειοκρατίας στις διοικητικές διαδικασίες και η θεσμοθέτηση κανονισμών για την αποτροπή εκμετάλλευσης των εργαζομένων από τους εργοδότες.

Στο ίδιο πλαίσιο, άλλωστε, εντάσσεται και σειρά παρεμβάσεων που έχουν ήδη δρομολογηθεί από τον αρμόδιο υπουργό Εργασίας Γιάννη Βρούτση, στο πλαίσιο της αναβάθμισης του πληροφοριακού συστήματος «Εργάνη», με την προώθηση μέτρων όπως η λειτουργία του ψηφιακού ωραρίου και της ηλεκτρονικής κάρτας εργασίας.

Ήδη έχουν δημοσιοποιηθεί κάποιες διατάξεις που αφορούν την τηλεργασία, που περιλαμβάνει μέτρα θωράκισης του θεσμού της εξ αποστάσεως εργασίας. Στο τελικό «πακέτο» αναμένεται να ενταχθούν επίσης παρεμβάσεις και στον συνδικαλιστικό νόμο 1264 «για τον εκδημοκρατισμό του συνδικαλιστικού κινήματος και την κατοχύρωση των συνδικαλιστικών ελευθεριών». Οι παρεμβάσεις, μεταξύ άλλων, προβλέπουν αλλαγές στις άδειες που δικαιούνται οι συνδικαλιστικοί εκπρόσωποι των εργαζομένων.