Επιπλέον φόρους περίπου 2 δισ. ευρώ τον χρόνο για την επόμενη πενταετία θα πληρώνουν οι φορολογούμενοι -παρά τις φοροελαφρύνσεις που ανακοινώθηκαν για τη μεσαία τάξη και τις οικογένειες με παιδιά-, όπως προκύπτει από το πολυετές δημοσιονομικό σχέδιο (έως το 2029) το οποίο παρουσιάστηκε χθες στο υπουργικό συμβούλιο, από την ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών.
Οι εισπράξεις του κράτους από τους φόρους εισοδήματος, ΦΠΑ και ακινήτων προβλέπεται να αυξηθούν κατά 10,7 δισ. ευρώ και να διαμορφωθούν στα 81,8 δισ. ευρώ το 2029 από 71,1 δισ. ευρώ που εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν το τρέχον έτος.
Μόνο από τον ΦΠΑ τα έσοδα που θα αντληθούν θα ανέλθουν στα 31,4 δισ. ευρώ από 25,6 δισ. ευρώ το 2025, αυξημένα κατά 5,7 δισ. ευρώ. Παράλληλα, κατακόρυφη άνοδος αναμένεται και στους φόρους εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων, που θα φτάσουν στα 33,029 δισ. ευρώ το 2029, από 26,8 δισ. ευρώ φέτος, σημειώνοντας αύξηση 6,2 δισ. ευρώ.
Αν και η επιβάρυνση αυτή έρχεται ως αποτέλεσμα της φυσιολογικής ωρίμανσης των εισοδημάτων, ακολουθώντας τις αυξήσεις στους μισθούς και στις συντάξεις, οι παροχές προς τους εργαζόμενους δεν αυξάνονται αντίστοιχα. Σύμφωνα με τον πολυετή προγραμματισμό, αυτές θα σημειώσουν αύξηση μόλις κατά 2,1 δισ. ευρώ στα 27,5 δισ. ευρώ το 2029, από 25,4 δισ. ευρώ το 2025.
Και αυτό παρά τις νέες παρεμβάσεις με τις μειώσεις συντελεστών στη φορολογική κλίμακα, το αποτέλεσμα των οποίων θα φανεί στις τσέπες των φορολογουμένων τον ερχόμενο Ιανουάριο με τη μειωμένη παρακράτησης φόρου από την Εφορία. Στους ελεύθερους επαγγελματίες θα φανούν από την άνοιξη του 2027, με την εκκαθάριση της φορολογικής δήλωσης.
Υπενθυμίζεται ότι η νέα φορολογική κλίμακα που θα ισχύσει από το 2026 προβλέπει:
*Μείωση των φορολογικών συντελεστών κατά 2% για εισοδήματα από 10.000 έως 40.000 ευρώ.
Συγκεκριμένα, οι φορολογικοί συντελεστές μειώνονται:
- από 22% σε 20% για εισόδημα μεταξύ 10.000 - 20.000 ευρώ,
- από 28% σε 26% για εισόδημα μεταξύ 20.000 - 30.000 ευρώ και
- από 36% σε 34% για εισόδημα μεταξύ 30.000 - 40.000 ευρώ,
* Εισαγωγή νέου συντελεστή 39% για εισοδήματα μεταξύ 40.000 και 60.000 ευρώ
Ο συντελεστής για εισόδημα από 10.000 έως 20.000 ευρώ, ο οποίος πλέον θα ανέρχεται σε 20% για φορολογούμενους χωρίς τέκνα, μειώνεται περαιτέρω αναλόγως του αριθμού των τέκνων και ακόμη περισσότερο για τους τρίτεκνους σε:
- 18% για φορολογούμενους με 1 εξαρτώμενο τέκνο,
- 16% για φορολογούμενους με 2 εξαρτώμενα τέκνα και
- 9% για φορολογούμενους με 3 εξαρτώμενα τέκνα,
Όσον αφορά στους πολύτεκνους, προβλέπεται μεγαλύτερη μείωση των συντελεστών και ειδικότερα, για οικογένειες με τέσσερα ή περισσότερα παιδιά, ο φόρος για εισοδήματα έως 20.000 ευρώ μηδενίζεται.
Ο συντελεστής για εισόδημα από 20.000 έως 30.000 ευρώ, ο οποίος πλέον θα ανέρχεται σε 26% για φορολογούμενους χωρίς τέκνα, μειώνεται επίσης κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες για κάθε τέκνο, ανεξαρτήτως αριθμού τέκνων:
- 24% για φορολογούμενους με 1 εξαρτώμενο τέκνο,
- 22% για φορολογούμενους με 2 εξαρτώμενα τέκνα,
- 20% για φορολογούμενους με 3 εξαρτώμενα τέκνα,
- 18% για φορολογούμενους με 4 εξαρτώμενα τέκνα και
- 16% για φορολογούμενους με 5 εξαρτώμενα τέκνα κ.λπ.,
- Μηδενισμός του φόρου για εισοδήματα έως 20.000 ευρώ των νέων ηλικίας έως 25 ετών και διαμόρφωση σε 9% του συντελεστή για εισόδημα από 10.000 έως 20.000 ευρώ των νέων ηλικίας από 26 έως 30 ετών.
«Σύννεφα» στην ανάπτυξη
Εν τω μεταξύ, δύσκολες μέρες για την ανάπτυξη αναμένεται να σηματοδοτήσει το τέλος του Ταμείου Ανάπτυξης το 2026. Ο πολυετής προϋπολογισμός προβλέπει χαμηλότερη ανάπτυξη με ραγδαία υποχώρηση των επενδύσεων.
Η επενδυτική δραστηριότητα μετά την εκρηκτική αύξηση του 2026, που εκτιμάται ότι θα φτάσει το 10,2%, προβλέπεται να υποχωρήσει στο 4,1% το 2027 και στο 1% το 2028 και το 2029.
Η «βουτιά» των επενδύσεων θα επιβραδύνει την ανάπτυξη και από 2,2% φέτος και 2,4% το 2026, το ΑΕΠ θα… διολισθήσει στο 1,7% το 2027, στο 1,6% το 2028 και στο 1,3% το 2029.
Κάμψη θα σημειώσει και η ιδιωτική κατανάλωση, από 1,9% το 2025, σε 1,7% το 2026, 1,6% το 2027, 1,4% το 2028 και 1,2% το 2029. Ωστόσο ακόμη πιο ανησυχητική είναι η εικόνα της δημόσιας κατανάλωσης καθώς από 1,4% φέτος, βυθίζεται στο 0,7% το 2026, -1,1% το 2027 και μηδενίζεται το 2028 και το 2029.
Σε αυτό το σκηνικό, ο πληθωρισμός θα συνεχίσει να αποτελεί μόνιμη απειλή για την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών, με ρυθμούς γύρω στο 2,2%-2,6% καθ’ όλη την περίοδο, ενώ η ανεργία θα παρουσιάσει αργή μείωση, από 9,1% φέτος στο 7,9% το 2029.
Το χρέος
Στο μέτωπο του δημοσίου χρέους αναμένεται υποχώρηση από 145,9% του ΑΕΠ το 2025 στο 119% το 2029, ενώ οι δαπάνες για τόκους θα μειωθούν σταδιακά από 3,1% σε 2,6% του ΑΕΠ, απελευθερώνοντας δημοσιονομικό χώρο, αλλά χωρίς να αντιμετωπιστούν πλήρως οι προκλήσεις της αδύναμης ανάπτυξης και της περιορισμένης ρευστότητας για επενδύσεις και κατανάλωση.
Η αποκλιμάκωση του χρέους οφείλεται στις πρόωρες αποπληρωμές των δανείων από το πρώτο μνημόνιο, μια διαδικασία που αναμένεται να ολοκληρωθεί έως το 2031, δέκα χρόνια νωρίτερα από τη συμβατική τους λήξη.
Οι ανάγκες για νέο δανεισμό θα κυμανθούν στα 8-10 δισ. ευρώ ετησίως την περίοδο 2026-2029, καλυπτόμενες κυρίως μέσα από νέες ομολογιακές εκδόσεις ενώ το «μαξιλάρι» των διαθεσίμων θα αρχίσει να εξαντλείται από το 2026 λόγω των πρόωρων αποπληρωμών χρέους και εκτιμάται ότι θα σταθεροποιηθεί γύρω στα 30 δισ. ευρώ ως το 2029.
Τα έτη 2026 - 2029 το δημοσιονομικό αποτέλεσμα εκτιμάται ότι θα είναι σχεδόν ισοσκελισμένο, σημαντικά υψηλότερο από την τιμή αναφοράς -3% του ΑΕΠ του Συμφώνου Σταθερότητας. Το πρωτογενές αποτέλεσμα εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στο +2,8% του ΑΕΠ για το 2026 και διατηρείται σταθερό στο +2,7% του ΑΕΠ για τα επόμενα έτη 2027-2029, εναρμονισμένο απόλυτα με τις επιταγές του Συμφώνου Σταθερότητας.